Tinh giản biên chế giáo dục: “Cái khó là thiếu giáo viên mầm non trong khi nhu cầu học tập tăng”

Toàn cảnh hội nghị với 63 điểm cầu tại 63 tỉnh, thành trên cả nước.

Cụ thể, lãnh đạo Sở GD&ĐT Phú Thọ chia sẻ một thực tế rất khó khăn trong quá trình tinh giản biên chế ngành giáo dục: “Qua quan sát thời gian vừa rồi có thể thấy rằng nhu cầu học tập của học sinh ngày càng cao, tỷ lệ học sinh có nhu cầu lớp, kể cả mầm non ngày càng cao, trong khi theo Nghị quyết 19 của Trung ương thì từ nay đến năm 2021 phải giảm 10% biên chế.

Nếu giảm đúng 10% theo tinh thần tinh giản biên chế thì ngành giáo dục Phú Thọ phải cắt giảm trên 2.400 giáo viên. Tuy nhiên, một thực tế là hiện nay giáo viên mầm non của tỉnh thiếu nghiêm trọng, giống như nhiều tỉnh thành trên cả nước.

Nhu cầu học tập của con em chúng ta phải đảm bảo nhưng lại không được đẩy các thầy cô ra đường, đó cũng là một cái khó của ngành. Như vừa qua, việc tinh giản biên chế ngành giáo dục của Đắk Lắk, Cà Mau gây bức xúc trong dư luận. Như vậy, vấn đề đặt ra khá cấp bách, đó là giảm thế nào trong khi nhu cầu được học của học sinh ngày một tăng?”.

Tại đầu cầu Kiên Giang, bà Nguyễn Thị Minh Giang – Giám đốc Sở GD&ĐT Kiên Giang cho hay: Tinh giản biên chế cũng là vấn đề nóng của tỉnh Kiên Giang trong thời gian qua. Từ năm 2015 đến nay, tỉnh Kiên Giang luôn lâm vào tình trạng thiếu giáo viên mầm non với con số là khoảng gần 1.000 người.

Cái khó của ngành giáo dục Kiên Giang là: Không được sử dụng hợp đồng lao động nếu ở đó đã hết biên chế. Nhưng nếu không hợp đồng thì lấy giáo viên ở đâu dạy học sinh? Chúng tôi đã đưa câu hỏi này tới HĐND tỉnh nhưng đến nay chưa nhận được câu trả lời.

Tôi đề nghị vấn đề biên chế giáo viên nên giao cho chính quyền địa phương quyết định vì địa phương chính là nơi nắm rõ và sát sao nhất đối với các vấn đề trong phạm vi quản lý của mình.

Trước vấn đề mà các địa phương nêu ra, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam khẳng định: “Nghị quyết về tinh giản biên chế nêu, từ nay đến năm 2021 giảm 10% biên chế hưởng lương, nhưng không phải là cắt 10% biên chế giáo viên.

Đổi mới nhất định phải kiên định theo xu thế thế giới, không thể vì trong quá trình đổi mới có điều này điều kia mà xa rời xu thế của thế giới.

Bên cạnh đó, cắt giảm biên chế giáo viên cần chủ yếu tập trung vào biên chế gián tiếp, còn tinh thần chung là giáo viên vẫn phải đủ để đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh. Giáo viên dạy môn nào phải đủ môn đó, cấp nào dạy cấp đấy, không được máy móc thiếu giáo viên mầm non, thừa giáo viên cấp 2 mà chuyển xuống ngay. Không thể thiếu giáo viên môn này điều giáo viên môn kia sang dạy. Và quan trọng là việc điều chuyển không thể ngày một ngày hai mà phải có lộ trình nhất định”.

Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam cũng đề nghị địa phương chỉ đạo các trường tiếp tục cập nhật thống kê về tình hình giáo viên, nhưng không chỉ đơn thuần tính tổng biên chế của tỉnh. Bởi vì có nhiều trường hợp tổng biên chế của tỉnh thì thừa nhưng có huyện lại thiếu. Việc điều chuyển giáo viên cần lưu ý, vì còn liên quan đến yếu tố gia đình, chỗ ở của các thầy cô. 

Về tự chủ đại học và đổi mới quản lý giáo dục phổ thông, Phó Thủ tướng cũng đưa ra yêu cầu Bộ GD&ĐT phải khẩn trương trình Chính phủ để ban hành nghị định, tạo điều kiện cho các trường phổ thông ở địa phương trên cơ sở đó có thể tự chủ được lương của giáo viên.

 “Sẽ có nghị định ban hành, tiến tới giảm bớt sự can thiệp hành chính từ cấp huyện, quận trực tiếp xuống các trường, tập trung quá nhiều nhiệm vụ, trách nhiệm, quyền hạn vào một cá nhân hiệu trưởng. Quản trị nhà trường phải có sự tham gia của cộng đồng, phụ huynh, học sinh, giáo viên theo hướng minh bạch và dân chủ”, Phó Thủ tướng chỉ đạo.

Nói thêm về vấn đề tự chủ đại học, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho hay: “Trong năm qua, tự chủ chương trình của các trường có chuyển biến, cách dạy và học có chuyển biến khá rõ. Trước đây, chỉ có hai trường Đại học Quốc gia và một số trường tự chủ thì đến nay đã có 24 trường thí điểm và nhiều trường đang trông đợi Chính phủ ban hành quyết định sớm để thực hiện tự chủ. Bộ Giáo dục đã gương mẫu trong việc này, giao cho 3 trường do Bộ làm chủ quản lập một đề án thí điểm cao hơn - không còn Bộ chủ quản (nghĩa là Bộ sẵn sàng từ bỏ vai trò chủ quản).

Cũng trong năm qua, Việt Nam lần đầu tiên có trường đại học lọt vào danh sách 1.000 trường đại học tốt nhất thế giới, theo bảng xếp hạng uy tín QS”.