Đà Nẵng đón Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt Thành Điện Hải

Di tích quốc gia đặc biệt đầu tiên trên địa bàn Đà Nẵng

Buổi lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt và khởi công Dự án tu bổ, phục hồi, tôn tạo di tích Thành Điện Hải nằm trong chuỗi các hoạt động hướng tới kỷ niệm 160 năm ngày nhân dân Đà Nẵng đại diện cho nhân dân cả nước và cùng nhân dân cả nước mở đầu cuộc kháng chiến chống liên quân Pháp – Tây Ban Nha xâm lược (01/9/1858 – 01/9/2018); đồng thời kỷ niệm 43 năm ngày TP Đà Nẵng giải phóng (29/3/1975 – 29/3/2018).

Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL Nguyễn Ngọc Thiện thay mặt Thủ tướng Chính phủ trao Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt Thành Điện Hải cho Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Huỳnh Đức Thơ (Ảnh: HC)

Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Huỳnh Đức Thơ nêu rõ, việc đánh bại liên quân Pháp – Tây Ban Nha trong buổi đầu xâm lược nước ta giữa thế kỷ 19 là một trong những chiến công vang dội trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc ta, là niềm tự hào to lớn của người dân Đà Nẵng. Thành Điện Hải với vai trò là tâm điểm của cuộc kháng chiến đã trở thành biểu tượng về lòng yêu nước, đức hy sinh của quan, quân triều đình và người dân mảnh đất kiên trung này.

Theo ông Huỳnh Đức Thơ, mặc dù được công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia từ năm 1998, nhưng với một công trình tồn tại gần 200 năm, chịu sự tàn phá của thiên nhiên, của chiến tranh và của con người, Thành Điện Hải đã xuống cấp nghiêm trọng và bị xâm hại nặng nề cả vùng đệm và vùng lõi của di tích.

Nhận thức được giá trị văn hóa – lịch sử to lớn của Thành Điện Hải, từ năm 2016 đến nay, lãnh đạo TP đã chỉ đạo triển khai nhiều giải pháp cụ thể để từng bước bảo vệ, tu bổ, phục hồi di tích, như giải tỏa khu nhà làm việc của Trung tâm Thể thao Người lớn tuổi, CLB Thái Phiên; dừng hẳn dự án xây dựng Trung tâm lưu trữ TP ở phía Bắc; vận động 80 hộ dân chuyển dời nhà cửa ra khỏi di tích.

Đồng thời lãnh đạo TP cũng quyết định chuyển Bảo tàng Đà Nẵng hiện nay ra khỏi di tích, đến số 42 Bạch Đằng. Và lãnh đạo TP cũng đang chỉ đạo khảo sát quy hoạch xây dựng ở khu vực này một quảng trường, trong đó Thành Điện Hải được xác định là trung tâm…

Với những nỗ lực như trên, ngày 25/12/2017, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định 2082/QĐ-TTg xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt Thành Điện Hải. Đây cũng là di tích quốc gia đặc biệt đầu tiên trên địa bàn Đà Nẵng, thể hiện sự đánh giá cao của Trung ương về truyền thống yêu nước, đi đầu chống giặc ngoại xâm, bảo vệ Tổ quốc của nhân dân TP.

“Quyết định này cũng ghi nhận những nỗ lực của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân TP Đà Nẵng trong sự nghiệp bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc; nhắc nhở chúng ta về đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, biết ơn các thế hệ cha ông đã đổ máu xương để giữ vững chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc!” – Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Huỳnh Đức Thơ nhấn mạnh.

Những chỉ đạo quan trọng của Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL

Ông Huỳnh Đức Thơ cũng nêu rõ, nhân dịp này, Đà Nẵng khởi công Dự án Tu bổ, phục hồi, tôn tạo di tích Thành Điện Hải; đến tháng 4/2018 sẽ khởi công Dự án Nâng cấp khu di tích Nghĩa trũng Khuê Trung (trước gọi là Nghĩa trũng Hòa Vang) – nơi được xem là Nghĩa trang liệt sĩ đầu tiên của cả nước, quy tập 1.500 ngôi mộ của những quan quân, nghĩa sĩ, đồng bào đã hy sinh trong cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc giữa thế kỷ 19.

“Đây là những việc làm thể hiện trách nhiệm, tình cảm và đạo lý của chúng ta. Ngày hôm nay sẽ là sự khởi đầu cho nỗ lực để tiến tới trong một thời gian ngắn theo kế hoạch, chúng ta sẽ được chứng kiến một Thành Điện Hải được phục dựng uy nghi, trầm mặc bên bờ sông Hàn như đã từng tồn tại gần 200 năm trước, trở thành một địa chỉ đỏ trên bản đồ di tích văn hóa lịch sử TP Đà Nẵng, trở thành một điểm đến hấp dẫn để tham quan, nghiên cứu, học tập, giáo dục truyền thống cho nhân dân và du khách bốn phương!” – Ông Huỳnh Đức Thơ nói.

Đến chung vui với Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TP Đà Nẵng nhân sự kiện đặc biệt quan trọng này, Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL Nguyễn Ngọc Thiện nhấn mạnh, di tích Thành Điện Hải có giá trị lịch sử đặc biệt, là biểu tượng về ý chí quật cường, tinh thần yêu nước mãnh liệt của con người Việt Nam trong cuộc chiến đấu bảo vệ nền độc lập của dân tộc.

Vì vậy ông đề nghị chính quyền TP Đà Nẵng triển khai lập Quy hoạch tổng thể bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị của di tích Thành Điện Hải gắn với phát triển KT-XH của TP Đà Nẵng, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Nội dung quy hoạch cần làm rõ những định hướng bảo tồn như: Quy hoạch tổng mặt bằng; tiến hành tôn tạo, phục hồi các yếu tố gốc trong khu vực nội thành, kè, hào và di sản văn hóa phi vật thể; xây dựng không gian trưng bày hiện vật gắn với không gian tưởng niệm các anh hùng, nghĩa sĩ đã hy sinh…

Xây dựng phương án khai thác du lịch – văn hóa kết nối điểm di tích đặc biệt quan trọng này với các di tích, danh lam thắng cảnh khác của TP Đà Nẵng và các tỉnh lân cận, để di tích trở thành điểm đến du lịch thực sự hấp dẫn, thu hút đông đảo khách tham quan. Đồng thời đổi mới công tác giới thiệu, tuyên truyền về giá trị di tích bằng những hình thức phù hợp. Qua đó nâng cao ý thức và trách nhiệm bảo vệ, phát huy giá trị di tích trong cộng đồng.

Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL Nguyễn Ngọc Thiện cũng đề nghị chính quyền TP Đà Nẵng khẩn trương kiện tòa bộ máy quản lý di tích phù hợp với những quy định của pháp luật về phân cấp quản lý di tích, đáp ứng nhu cầu bảo vệ và phát huy giá trị di tích của địa phương trong điều kiện hiện nay.

“Với ý chí và quyết tâm đã được Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TP Đà Nẵng thể hiện trong những năm qua, tôi tin rằng Thành Điện Hải, một biểu tượng sinh động trong công cuộc bảo vệ đất nước, sẽ trở thành một biểu tượng sinh động về xây dựng đất nước Việt Nam phồn vinh, tươi đẹp!” – Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL Nguyễn Ngọc Thiện nói.