Panorama Mã Pì Lèng: "Pháp luật không xen lẫn sự cảm tính!"

Không ít ý kiến cho rằng công trình này ở vào thế “sự đã rồi” nên giữ lại để phục vụ khách du lịch. Tuy nhiên, dưới góc nhìn pháp lý, Luật sư Giang Văn Quyết (đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho rằng pháp luật là pháp luật, không thể xen lẫn sự cảm tính.

Trước phản ứng của cộng đồng mạng những ngày qua, luật sư Quyết cho rằng phần đông muốn thượng tôn pháp luật, ghét tham nhũng, ghét lợi ích nhóm, ghét kiểu đi đêm chạy chọt,… nhưng khi đi vào cụ thể một sự vụ nào đấy, “phần đông” này lại biểu hiện cảm tính.

Một ví dụ tiêu biểu là sai phạm về đất đai tại huyện Sóc Sơn (Hà Nội) trong việc xẻ đất rừng phòng hộ xây biệt phủ, nhưng khi muốn phá lại thấy “tiếc”.

Tương tự, tổ hợp nhà hàng, nhà nghỉ, quán cà phê Panorama xây ngay trên lưng chừng đèo Mã Pì Lèng đã được chính quyền địa phương khẳng định là xây dựng trên đất nông nghiệp, chưa được cấp phép…

Thế nhưng nhiều ý kiến cho rằng đây là “công sức cả đời” của chủ nhà hàng, nên cho tồn tại để làm chỗ nghỉ chân cho du khách, tạo công ăn việc làm cho người dân…

“Cho tồn tại hay phá đi cần phải áp dụng đúng căn cứ pháp luật. Nếu luật quy định phải cưỡng chế, phá dỡ thì phải phá dỡ… mọi sự cảm tính đều sẽ vô hiệu hóa pháp luật,” – luật sư Giang Văn Quyết nói.

Công trình nhà nghỉ, quán cà phê Panorama Mã Pì Lèng.

Cũng theo luật sư Quyết, việc so sánh nơi này, nơi kia cũng có công trình tương tự là so sánh khập khiễng, bởi nơi nào cho phép thì được làm, còn nơi nào chưa cho phép thì không thể làm. Việc cố tình vi phạm cần phải được xử lý.

Luật sư Giang Văn Quyết nói: “Dĩ nhiên, cần phải có người chịu trách nhiệm trong việc buông lòng quản lý tại đèo Mã Pì Lèng. Xin đừng rút kinh nghiệm để đấy, xong huề cả làng. Ai đã bật đèn xanh cho chủ nhà hàng xây dựng, ai đã im lặng, làm ngơ khi người dân xây công trình đó. Đừng mang cảm tính, nể nang ra để nói rằng…đã biết, đã xem, đã đến nhưng thôi rồi kệ”.

Thậm chí, nếu phải phá dỡ nhà hàng, đồng nghĩa với hậu quả (nghiêm trọng) thì việc xem xét trách nhiệm hình sự đối với hành vi thiếu trách nhiệm của một vài cán bộ là hợp lý. Thượng tôn pháp luật thì không nên có chuyện nhà vài chục, vài trăm triệu thì cưỡng chế, đập phá ngay. Sai phạm lớn hơn, con số đến tỉ đồng thì xem xét hợp thức hóa, cho qua.

Đồng tình với quan điểm trên, luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho rằng, pháp luật không cho phép “tiền trảm hậu tấu” trong trường hợp này. Theo quy định của luật xây dựng thì có những công trình bắt buộc phải xin phép, có những công trình không bắt buộc phải xin phép. Tuy nhiên, dù công trình không phải xin phép thì việc xây dựng vẫn phải phù hợp với quy định pháp luật trong đó có phù hợp với mục đích sử dụng đất.

Trường hợp xây dựng không có giấy phép trên đất nông nghiệp, rõ ràng là hành vi vi phạm trật tự xây dựng, hành vi xây dựng trái phép. Hành vi này hoàn toàn có thể bị xử phạt hành chính và buộc tháo dỡ công trình xây dựng theo quy định của pháp luật.

Theo luật sư Cường, khoản 7 Điều 13 Nghị định 121/2013/NĐ-CP về Phạt hành chính trong lĩnh vực xây dựng quy định: Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây: “Xây dựng công trình trên đất không được phép xây dựng…”.

Ngoài việc bị xử phạt hành chính thì người có hành vi vi phạm còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc tháo dỡ công trình vi phạm theo quy định của luật Xử lý vi phạm hành chính, luật Xây dựng và nghị định này.

