Cô giáo bắt học sinh uống nước giẻ lau: Khi niềm tin bị “đánh cắp”!
Phụ huynh đánh giáo viên hay giáo viên đánh, phạt học sinh, ... nói cho cùng đều là nạn nhân của sự mất niềm tin trong xã hội, mà những hành vi đó chỉ là biểu hiện cụ thể. |
Cả xã hội nghi ngờ nhau!
Nhiều người cho rằng nguyên nhân xảy ra liên tiếp các vụ bạo lực trong nhà trường gần đây là do “bệnh thành tích”, do các cô không được học đạo đức nghề nghiệp, do mức lương thấp… nhưng theo tôi căn nguyên của vấn đề nằm ở cái khác, lớn hơn.
Đó là sự mất lòng tin trong xã hội!
Ngày xưa, bố mẹ gửi gắm con cho Thầy là trao gửi cho Thầy niềm tin. Họ tin rằng Thầy sẽ dạy con nên người, tin rằng Thầy thực tâm yêu thương con và cho dù Thầy có đánh, có phạt con cũng là để cho con tiến bộ, trưởng thành.
Nhưng bây giờ phụ huynh không có niềm tin đó. Nên họ luôn có xu hướng nhìn nhận những hình phạt của thầy cô là phản giáo dục, là hành hạ, trừng phạt, ....
Tương tự như vậy, bệnh nhân không có niềm tin vào sự chăm sóc, chu đáo, tận tâm của các bác sỹ. Do đó, chỉ cần bác sỹ có biểu hiện sao nhãng, gắt gỏng họ sẽ dễ suy diễn ra thành bác sỹ vòi vĩnh, đòi hỏi, làm tiền. Thế là họ giữ mối ấm ức trong lòng - trong khi có thể bác sỹ không có cái suy nghĩ ấy. Tới một lúc bột phát nào đó, họ quay ra đánh bác sỹ.
Có người đã biện minh cho tất cả những hành động trên rằng: Không có lửa làm sao có khói?.
Đúng vậy, lòng tin không tự dưng mất đi !
Có chuyện bác sĩ vòi vĩnh với người nhà bệnh nhân không? Có! Có chuyện giáo viên ép học sinh học thêm, trù dập học sinh không “ngoan” thậm chí gợi ý phong bì phụ huynh không? Có!
Nhưng chúng ta không thể và không nên quy chụp rằng tất cả các giáo viên, các bác sỹ đều thế!. Nhưng phàm trên đời, cái tiếng xấu thường lan nhanh, cái cảm xúc bức bối, lo sợ, ấm ức,... dễ đưa đẩy, phóng đại những câu chuyện ấy trở thành một hiện tượng phổ quát.
Đấy là căn nguyên của những ngờ vực trong xã hội và dẫn tới những hành vi"trái đạo lý" như chúng ta vừa chứng kiến. Nhưng mọi sự vận động trong xã hội khó có thể tách rời khỏi nhau. Lòng tin bị mất đi không chỉ từ một phía.
Một người làm giáo viên, trù dập học sinh, vòi vĩnh phụ huynh, rồi cũng có ngày đi khám chữa bệnh, cũng sẽ bị một bác sỹ nào "hành" lại như vậy. Cái phong bì trong xã hội luẩn quẩn từ chỗ này sang chỗ khác, bào mòn lòng tin của mọi người với nhau.
Tôi từng nói chuyện với nhiều đồng nghiệp mới thấy sự luẩn quẩn: phụ huynh không tin giáo viên, giáo viên không tin vào lãnh đạo trường, lãnh đạo ngành, thậm chí không dám tin cả học trò mình, điển hình là vụ cô giáo "không nói vì sợ bị học trò ghi âm tung lên mạng"... Tất cả đều nói xấu qua lại lẫn nhau như thể ở giữa các chiến tuyến.
Sự mất niềm tin ấy sẽ kéo theo những suy nghĩ và cảm xúc tiêu cực, và nó âm ỉ, chỉ cần có dịp, có cớ là có thể bùng lên thành hành vi bạo lực.
Phụ huynh đánh giáo viên hay Giáo viên đánh, phạt học sinh, ... nói cho cùng đều là nạn nhân của sự mất niềm tin trong xã hội, mà những hành vi đó chỉ là biểu hiện cụ thể.
Đó mới là điều đáng lo ngại.
Bởi niềm tin khi đã đánh mất thì sẽ rất khó để lấy lại! Sẽ cần rất nhiều nỗ lực và rất rất nhiều thời gian.
Chưa "thượng tôn pháp luật"!
Trong tất cả những sự vụ vừa rồi, có điểm chung là tất cả đều hành động rất cảm tính, rất "bản năng", thậm chí có người nói nặng lời là "phần con nhiều hơn phần người". Tại sao lại có những điều đó?.
Thứ nhất đó là thiếu các quy định cụ thể mang tính ràng buộc, quy phạm (Luật, Quy định, Nội quy, Quy chế, ...) để người ta điều chỉnh hành vi.
Giáo viên phạt học sinh rất phản cảm vì thiếu văn bản hướng dẫn các hình thức xử phạt được phép và không được phép áp dụng. Học sinh và Phụ huynh cũng không được biết tới những quy định minh bạch đó.
Cán bộ Viện Khoa học Công nghệ Việt Nam, thầy giáo Vũ Khắc Ngọc. |
Giả như Bộ giáo dục đào tạo công bố rộng rãi với cả Phụ huynh, Học sinh và Giáo viên những quy định như thế. Mỗi Nhà trường cụ thể hoá từng hành vi vi phạm của học sinh và mức phạt tương ứng hoặc tương đương, ... và có sự cam kết, đồng thuận từ cả 3 bên (Phụ huynh, Học sinh, Giáo viên) thì khi học sinh vi phạm, cứ đối chiếu quy định đó để xử lý, sẽ không có chuyện Giáo viên xử phạt "vượt khung", cũng không có chuyện phụ huynh hay học sinh ấm ức vì bị phạt "quá nặng tay" hay "phạt oan". Có quy định rồi thì phải làm sao để tuyên truyền để người ta hiểu và nghiêm túc tuân thủ.
Thực tế Luật Giao thông có nhưng người ta vẫn vi phạm, vẫn "hối lộ" CSGT rồi vẫn cứ ấm ức. Đấy là do thực thi pháp luật chưa nghiêm.
Cũng như vậy, trong Nhà trường, việc thực thi Nội quy phải đảm bảo tính khách quan, công bằng và nghiêm túc. Không thể vì vài học sinh mất trật tự mà phạt cả lớp. Hoặc vì "cả nể" phụ huynh nào đó mà để con họ bất chấp quy định.
Tất cả những sự "vô pháp" đó sẽ kéo theo những hành động vô pháp luật và vô đạo lý tiếp nối.