ĐBQH: Nên mạnh dạn trả lại những dự thảo luật chưa đạt yêu cầu

Cần mạnh dạn trả lại ban soạn thảo

Sáng 23/5, sau khi Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Khắc Định trình bày Tờ trình về dự kiến Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2018 và điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2017, các đoàn ĐBQH đã họp ở tổ để lấy ý kiến các đại biểu. Trong đó, nhiều ĐB tỏ ra không đồng tình với chất lượng xây dựng luật hiện nay.

Đại biểu Nguyễn Văn Pha (đoàn Nam Định) bày tỏ lo ngại về tình trạng khi đưa dự thảo luật ra bàn trước QH, các Bộ ngành đều có những ý kiến khác nhau, thay vì thống nhất từ trước đó. Ông Nguyễn Văn Pha cũng đề nghị QH mạnh dạn rút dự án luật ra khỏi chương trình khi dự án đó còn gây nhiều tranh cãi.

“Với Quốc hội, đành rằng các cơ quan chuyên trách không thể biết mọi cái, nhưng còn một số ủy ban vẫn hời hợt. Tôi có cảm giác hình như ủy ban đó không họp một cách đủ sâu. Muốn có sự đồng thuận cao trước QH, cần sớm có thông tin cho các ĐBQH để nắm trước, tránh gây lãng phí thời gian,” đại biểu Nguyễn Văn Pha kiến nghị.

Đại biểu Võ Thị Ánh Xuân, đoàn ĐBQH An Giang cũng bày tỏ băn khoăn về công tác làm luật của Quốc hội, mặc dù cho rằng Quốc hội đã có những chuyển biến tích cực trong việc ban hành các luật.

Đại biểu Võ Thị Ánh Xuân, đoàn ĐBQH An Giang.

“Cách làm luật vẫn có gì đó khiến cử tri cảm thấy không yên tâm về tính ổn định và tính nhất quán. Chúng ta làm luật và sửa luật quá nhiều trong một thời gian tương đối ngắn. Mỗi kỳ họp QH cho ý kiến và thông qua rất nhiều luật, nhưng tính chuyên nghiệp trong cách làm luật lại không cao. Chẳng hạn như Luật Hình sự vừa qua khiến cho người dân có cảm giác băn khoăn về chất lượng làm luật và tính không ổn định của hệ thống pháp luật,” bà Võ Thị Ánh Xuân nói.

Đồng tình với các ý kiến trên, đại biểu Nguyễn Mai Bộ, đoàn ĐBQH tỉnh An Giang cho rằng UBTVQH nên mạnh dạn trả lại cơ quan soạn thảo những dự thảo luật chưa đạt yêu cầu.

“Làm luật mà không cãi nhau nhiều thì nói thật là không ra, có khi cãi nhau cả buổi chiều mới chỉ ra được 1-2 Điều của luật, mà cãi nhau cũng cần phải có những người tương xứng để cãi nhau mới ra được vấn đề,” ông Nguyễn Mai Bộ nói.

Không thể không sửa

Với tư cách là Phó Thủ tướng Chính phủ, đại biểu Vương Đình Huệ, đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh cho rằng không nên lạm dụng một luật sửa đổi nhiều luật, nhưng tình trạng hiện nay không thể không sửa. Phó Thủ tướng cho biết, trong toàn bộ chương trình điều chỉnh năm 2017 và 2018 của QH, đang thiếu dự án luật sửa đổi bổ sung một số điều về các luật thuế, bao gồm thuế VAT, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế thu nhập doanh nghiệp,…

“Chính phủ hiểu rằng không nên lạm dụng việc sửa đổi luật và cũng đã thống nhất điều này với QH và TVQH. Nhưng hiện nay hệ thống pháp luật của chúng ta có những vấn đề rất bất cập, nếu không kịp thời sửa đổi sẽ có tác động rất lớn đến hoạt động KT-XH,” Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết.

Phó Thủ tướng lấy dẫn chứng về thuế GTGT trong lĩnh vực sản xuất phân bón. Nguyên lý của thuế GTGT là đánh vào tiêu dùng trên lãnh thổ Việt Nam, chỉ khi xuất khẩu đi nước ngoài, cơ sở xuất khẩu không những không phải nộp thuế VAT đầu ra mà còn được hoàn thuế VAT. Trong khi đó, mặt hàng phân bón không thuộc diện chịu thuế GTGT để giảm bớt giá thành cho nông dân, nhưng khi thực hiện chính sách đó, người dân không được hưởng lợi từ chính sách này. Ngược lại, các cơ sở sản xuất phân bón lại không được hoàn thuế, cho nên 4 dự án phân bón lớn trong 12 dự án đang khó khăn về tài chính cũng có nguyên nhân một phần do tác động từ chính sách này.

