Ông Đinh Thế Huynh: Không phải ông Cự lên báo cãi mấy câu là xong việc!

Chuyển nghề cho ngư dân khác gì giao ngư trường cho Trung Quốc!

Sáng 4/8, Đoàn đại biểu Quốc hội khóa 14 (nhiệm kỳ 2016 – 2021) đơn vị TP Đà Nẵng đã có buổi tiếp xúc cử tri các quận Hải Châu, Thanh Khê, Sơn Trà và Ngũ Hành Sơn. Tại đây, nhiều cử tri đã bày tỏ bức xúc, phẫn nộ về vụ ô nhiễm môi trường nghiêm trọng tại 4 tỉnh Bắc miền Trung do Formosa Hà Tĩnh gây ra.

Cư tri Đà Nẵng bày tỏ sự bức xúc trước tội ác của Formosa...

Theo cử tri Nguyễn Mậu Dự (phường An Hải Đông, quận Sơn Trà), những việc mà Formosa đã gây ra là tội ác chứ không chỉ là một sự cố, gây hậu quả nghiêm trọng cho hàng triệu người chứ không phải một người, gây hậu quả cho nhiều thế hệ chứ không chỉ một thế hệ. Vì vậy ông đề nghị phải khởi tố hình sự, điều tra và xét xử nghiêm khắc vụ việc này cũng như tất cả những ai có liên quan, dù là ở cấp nào.

Cử tri Lê Thương (cán bộ hưu trí 66 tuổi, nguyên giảng viên Đại học Kinh tế Đà Nẵng, hiện ở tại phường Mỹ An, quận Ngũ Hành Sơn) thì cho rằng, việc cấp phép 70 năm cho Formosa là không đúng luật. Có thể có điều luật cho phép với dự án có số vô cùng lớn đầu tư vào vùng rất khó khăn thì cho phép 70 năm. Nhưng không có điều luật nào cho phép mời vào Việt Nam một nhà đầu tư bất hảo đã bị nhiều nước trên thế giới cảnh giác, để họ tàn phá môi trường nước ta suốt 70 năm.

“Vì vậy tôi cho rằng việc cấp phép cho Formosa là không đúng luật. Và xin nói là ngay từ ban đầu họ đã vi phạm rất nặng nề Luật Bảo vệ môi trường của chúng ta. Tôi nghĩ trong tính toán của họ thì thu lợi ở Việt Nam là dựa vào vi phạm môi trường. Trong suốt 70 năm còn lại, thế nào họ cũng tìm cách vi phạm. Nếu chúng ta sơ hở một tí thôi là họ sẽ vi phạm và chúng ta lãnh hậu quả suốt 70 năm. Vì vậy tôi đồng tình với các ý kiến cho rằng nên đóng cửa dự án này!” – cử tri Lê Thương nói.

Tương tự, cử tri Nguyễn Quang Thanh (phường Thuận Phước, quận Hải Châu) đặt câu hỏi: “Nếu Formosa vi phạm thêm một lần nữa thì sẽ xử lý như thế nào, có đóng cửa được hay không?”. Theo ông, nếu chuyển đổi ngành nghề cho ngư dân vì ô nhiễm môi trường biển do Formosa gây ra thì coi như giao luôn cả ngư trường truyền thống của ngư dân nước ta cho Trung Quốc “múa hát” trên đó, trong khi ngư dân chưa biết sẽ làm gì, có đảm bảo cuộc sống hay không?

Cử tri Đặng Văn Phương (cựu chiến binh 81 tuổi ở phường Hòa Cường Bắc, quận Hải Châu) cũng đặt vấn đề, trong 70 năm tới, ai bảo đảm dự án Formosa sẽ không xả thải độc hại ra môi trường nữa? Vừa rồi có ý kiến chuyển đổi ngành nghề cho ngư dân nhưng cử tri nơi ông sinh sống không đồng tình, vì ngư dân là phải bám biển, bây giờ chuyển họ đi đâu? Chưa kể ngư dân bám biển không chỉ đánh bắt hải sản mà còn vấn đề bảo vệ ngư trường, bảo vệ vùng biển của Tổ quốc.

... tại buổi tiếp xúc cử tri sáng 4/8 của Đoàn đại biểu Quốc hội TP (Ảnh: HC)

Sự cố Formosa là bài học cay đắng!

Trao đổi với bà con cử tri về vấn đề này, ông Đinh Thế Huynh, Thường trực Ban Bí thư, thay mặt Đoàn đại biểu Quốc hội đơn vị TP Đà Nẵng bày tỏ: “Đây là một sự cố nghiêm trọng ảnh hưởng đến môi trường không chỉ trước mắt mà lâu dài. Khắc phục hậu quả môi trường là rất gian truân, rất vất vả. Hậu quả lớn lắm. Có thể nói sự cố Formosa là bài học lớn, đau xót, cay đắng để chúng ta không được quên rằng phát triển kinh tế nhưng phải đi đôi với bảo vệ môi trường. Đây là bài học mà chúng ta phải hết sức thấm thía!”.

