Trung Quốc 'phá luật' để khuyến khích sinh đẻ

Nhiều thành phố ở Trung Quốc hành động chưa từng có khi sửa đổi luật để khuyến khích sinh đẻ như trợ cấp bảo hiểm thai sản cho những bà mẹ đơn thân.

Trước nguy cơ đối mặt với cuộc khủng hoảng dân số do tỷ lệ sinh đẻ sụt giảm mạnh trong những năm gần đây, ngày càng nhiều thành phố ở Trung Quốc sẵn sàng chi trả bảo hiểm thai sản cho cả những phụ nữ sinh con nhưng chưa kết hôn. Trước đây, những bà mẹ đơn thân sẽ bị loại khỏi danh sách hưởng bảo hiểm thai sản của chính phủ bởi họ bị coi là “vi phạm chính sách kế hoạch hóa gia đình”.

Cô Zhang Meng (45 tuổi), một bà mẹ sinh con khi chưa kết hôn sinh sống ở thành phố Thượng Hải, đã nhận được khoản bảo hiểm thai sản vào đầu tháng này sau hơn 3 năm tranh tụng.

Nhiều thành phố ở Trung Quốc '"phá luật" để khuyến khích phụ nữ sinh đẻ. (Ảnh: Thời báo Hoàn Cầu)

“Tôi rất vui và biết ơn”, cô Zhang chia sẻ với tờ Thời báo Hoàn Cầu hôm 16/3.

Trong năm nay, ngoài cô Zhang, ít nhất 8 bà đơn thân ở thành phố Thượng Hải đã nộp đơn xin trợ cấp bảo hiểm thai sản và được thông qua. Mỗi bà mẹ nhận được số tiền bảo hiểm thai sản từ 30.000 – 120.000 nhân dân tệ (4.617 – 18.468 USD) từ cơ quan bảo hiểm của thành phố.

Chính quyền thành phố Thượng Hải đã cho thay đổi chính sách bảo hiểm thai sản kể từ tháng Một năm nay. Đây là lần đầu tiên chính quyền Thượng Hải bỏ yêu cầu cung cấp “các giấy tờ liên quan tới kế hoạch hóa gia đình” như giấy đăng ký kết hôn hay giấy chứng nhận ly hôn, để xét duyệt bảo hiểm thai sản.

Cô Zhang cho hay, thành phố Thượng Hải trở thành khu vực thứ 2 ở Trung Quốc cho phép những phụ nữ không kết hôn khi sinh con vẫn được nhận bảo hiểm thai sản. Trước đó, một số thành phố tại tỉnh Quảng Đông cũng đã thực hiện sửa đổi luật bảo hiểm thai sản.

Kể từ năm 2017, cô Zhang đã gửi đơn lên tòa án các cấp sau khi đơn xin trợ cấp bảo hiểm thai sản của cô bị từ chối. Trong khoảng thời gian này, cô Zhang kiện cùng lúc cơ quan bảo hiểm xã hội Thượng Hải và chính quyền khu Phố Đông, nơi cô sinh sống. Nhưng cả 2 đơn kiện đều bị bác bỏ.

Cô Zhang cũng không cảm thấy ngạc nhiên khi đơn của mình bị từ chối. Song cô nhấn mạnh, “Tôi không bao giờ từ bỏ. Tôi tin mình có quyền được hưởng khoản trợ cấp bảo hiểm thai sản”.

Ông Fang Jie, luật sư của cô Zhang, cho hay theo Luật Dân sự của Trung Quốc, trẻ được mẹ đơn thân sinh ra được hưởng các quyền lợi tương tự như trẻ có bố mẹ đã kết hôn. Nhưng trên thực tế, các quyền của trẻ được mẹ chưa kết hôn sinh ra rất khó có thể được đảm bảo.

Ông Fang nhấn mạnh thêm, những bà mẹ đơn thân cũng rất khó được hưởng những quyền lợi như những phụ nữ đang có chồng, bởi họ bị xem vi phạm luật kế hoạch hóa gia đình hiện hành.

Thậm chí, theo tổ chức phi lợi nhuận Diverse Family Network đặt trụ sở ở tỉnh Quảng Đông, những bà mẹ sinh con khi chưa kết hôn không được hưởng bảo hiểm thai sản ngay cả khi họ sinh sống ở những khu vực đông dân bậc nhất Trung Quốc như thủ đô Bắc Kinh.

Nhưng theo luật sư Fang, chính sách trợ cấp bảo hiểm thai sản cho những bà mẹ đơn thân sẽ được áp dụng rộng rãi hơn trong tương lai. Nguyên nhân là bởi chính phủ Trung Quốc đang đẩy mạnh khái niệm “toàn diện” trong chính sách kế hoạch hóa gia đình trong Kế hoạch 5 năm mới nhất.

Trên thực tế, Trung Quốc đang tích cực đẩy mạnh nhiều biện pháp đối phó trước sức ép dân số và tỷ lệ sinh đẻ thấp vốn đang nằm dưới mức cảnh báo.

Cô She Wenqing (36 tuổi), một phụ nữ chưa kết hôn sinh sống ở Thượng Hải, cũng đã bày tỏ hy vọng chính phủ Trung Quốc sẽ thay đổi chính sách kế hoạch hóa gia đình và triển khai các biện pháp khuyến khích phụ nữ sinh đẻ.

“Tôi vô cùng khâm phục cô Zhang, bởi cô ấy đã phá bỏ được định kiến”, cô She cho biết, bản thân hiện có kế hoạch sinh con với bạn trai vào năm nay.