Trung Quốc thế chỗ Nga trong danh sách các mối đe dọa an ninh Mỹ

Sau kết quả cuộc bỏ phiếu của đại cử tri Mỹ, những nghi vấn về chiến thắng của Tổng thống đắc cử Donald Trump đã được đặt dấu chấm hết. Lầu Năm Góc sẽ nhận chỉ thị về những ưu tiên quốc phòng của người đứng đầu Nhà Trắng mới bắt đầu từ ngày 20/1/2017. Và giờ đây lãnh đạo Bộ quốc phòng có một tháng để điều chỉnh các ưu tiên chiến lược mới.

Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump

Hầu hết các nhà quan sát đều lưu ý rằng, lần đầu tiên trong vòng 5 năm qua danh sách các nước đe dọa Mỹ không có tên nước Nga, một quốc gia mà hai năm gần đây luôn được ông Obama đặt lên vị trí đầu tiên trong danh sách những mối đe dọa chính đối với Hoa Kỳ.

Phe diều hâu của Mỹ đã nỗ lực gây khó khăn và cam kết rằng ông Trump không thể dễ dàng lờ đi chính sách đối đầu với Moscow. Họ tuyên bố, những phản đối ở Lầu Năm Góc, Thượng viện và Hạ viện của Quốc hội Mỹ sẽ còn nghiêm trọng hơn nữa.

Trong trường hợp này, có lẽ người ta đã quá phóng đại khả năng của những người phản đối việc ông Trump thỏa hiệp với Nga.

Chúng ta có thể nhận thấy các nhóm có quan điểm cực đoan được tập hợp quanh tỷ phú Soros, dù cố gắng ngăn cản ông Trump nắm quyền lực, thì cũng hoàn toàn bị gạt ra ngoài lề. Ngay cả tầng lớp đặt cửa cho chiến thắng của bà Clinton cũng không còn ủng hộ cho những kẻ cực đoan nữa. Điều đó có nghĩa là các tầng lớp chính trị Mỹ đã đồng thuận về sự cần thiết phải thay đổi các ưu tiên trong chính sách đối ngoại.

Các đe dọa từ sự bành trướng của Trung Quốc

Lần đầu tiên trong nhiều năm gần đây, cái tên Trung Quốc được nhắc đến trong danh sách những đe dọa. Những tuyên bố về yêu cầu kinh tế đối với Bắc Kinh cũng như hành động ngoại giao cứng rắn (tuyên bố Hoa Kỳ không ràng buộc với nghĩa vụ phải tuân thủ nguyên tắc "một Trung Quốc") chứng tỏ rằng Tổng thống  đắc cử Trump đã sẵn sàng cho một cuộc đối đầu với Trung Quốc trên tất cả các lĩnh vực.

Và người ta có thể chứng kiến một cuộc đối đầu quân sự giữa Washington và Bắc Kinh ở khu vực Thái Bình Dương nói chung và ở Biển Đông nói riêng. Những xung đột trong khu vực này sẽ không ít phức tạp hơn so với ở Trung Đông, và tình hình này có thể nóng tới mức nổ tung ngay lập tức.

Bên cạnh đó, Nga đang quan tâm đến việc duy trì quan hệ tốt đẹp với gần như tất cả các nước có tiềm năng tham gia các cuộc xung đột. Và trong số các đối thủ, ông Trump luôn sẵn lòng chứng tỏ nước Mỹ đang trên đường tìm kiếm thỏa hiệp với Moscow.

Thêm vào đó, Trung Quốc lại là “đồng minh” của Nga. Mặc dù cam kết quân sự-chính trị không phải là bản hợp đồng riêng, nhưng dựa trên tuyên bố của những người đứng đầu nhà nước và những hành động cụ thể (đặc biệt trong hai năm qua), thì mối quan hệ liên minh thực sự được đảm bảo.

Tổng thống Nga Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình

Hơn nữa những gì Nga có với Trung Quốc còn có ý nghĩa hơn nhiều một bản hợp đồng chính thức. Bởi như đã biết, khi hợp đồng trở thành sự bất tiện thì sẽ có nhiều khả năng các bên từ chối thực hiện nó. Nhưng đây không phải là trường hợp như vậy. Tất cả các kế hoạch kinh tế và chính trị của Nga tại Âu Á đều được xây dựng trên cơ sở giả định rằng trong những thập kỷ tới, Trung Quốc sẽ vẫn là một trong những nền kinh tế hàng đầu thế giới. Nếu nền kinh tế Trung Quốc sụp đổ và thương mại Trung Quốc –Châu Âu bị hủy bỏ, thì kéo theo đó nó sẽ có ảnh hưởng đến Nga.

