Thông tin trên mạng: Không gian mới cần có mô hình quản lý mới
Hội thảo khoa học quốc gia “Quản lý truyền thông trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư – Thực trạng và những vấn đề đặt ra” do Cục Phát thanh – Truyền hình và Thông tin điện tử (PTTH & TTĐT) - Bộ TT&TT phối hợp với Học viện Báo chí và Tuyên truyền tổ chức vừa diễn ra sáng 19/6 tại Hà Nội.
![]() |
Hội thảo có sự tham gia của đông đảo chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý báo chí - truyền thông và cả các sinh viên. |
Hội thảo nhằm làm rõ thực trạng và những vấn đề đang đặt ra trong công tác quản lý truyền thông, trên cơ sở đó đề xuất phương hướng, giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả quản lý truyền thông ở nước ta trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (CMCN 4.0).
Chia sẻ quan điểm về công tác quản lý thông tin trên mạng xã hội nói riêng, mạng Internet nói chung, Phó Cục trưởng PTTH&TTĐT Lê Quang Tự Do phân tích: “Hiện nay, chúng ta vẫn đang quản lý thông tin trên mạng theo quan điểm quản lý báo chí truyền thống, thậm chí quản lý báo chí từ nhiều thập niên trước. Đặc điểm của Internet, mạng xã hội là bình đẳng, dân chủ. Nếu quản lý thông tin với kiểu quản lý báo chí như hiện nay thì sẽ dẫn đến một vấn đề: người quản lý cứ quản lý, còn cư dân mạng vẫn không theo sự quản lý đó”.
![]() |
Phó Cục trưởng Cục PTTH & TTĐT Lê Quang Tự Do trình bày tham luận tại Hội thảo. |
Bởi thế, Phó Cục trưởng Lê Quang Tự Do khuyến nghị: Phải đổi mới quan điểm quản lý bằng cách tiếp cận dân chủ bình đẳng, truyền thông thuyết phục.
“Trước đây quản lý thông tin trên báo chí theo hướng “bạn là bạn tôi là tôi”, nhưng bây giờ quản lý thông tin trên mạng xã hội phải hóa thân từ từ “trong bạn có tôi, trong tôi có bạn”, tiến đến “bạn là tôi, tôi là bạn” thì thông tin quản lý mới đến được với cộng đồng mạng. Với biển thông tin đa chiều, nếu chỉ nói một chiều, dùng báo chí tuyên truyền thì chưa đạt hiệu quả truyền thông”, ông Lê Quang Tự Do phân tích.
PGS.TS Trương Ngọc Nam, Giám đốc, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo, Học viện Báo chí và Tuyên truyền: Cùng với sự phát triển của các nền tảng truyền thông, công tác chỉ đạo, quản lý truyền thông đang gặp không ít khó khăn. Sự bùng nổ của mạng xã hội như Facebook, YouTube… khiến các cơ quan chức năng khó lòng kiểm soát thông tin. Do vậy, việc đưa ra biện pháp hợp lý để hạn chế ảnh hưởng xấu của các thông tin sai lệch trên mạng đối với dư luận xã hội là điều vô cùng cấp thiết.
Công tác quản lý truyền thông phải đối mặt với các vấn đề quản lý thông tin trên một không gian “mở” nhưng “ảo”, những vấn đề về an ninh truyền thông như tin tặc, các loại tội phạm thông tin đặc biệt nguy hiểm...
“Vừa qua nói nhiều về cách mạng công nghiệp 4.0, Facebook, YouTube… nhưng để thực sự hiểu những khái niệm đó là gì, các tính năng, tác động với xã hội thế nào thì không nhiều người biết, đặc biệt đội ngũ quản lý cũng thiếu nhiều thông tin, kiến thức, làm sao có thể quản lý được tốt. Đội ngũ quản lý làm công việc quen thuộc thì chắc tay, thích thú, nhưng chuyển qua lĩnh vực mới, thay đổi nhanh chóng như môi trường mạng xã hội thì bỡ ngỡ, ngại học. Phải thay đổi, phải có chiến lược quốc gia về đào tạo đội ngũ quản lý cho không gian mạng mới”, ông Lê Quang Tự Do nói.
Bên cạnh đó, không gian mới cần có mô hình quản lý mới. Mô hình hiện nay không thể đối phó mọi vấn đề nảy sinh trên mạng xã hội và mạng Internet.
Bàn về câu chuyện này, Phó Cục trưởng Cục PTTH&TTĐT cho rằng: “Mô hình hiện nay phản ứng quá chậm. Vụ tập trung đông người, có những kẻ quá khích gây rối ngày 10/6 vừa qua là ví dụ rất điển hình về việc mô hình quản lý bộc lộ nhiều bất cập. Tất cả thủ đoạn, âm mưu, ngày giờ, địa điểm, cách thức tổ chức thực hiện đều đưa lên mạng, mà chúng ta vẫn bị bất ngờ, tại sao? Vì không xử lý thông tin bằng con mắt, quan điểm, mô hình quản lý mới, cảm thấy thông tin trên mạng đó thực sự quan trọng, mà vẫn cho đó là thông tin trên mạng, thiếu tính chính xác. Đây là bài học kinh nghiệm rất sâu sắc”.
Ngoài ra, quản lý thông tin trên mạng không nên quản lý bằng quá nhiều đầu mối. Đây là vấn đề chúng ta cần thay đổi. Ở Mỹ, Trung Quốc, Nga… đang gom nhiều đầu mối lại còn 1 đầu mối chỉ đạo về vấn đề quản lý thông tin trên mạng. Nếu nhiều đầu mối, cơ quan quản lý như hiện nay sẽ chồng chéo, chờ đợi lẫn nhau, không đáp ứng yêu cầu quản lý nhanh; không kịp thời nắm bắt được dư luận xã hội.
“Nhịp đập, hơi thở thông tin trên mạng có tính liên tục, có quy luật, cần phải có công cụ phân tích, xử lý. Nhưng chúng ta đang nắm tình hình dư luận theo cách kinh điển. Chính vì đó không kịp thời phát hiện được những điểm nóng, luồng dư luận mới, tác động của nó đối với chính sách. Đây là môn khoa học cần nghiên cứu. Các nước tiên tiến gọi đó là xử lý dữ liệu lớn. Ở Việt Nam, ngành khoa học này còn rất manh nha, chúng ta vẫn còn mơ hồ đối với khái niệm nguồn tài nguyên dữ liệu lớn”, ông Lê Quang Tự Do chia sẻ thêm.
Một số nhóm vấn đề được tập trung thảo luận tại Hội thảo: Những vấn đề lý luận về truyền thông và quản lý truyền thông trong bối cảnh CMCN 4.0; Tác động của cuộc CMCN 4.0 tới công tác quản lý truyền thông; Kinh nghiệm của một số nước trên thế giới trong công tác truyền thông và quản lý truyền thông trong bối cảnh CMCN 4.0; Thực trạng và những vấn đề đặt ra đối với công tác truyền thông và quản lý truyền thông ở Việt Nam trong bối cảnh CMCN 4.0; Phương hướng, giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả truyền thông và quản lý truyền thông ở Việt Nam trong bối cảnh CMCN 4.0...