Ngoài ra, theo quy định của luật Đất đai thì đất nông nghiệp là loại đất sử dụng vào mục đích trồng trọt, pháp luật nghiêm cấm việc xây dựng nhà ở, dịch vụ thương mại trên đất nông nghiệp.

“Bởi vậy, hành vi xây dựng nhà ở, nhà hàng, khách sạn trên đất nông nghiệp là hành vi không những vi phạm luật xây dựng, luật nhà ở mà còn vi phạm quy định của luật đất đai. Hành vi này sẽ bị xử phạt hành chính do chưa thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất mà đã xây dựng công trình theo Nghị định 102/2014/NĐ-CP về xử phạt hành chính trong lĩnh vực đất đai và buộc khôi phục lại tình trạng của đất trước khi vi phạm đối với hành vi quy định tại các Khoản 1, 2 và 3 Điều này,” – luật sư Đặng Văn Cường nói.

Trước thông tin báo chí phản ánh về việc danh lam thắng cảnh quốc gia Mã Pì Lèng bị xâm phạm, ngày 24/6/2019, đoàn công tác của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) tỉnh Hà Giang đã có buổi làm việc với các phòng, ban huyện Mèo Vạc và bà Vũ Thị Ánh để xem xét, đánh giá các giấy tờ có liên quan đến công trình.

Qua kiểm tra hồ sơ, vị trí công trình Panorama đang tồn tại chính là điểm dừng chân hẻm vực Tu Sản Mã Pì Lèng, từng được Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang giao huyện Mèo Vạc chủ trì phối hợp với Ban quản lý công viên địa chất toàn cầu cao nguyên đá Đồng Văn đầu tư, xây dựng với nguyên tắc "sử dụng tối đa nguyên liệu tại chỗ, không phá vỡ cảnh quan khu vực".

Ở một văn bản khác, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang yêu cầu, UBND huyện Mèo Vạc kiểm tra, đôn đốc nhà đầu tư khẩn trương triển khai thi công điểm dừng chân Mã Pì Lèng.

Cụ thể, văn bản có nội dung: "Đồng ý cho chủ trương mở rộng cua khu vực ngắm cảnh hẻm vực Mã Pì Lèng (mở rộng cua vào ta-luy dương không quá 2m, tận dụng đá làm nguyên vật liệu xây dựng).

Giao UBND huyện phối hợp với chủ đầu tư triển khai thực hiện đảm bảo cảnh quan và an toàn giao thông trên tuyến".

Tuy nhiên, trong văn bản cũng nêu rõ, cả 2 văn bản trên không nói đến việc xây dựng Nhà nghỉ, nhà hàng.

Trong khi đó, tại thời điểm kiểm tra, dù công trình này đã đi vào hoạt động nhưng chưa có giấy chứng nhận đầu tư, dự án được cấp có thẩm quyền phê duyệt; chưa được cấp giấy chuyển đổi mục đích sử dụng đất trồng cây hàng năm sang đất thổ cư, xây dựng; chưa được cấp giấy phép xây dựng và công trình chưa có văn bản thỏa thuận đồng ý của Bộ VHTT&DL.

"Trách nhiệm này thuộc về UBND huyện Mèo Vạc và chủ đầu tư", Sở VHTT&DL Hà Giang báo cáo.

Sở cũng thông tin, sau khi Sở có báo cáo vào tháng 7/2019, UBND tỉnh đã có văn bản chỉ đạo, trong đó, yêu cầu UBND huyện Mèo Vạc chủ trì họp với các Sở, ngành của tỉnh tập trung chỉ đạo, hướng dẫn kiểm tra nhà đầu tư công trình điểm dừng chân ngắm toàn cảnh hẻm vực Tu Sản Mã Pì Lèng thực hiện đầu tư xây dựng dự án đúng quy định...

Cũng trao đổi với PV, lãnh đạo UBND huyện Mèo Vạc cho hay, UBND huyện đã chỉ đạo các phòng ban vào cuộc để khắc phục những sai phạm của công trình.

Lãnh đạo huyện cũng xác nhận, đến thời điểm hiện tại công trình này chưa chuyển đổi mục đích sử dụng đất, dự án chưa được cấp giấy chứng nhận đầu tư, công trình chưa được cấp phép xây dựng. Thẩm quyền cấp phép xây dựng cho công trình là UBND huyện Mèo Vạc.