Ông Trump đã xây dựng kế hoạch trên cở sở sức mạnh kinh tế Mỹ được phục hồi đổi lại các sản phẩm được sản xuất từ Trung Quốc sẽ quay lại Mỹ, cũng như đổi lại việc loại bỏ các trao đổi thương mại bất bình đẳng giữa hai nước. Tóm lại, ông Trump muốn các sản phẩm hiện đang sản xuất tại các công ty của Trung Quốc tại Mỹ được làm trên lãnh thổ Trung Quốc, sau đó bán cho người Mỹ và châu Âu, còn người Mỹ sản xuất và bán sản phẩm tại các nhà máy trên lãnh thổ Hoa Kỳ. Nhờ đó các khoản thuế cũng được bổ sung cho ngân sách Mỹ.

Sự chuyển hướng sang phía Đông

Rất dễ hiểu nếu xảy ra việc người Mỹ sẽ chẳng phải làm gì qua Nga. Hàng hóa Mỹ sẽ vào châu Á thông qua Thái Bình Dương, và vào châu Âu qua Đại Tây Dương. Và phương tiện chuyên chở sẽ không phải là tàu hỏa hay ô tô Nga, mà là tàu buôn của Mỹ. Sẽ chẳng phải ngạc nhiên nếu ông Trump lấy lại vị thế công xưởng thế giới cho Hoa Kỳ, không những chỉ về thương mại mà còn về quan hệ chính trị của chính thế giới không phụ thuộc vào Mỹ này.

Chương trình của ông Trump còn có sự tham gia của những người vốn có chủ trương rằng Nga không mạnh bằng Trung Quốc, và cho rằng đạt thành công theo hướng dễ hơn là sai lầm. Cũng dễ hiểu rằng Washington có thể cùng chết với Moscow trong một cuộc chiến tranh hạt nhân, nhưng để giành được chiến thắng trước Nga là điều "không thể".

Tân Tổng thống Mỹ, như một sự thỏa hiệp, đã sẵn sàng thừa nhận lợi ích của Nga ở một khu vực đã hoàn toàn bị phá hủy bởi các nước cực đoan (Ukraine, Syria, có thể  là cả Đông Âu), cũng như là ở khu vực Trung Á, một nơi sẽ trở thành khu vực ngoại vi toàn cầu nếu bị Trung Quốc lấn áp. Do đó, Moscow sẽ không thụ động quan sát ông Trump nỗ lực tiêu diệt đối tác chiến lược của mình ở châu Á.

Tổng thống Mỹ Obama và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình

Công việc cứu trợ rất kịp thời

Người Mỹ sẽ không thích việc Nga theo hướng Trung Quốc. Với truyền thống ngoại giao của Washington có thể mong đợi áp dụng phương pháp "liên kết". Nếu đạt được thỏa thuận về Đông Âu và Trung Đông với sự giúp đỡ của Nga, Mỹ sẽ rảnh tay với Trung Quốc.

Như đã đề cập, Moscow không thể đi con đường này được. Điều đó có nghĩa là việc giải quyết mâu thuẫn theo cách lâu dài và toàn diện sẽ khó đạt được. Tất nhiên, chính quyền mới sẽ dùng ngôn từ ôn hòa hơn. Những áp lực quân sự chính trị đối với Moscow giảm xuống (đây là nguồn lực cần thiết của ông Trump trong cải tổ ở Mỹ, cũng như để đối đầu với Trung Quốc), nhưng vấn đề sẽ không được giải quyết, mà phải hoãn lại đến sau này, khi Mỹ giải quyết được vấn đề Trung Quốc.

Dù cho Trung Quốc nằm trong danh sách ưu tiên của chính quyền quân sự Mỹ, thì cũng không thể chứng minh Washington sẽ thân thiện với Nga. Chúng ta cũng không thể cho rằng Hoa Kỳ sẽ từ bỏ chính sách hung hăng của một bá chủ toàn cầu mà chuyển hướng tấn công từ Nga sang Trung Quốc.

Do vậy, nước Nga có thể tạm thời nhẹ nhõm, nhưng những nguy cơ vẫn còn trước mắt.