"Phải ngồi máy bay mới thấy sự đổi thay của Hà Nội sau 10 năm mở rộng"

Đó là chia sẻ của KTS Trần Ngọc Chính, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam khi trao đổi với PV Infonet xung quanh câu chuyện Hà Nội sau 10 năm mở rộng địa giới hành chính.

Theo KTS Trần Ngọc Chính, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, những việc lớn chúng ta làm được sau 10 năm mở rộng địa giới Hà Nội, đó là có quy hoạch và thông qua được quy hoạch; Hà Nội đã ổn định về mặt tổ chức.... Ảnh: Minh Thư

Theo ông, “cái được” của bộ mặt đô thị Hà Nội từ khi mở rộng địa giới hành chính đến nay là gì?

Từ năm 2008 đến nay, Hà Nội tròn 10 năm mở rộng địa giới hành chính, nhưng mãi đến năm 2011 quy hoạch chung của Thủ đô mới được phê duyệt. Như vậy, mới chỉ có 7 năm để thực hiện quy hoạch,  còn 3 năm trước chúng ta tập trung xây dựng bộ máy Thủ đô, tập trung các vấn đề xây dựng ổn định đời sống của người dân…

Theo đó, những việc lớn chúng ta làm được đó là có quy hoạch và thông qua được quy hoạch. Quan trọng hơn, Hà Nội đã ổn định về mặt tổ chức… tất cả đều hướng tới xây dựng một Thủ đô mới theo ranh  giới hành chính mới và một quy hoạch mới.

Cùng với đó, hệ thống giao thông, bộ khung chính của Hà Nội đã được Nhà nước đầu tư theo quy hoạch trước đây và quy hoạch trong tương lai. Các tuyến đường kết nối giữa trung tâm Hà Nội với các đô thị xung quanh, những dự án đô thị mới đều được triển khai.

Quá trình phát triển những năm qua, hệ thống giao thông Hà Nội đã được cải thiện và nâng cấp, trước mắt đường vành đai 3 tập trung hoàn thiện để kết nối khu vực đô thị trung tâm và đô thị ngoài, kết nối giao thông của liên vùng. Triển khai hoàn thiện vành đai 2 bên trong, tiếp tục làm vành đai 4, thậm chí quy hoạch còn có cả vành đai 5.

Một trong những thành tựu nổi bật quan trọng về giao thông mà Hà Nội đã làm được đó là Cầu Nhật Tân, tuyến đường Võ Nguyên Giáp (từ Cầu Nhật Tân đến sân bay Nội Bài) hay việc mở rộng sân bay Nội Bài bằng nhà ga T2… cho thấy sự đổi thay ấn tượng về giao thông cửa ngõ Thủ đô.

Các vấn đề cấp thoát nước, cấp điện, môi trường cho Hà Nội cũng vô cùng phức tạp…  là vấn đề đặt ra trong quy hoạch mà Hà Nội phải làm đồng bộ.

Song song với đó, chương trình trồng 1 triệu cây xanh ở Hà Nội do Chủ tịch TP Hà Nội đứng ra chỉ đạo đã phát huy tác dụng. Phát động từ 5/6/2016, mới được hơn 2 năm chúng ta đã trồng được hơn nửa triệu cây xanh thì đến năm 2020 theo tôi phải trồng được trên 1 triệu cây xanh.

Hàng năm, Hà Nội cũng đã xây dựng được nhiều khu nhà ở, cung cấp hàng chục triệu mét vuông nhà ở cho người dân mà điều này cách đây vài chục năm là không thể. Đặc biệt, với những khu đô thị, trung tâm thương mại hiện đại tạo cho bộ mặt đô thị Hà Nội có sự thay đổi lớn và khang trang, hiện đại hơn như khu đô thị mang tầm quốc tế như Vinhomes Riverside ở Long Biên hay phía Tây HN có khu đô thị An Khánh, cùng nhiều khu đô thị khác như Ciputra, Times City…..

Rất nhiều cơ quan hành chính được xây mới theo quy hoạch và một số trường đại học bắt đầu được cải  tạo xây dựng như Đại học Quốc gia Hòa Lạc hay khu công nghệ cao Hòa Lạc tầm quốc tế…

Phải đi hoặc ngồi trên máy bay để ngắm nhìn mới thấy được sự đổi thay của Hà Nội, còn ai ai đấy mới chỉ đi tuyến đường này, đường kia ở Hà Nội chịu cảnh nắng mưa, kẹt xe… rồi đánh giá Hà Nội còn nhiều chuyện phải làm thì  không sai nhưng chưa toàn diện. Chúng ta phải nhìn nhận về những vấn đề đã làm được.

Vậy, đâu là hạn chế, khó khăn về bộ mặt đô thị, về quy hoạch mà Hà Nội cần khắc phục sau 10 năm mở rộng địa giới hành chính, thưa ông?

Theo tôi, phải lấy quy hoạch ra để xem xét, đánh giá về hạn chế. Đầu tiên, phải nói đến vấn đề đất đai là nguồn lực quan trọng nhất nhưng chúng ta chưa tập trung làm để giá trị đất nổi bật lên.

Đấu giá đất như thế nào, hình thức đấu giá, chuyển nhượng đất… chúng ta chưa làm hết sức để tạo nên giá trị đất cho đúng.

Quá trình chuyển đổi mục đích đưa nhiều nhà máy, xí nghiệp ra khỏi nội đô thì diện tích đó đã được các nhà quản lý đất đai tính kỹ chưa? Đó là đất vàng thì phải đẻ trứng vàng, đừng để nhà đầu tư nào đó dễ dàng lấy miếng đất đó để phát triển đô thị bình thường.

Thứ hai, nguồn lực của chúng ta kém, thiếu vốn để đầu tư không những hạ tầng mà còn nhiều thứ khác, vì thế phát triển đô thị chưa thể phát triển tương xứng với giá trị, mức độ của Hà Nội.

Vấn đề quy hoạch đã được xem xét đồng bộ, có tầm nhìn chiến lược nhưng việc thực hiện quy hoạch còn nhiều vấn đề, nhất là quy hoạch 5 đô thị vệ tinh chưa thấy “hình hài”, chưa đủ sức hút để giãn dân số đô thị trung tâm.

Đặc biệt, công tác quản lý quy hoạch cũng còn nhiều vấn đề bởi công tác quản lý này không chỉ là Bộ Xây dựng, UBND TP Hà Nội mà các quận, huyện, sở ban ngành liên quan…. bộ máy còn thiếu, chưa chuyên nghiệp thì công tác quản lý sẽ gặp nhiều khó khăn.

Luật Thủ đô chỉ ưu tiên cho Hà Nội nhưng chúng ta vẫn chưa thực hiện tốt được ưu thế của luật này trong công tác quản lý xây dựng….

Để khắc phục những hạn chế và để xây dựng thành phố thông minh, hiện đại, theo ông Hà Nội cần phải làm gì?

Tôi cho rằng, để hướng tới phát triển thành phố thông minh, hiện đại và bền vững phải có chiến lược phát triển đô thị xanh thông minh, mà trong đó nền tảng là công nghệ thông tin. Từ đó, hướng tới xây dựng tòa nhà thông minh, những tổ hợp công trình kiến trúc thông minh, khu đô thị thông minh và được quản trị bằng hệ thống điều khiển của những con người thông minh …

Cảm ơn ông!