“Việc này có trách nhiệm của cả cơ quan soạn thảo, nhưng trách nhiệm của chúng ta cũng lớn,” Đại biểu Vương Đình Huệ nói. “Thuế GTGT đối với mặt hàng nông sản, có sự tính toán thuế đầu ra và khấu trừ thuế đầu vào, nhưng sau đó có rất nhiều gian lận như mua bán hóa đơn, lập bảng kê,… Gian lận thì chúng ta phải chống gian lận, chứ không phải là bỏ thuế. Nếu không sửa luật thuế sẽ không đúng với bản chất của thuế GTGT”.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh.

Về ý kiến nâng cao chất lượng luật, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng đây cũng là mối quan tâm số một của cử tri. QH là cơ quan xây dựng luật, nhưng trách nhiệm rất lớn là cơ quan soạn thảo.

“Có tình trạng Bộ trưởng giao Thứ trưởng thành lập ban soạn thảo, Thứ trưởng lại giao Vụ trưởng, Vụ trưởng lại giao chuyên viên là tình trạng có thật, tất nhiên không phải bộ nào cũng có tình trạng này. Chính phủ và Thủ tướng cũng đã có chỉ đạo quyết liệt về việc này. Quốc hội và Chủ tịch Quốc hội cũng đã yêu cầu các phiên thảo luận đối với các dự án luật phải có bộ trưởng giải trình và tiếp thu ý kiến”.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết, Thủ tướng cũng đã giao các Phó Thủ tướng trực tiếp họp bàn về việc soạn thảo các dự án luật và Nghị quyết.

“Ngay như dự thảo Nghị quyết về xử lý nợ xấu, Luật các Tổ chức tín dụng, bản thân tôi cũng đã “cày xới” rất nhiều chứ không “khoán” cho một bộ nào đó. Hay như Luật về quản lý tài sản công, Luật Quản lý nợ công, các phó Thủ tướng đã phải vào cuộc ngay từ đầu”.

Cũng theo Phó Thủ tướng, có những dự thảo luật khi biểu quyết các thành viên Chính phủ, chỉ có một vài ý kiến không tán thành. Nhưng chính một vài ý kiến đó lại đúng bởi chân lý không phải luôn thuộc về số đông. Những trường hợp này Thủ tưởng sẽ giao VPCP tổng hợp để ngồi lại với các Bộ để hoàn thiện, bổ sung dự thảo.

“Bởi vì một số vấn đề có tính chuyên sâu rất cao. Nếu có tình trạng khi ra QH còn gây nhiều tranh cãi thì bản thân cơ quan soạn thảo chưa thuyết phục được, đằng sau đó còn có vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu, đánh giá,”

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu, đoàn ĐBQH tỉnh An Giang, Các ĐBQH không phải ai cũng biết hết mọi lĩnh vực, có nhiều người chỉ chuyên sâu ở một lĩnh vực nhất định. Hiện nay QH đã có đổi mới là xin ý kiến đại biểu chuyên trách, nhưng nếu như còn tiếp tục làm “lỏng tay”, chắc chắn chất lượng luật sẽ không cao.

Chủ nhiệm UB Đối ngoại QH Nguyễn Văn Giàu, Đoàn ĐBQH tỉnh An Giang.

Tại kỳ họp, ông Đoàn Hồng Phong, Bí thư tỉnh ủy Nam Định, đoàn ĐBQH tỉnh Nam Định, cho rằng có nhiều luật chưa thực sự cần thiết nhưng vẫn được đưa vào chương trình của QH. Trong khi đó, vấn đề về quản lý sử dụng đất đai hiện nay đang gây nhiều bức xúc, những phản ánh của các địa phương trong giải quyết nhu cầu phát triển kinh tế xã hội, nhất là tạo điều kiện về mặt bằng cho các nhà đầu tư, nhưng trong chương trình của QH lại không bàn về việc này. Do vậy, đại biểu Đoàn Hồng Phong đề xuất đưa vào chương trình nghị sự.

“Cái này mới là cái cần thiết, nó là thực tiễn cuộc sống đang cần, ví du như quy định hạn điền, tích tụ ruộng đất,…tôi cho rằng QH nên đưa vào để bàn thảo,” đại biểu Đoàn Hồng Phong nói.