Thủ thư làng 83 tuổi và câu chuyện sưu tầm gần nửa vạn đầu sách
Với ước nguyện khơi dậy văn hóa đọc, mở mang tri thức cho mọi người, nhiều năm nay, ông Đào Quang Huy (83 tuổi), thôn Song Khê 1, xã Song Khê, (TP Bắc Giang) lặn lội đạp xe đến nhiều nơi, sưu tầm hàng nghìn cuốn sách mang về thư viện phục vụ độc giả.
![]() |
Anh Phạm Văn Thìn, đại lý thu mua phế liệu ở phường Lê Lợi (TP Bắc Giang) tặng những cuốn sách cũ cho ông Huy. |
Cả đời không ngơi nghỉ
Theo sự giới thiệu của lãnh đạo xã Song Khê, chúng tôi đến thăm thư viện xã nằm ở thôn Song Khê 1. Tại đây, có khoảng 15 độc giả gồm học sinh, trung niên, người cao tuổi đang đọc sách. Tiếp chúng tôi là ông Đào Quang Huy, 83 tuổi - người trông coi, quản lý thư viện. Dù tuổi cao, nhưng tác phong ông rất nhanh nhẹn; trí óc minh mẫn; giọng nói sang sảng, lưu loát.
Ông Huy kể: Năm 1948, khi mới 15 tuổi, ông làm liên lạc ở Tổng Cục Chính trị, sau đó vào Trường Thiếu sinh quân học quân sự. Sau chiến dịch Biên giới thu đông năm 1950, ông được cử sang tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc) học sư phạm. Về Việt Nam, ông cùng 15 đoàn viên thanh niên tình nguyện lên tỉnh Hà Giang dạy học tại Trường Tiểu học Đồng Yên, huyện Bắc Quang - một địa phương miền núi còn nhiều khó khăn thực hiện công cuộc khai hóa. Sau này, ông Huy về thị xã Bắc Giang (nay là TP Bắc Giang) và huyện Yên Dũng dạy học cho đến lúc nghỉ hưu.
Gần 30 năm, cống hiến, phục vụ cách mạng, ông Huy luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm của một cán bộ, đảng viên gương mẫu, tận tụy với công việc. Năm 2012, khi TP Bắc Giang có chủ trương thành lập thư viện tại các xã, phường, được sự tín nhiệm của chính quyền địa phương, ông Huy đã tự nguyện xin đứng ra quản lý thư viện khi bước sang tuổi 80.
"Những lúc rảnh rỗi, thấy nhiều thanh, thiếu niên trong xã chỉ chăm chú chơi game, một số lêu lổng, lao vào các trò chơi vô bổ. Tôi nghĩ mình phải khơi dậy văn hóa đọc cho các cháu và quyết định đảm nhận công việc này, cho dù ban đầu vợ, các con, cháu khuyên tôi nên nghỉ ngơi vì đã tuổi cao, sức yếu", ông Huy nói.
![]() |
Ông Huy tư vấn cho độc giả tại thư viện. |
Hơn 3 năm qua, ông Huy đạp xe đi các nơi, đến nhiều cơ quan, đơn vị, đại lý thu mua phế liệu để thu thập sách, báo cũ. Có chỗ tặng, chỗ bán rẻ, chỗ ủng hộ... Tất cả đều được ông mang về lưu giữ tại thư viện phục vụ miễn phí người đọc. Hiện nay, thư viện do ông Huy quản lý có gần 5 nghìn đầu sách với nhiều thể loại khác nhau như văn học dân gian, triết học, lịch sử, y tế, khoa học - kỹ thuật, nông nghiệp, sách thiếu nhi..., trong đó 2/3 số lượng do chính ông sưu tầm. Từ chỗ số người đến đọc ít, hiện nay đã có khoảng 500 độc giả thường xuyên đến thư viện đọc sách, trong đó có nhiều học sinh ở các xã lân cận.
Tỏa sáng việc làm
Ông Ninh Văn Chuyết, 87 tuổi, một độc giả quen thuộc tâm sự: Trước kia, khi chưa có thư viện, ở nhà ông chẳng biết làm gì ngoài trông nhà, xem ti vi. Từ ngày có thư viện xã, ông thường xuyên chống gậy đến đọc và được ông Huy tư vấn nhiều loại sách.