Theo ông Đinh Thế Huynh, may mà có dòng hải lưu từ phía Nam vòng ra, còn từ Vũng Áng trở vào thì dòng hải lưu phía Bắc vòng vào và đến Lăng Cô lại quay ngược ra biển, cho nên độc tố từ Vũng Áng không tràn vào tới vùng biển Đà Nẵng. Còn suốt từ Vũng Áng vào đến Lăng Cô, trong phạm vi vài chục cây số, tôm cá không có.

“Phải giải quyết dứt điểm sự cố môi trường do Formosa gây ra. Một mặt chúng ta đấu tranh quyết liệt với Formosa, buộc họ phải nhận trách nhiệm, phải cúi đầu xin lỗi Chính phủ và nhân dân Việt Nam, phải bồi thường và phải cam kết không tái phạm. 500 triệu USD mà họ bồi thường, theo cam kết thì chia làm 2 đợt. Hiện họ đã nộp 250 triệu USD; đợt 2 sau 2 tháng nữa phải nộp tiếp số còn lại. Số tiền này sẽ được phân bổ để khôi phục môi trường, hỗ trợ ngư dân chuyển đổi nghề nghiệp!” – ông Đinh Thế Huynh cho hay.

Ông Đinh Thế Huynh cũng nói rõ, chuyển đổi nghề nghiệp cho ngư dân 4 tỉnh Bắc miền Trung là chuyển từ đánh bắt gần bờ sang đánh bắt xa bờ. Và chuyển đổi nghề nghiệp là chuyển đổi cho một bộ phận thôi chứ không thể chuyển đổi cho tất cả được. Các dịch vụ cho nghề cá thì chuyển đổi thế nào?

Bên cạnh đó, ông Đinh Thế Huynh cho biết, Chính phủ buộc Formosa phải thay đổi, hoàn thiện hệ thống xả thải, lập các trạm quan trắc để kiểm soát, không để họ tiếp tục xả thải ra môi trường mà đặc biệt là xả thải ra môi trường biển. “Và đương nhiên, nếu họ tái phạm, vi phạm các cam kết thì chúng ta đóng cửa. Còn bây giờ những gì Formosa đã cam kết thì phải thực hiện và phải kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ. Các Bộ, ngành và tỉnh Hà Tĩnh liên tục bám sát, từ đó mà vừa rồi phát hiện ra họ lại chôn chất thải ở Kỳ Anh và cả chuyện chở chất thải ra Phú Thọ. Formosa ở Đồng Nai cũng phát hiện vi phạm tương tự!” – ông Đinh Thế Huynh nói.

Ông Đinh Thế Huynh phát biểu tại buổi tiếp xúc cử tri Đà Nẵng sáng 4/8 (Ảnh: HC)

“Không phải mấy ông lên báo nói theo ý mình là xong chuyện!"

Cũng theo ông Đinh Thế Huynh, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ đã có chủ trương rà soát, kiểm tra lại toàn bộ quá trình cấp phép cho Formosa, quá trình phê duyệt dự án, đặc biệt là phê duyệt hệ thống xả thải. Làm rõ trách nhiệm và ai vi phạm thì xử lý nghiêm minh theo pháp luật.

“Không thể nói là ông lên báo cãi mấy câu, ông chống chế cái này, cái kia là xong việc. Cứ để kiểm tra làm rõ. Bây giờ hãy còn quá sớm để nói có hay không có mà cần phải kiểm tra làm rõ. Anh nói anh ký là có 12 Bộ, ngành đã đồng ý. Vậy thì kiểm tra có đúng 12 Bộ, ngành không? Luật quy định là 50 năm, trường hợp đặc biệt là 70 năm, thì trường hợp này có phải đặc biệt hay không? Phải có căn cứ chứ không phải mấy ông lên báo nói theo ý mình là xong chuyện.

Thanh tra đang nói kìa. Lúc thanh tra thì phát hiện anh cho 70 năm là không đúng, sau đó anh mới trình lên Chính phủ. Theo kết luận thanh tra cuối cùng thì các Bộ, ngành các căn cứ vào quy định để trình. Sau này ông Cự (ông Võ Kim Cự, nguyên Bí thư, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh, hiện là Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam – PV) nói các Bộ, ngành đã đồng ý. Đó là đồng ý sau khi anh đã làm rồi, thanh tra đã phát hiện ra thì bây giờ có kết luận như thế là đúng hay sai, có vi phạm pháp luật hay không?

Còn đánh giá tác động môi trường. Cơ quan nào đánh giá tác động môi trường? Có đánh giá đúng mức độ nguy hiểm của khối lượng lớn các chất thải ra môi trường không? Tiêu chuẩn về môi trường đã đúng quy định pháp luật chưa? Đặc biệt là hệ thống giám sát, quan trắc để đề phòng người ta vi phạm, người ta xả thải thẳng ra môi trường không qua các hệ thống xử lý đã đúng chưa? Tất cả phải làm rõ!” – ông Đinh Thế Huynh nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, ông Đinh Thế Huynh cũng nêu rõ, việc bồi thường ra sao, hỗ trợ người dân như thế nào thì Chính phủ đang giao cho các Bộ, ngành hữu quan lập các phương án cho thỏa đáng, công bằng, minh bạch, tránh tình trạng người bị thiệt hại không được bồi thường, không được hỗ trợ trong khi người không bị thiệt hại lại được hưởng.