"Đọc sách, tôi nắm thêm nhiều thông tin bổ ích để khuyên dăn, dạy bảo con cháu. Ngoài ra, tôi còn được giao lưu, trò chuyện với nhiều độc giả, cuộc sống thấy thú vị hơn", ông Chuyết nói.
"Chúng tôi đánh giá cao việc làm của ông Huy. Đây không chỉ đơn thuần là tấm gương tận tụy, trách nhiệm của một người cao tuổi, quan trọng hơn, ông đã khơi dậy, đánh thức văn hóa đọc cho nhiều người, khi mà văn hóa đó đang dần mai một trong giới trẻ" - (Ông Nguyễn Văn Hùy, Phó Chủ tịch UBND xã Song Khê, TP Bắc Giang)
Với các em học sinh cũng cảm thấy rất tiện ích khi đến thư viện ông Huy. Em Đào Thị Chi, Trường THCS Nguyễn Khắc Nhu (TP Bắc Giang) tâm sự: "Ở nông thôn, nhiều bạn hoàn cảnh khó khăn, không có điều kiện để mua sách, báo, truyện tham khảo. Đến đây, em thấy có rất nhiều loại sách phù hợp với lứa tuổi học sinh. Chúng em coi sách như những người bạn, người thầy. Sách đã giúp chúng em mở mang trí tuệ, tâm hồn."
Đặc biệt, hai năm trở lại đây, ông Huy kỳ công sưu tầm, mượn nhiều sách, báo chữ nổi giúp gần 20 độc giả bị khiếm thị ở xã Song Khê, Tân Mỹ, Đồng Sơn (TP Bắc Giang) có cơ hội được đọc. Nội dung sách cũng rất phong phú với nhiều thể loại từ Văn hóa - Xã hội, Hiến pháp, Luật đến các cuốn tiểu thuyết...
Ông Nguyễn Khắc Nho, hiện là Chi hội trưởng Chi hội người mù của 3 xã trên chia sẻ: Cứ mỗi lần ông Huy sưu tầm được sách, báo mới, ông lại đến mượn mang về đọc cho các hội viên nghe. Gần đây, tiểu thuyết Đêm hội Long Trì (3 tập), đã được ông đọc ròng rã một tháng. Nghe xong cuốn tiểu thuyết, ai nấy đều thấy phấn khởi vì học được nhiều điều bổ ích.
"Nếu xem Ti vi chúng tôi chỉ được nghe mà không nhìn thấy hình ảnh, nhưng đọc sách, chúng tôi hình dung ra toàn bộ bức tranh về cuộc sống", ông Nho giãi bày.
![]() |
Ngày càng có nhiều độc giả xa, gần tìm đến thư viện ông Huy để đọc sách, báo. |
Ngoài mở cửa thư viện từ 7h30 đến 16h30 vào thứ Năm và Chủ Nhật hàng tuần, vào ngày khác, hễ ai có nhu cầu đọc, ông Huy sẵn sàng phục vụ, kể cả ngoài giờ. Ông tâm sự: Nhiều hôm đang ăn cơm trưa, tiếp khách hoặc chuẩn bị đi ăn cỗ, có người tìm đến nhà gọi, ông vui vẻ nhiệt tình ra mở để họ mượn.
Dù bận rộn, nhưng ông Huy vẫn tham gia BCH Hội Người Cao tuổi của xã. Những lúc rảnh rỗi, ông phụ giúp vợ dán đồ mã để có thêm thu nhập, trang trải cuộc sống. Các con ông đều trưởng thành, thoát ly công tác và có công ăn việc làm ổn định.
Khi hỏi về cảm xúc của ông khi làm công việc này, ông Huy bộc bạch: "Điều mà tôi cảm thấy vui nhất, hạnh phúc nhất đó là ngày càng có đông độc giả đam mê sách tìm đến thư viện. Chính điều đó càng khích lệ tôi say cháy, làm tốt hơn nữa, cho dù có vất vả".
Công Doanh/Báo Bắc Giang