Vì sao Trung Quốc né làm căng tranh chấp chủ quyền với Nhật Bản?

Nhật Bản nhấn mạnh sẽ có phản ứng nếu như các tàu cá Trung Quốc trở lại vùng biển gần quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư, sau khi lệnh cấm đánh cá vào mùa hè trên biển Hoa Đông mà chính quyền Bắc Kinh ban hành hết hạn vào ngày 16/8.

Hồi đầu tháng Tám, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Taro Kono tuyên bố Các Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản sẽ “hành động mạnh khi cần thiết”, nếu như các tàu Trung Quốc tăng cường hoạt động gần quần đảo tranh chấp mà Tokyo gọi là Senkaku còn Điếu Ngư theo cách gọi của Bắc Kinh.

Tàu cá Trung Quốc hoạt động gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư tranh chấp với Nhật Bản. (Ảnh: Tân Hoa Xã)

Một số chuyên gia nhận định, chính phủ Trung Quốc sẽ né tránh có hành động làm gia tăng thêm căng thẳng với Nhật Bản khi mà quan hệ Mỹ - Trung đang xấu đi rất nhiều.

“Trung Quốc không muốn có căng thẳng với Nhật Bản quanh vấn đề Senkaku/Điếu Ngư do mối quan hệ Mỹ - Trung ngày càng xấu”, Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP) dẫn lời ông Liu Nanlai, một thành viên thuộc Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc.

Trong khi đó, hãng Kyodo đưa tin các hạm đội tàu cá Trung Quốc đã nhận được lệnh không tiến lại gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, ngay cả khi lệnh cấm đánh cá vào mùa hè trên biển Hoa Đông hết hiệu lực thi hành.

Theo đó, các ngư dân Trung Quốc được chính quyền ở các tỉnh phía đông nam là Phúc Kiến và Chiết Giang thông báo về việc không hoạt động trong phạm vi 30 hải lý (56 km) cách quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.

Một ngư dân hoạt động tại cảng Shishi thuộc tỉnh Phúc Kiến cho hay, trong cuộc gặp với chính quyền địa phương, các ngư dân đã nhận được cảnh báo như trên với tuyên bố “hoạt động đánh cá ở vùng biển nhạy cảm này là hoàn toàn bị cấm”.

Cho tới hôm nay, chính phủ Trung Quốc chưa đưa ra bất cứ tuyên bố chính thức nào về việc khi lệnh cấm đánh cá vào mùa hè trên biển Hoa Đông kết thúc thì ngư dân nước này có được trở lại hoạt động trong khu vực hay không.

Quần đảo Senkaku/Điếu Ngư là điểm nóng gây căng thẳng trong quan hệ ngoại giao Nhật – Trung. Các tàu hải cảnh Trung Quốc vẫn thường xuyên tiến vào vùng biển Nhật Bản gần quần đảo tranh chấp. Đây là một phần trong hoạt động nhằm khẳng định chủ quyền của Trung Quốc đối với Senkaku/Điếu Ngư. 

Vào năm 2016, các tàu hải cảnh cùng 300 tàu cá Trung Quốc đã tiến vào vùng biển của Nhật Bản xung quanh quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. Hành động của Trung Quốc khiến Nhật Bản lên tiếng chỉ trích mạnh mẽ.

Còn trong năm nay, chính phủ Nhật Bản cáo buộc các tàu của chính quyền Trung Quốc đã xuất hiện ngay bên ngoài lãnh hải của Nhật Bản liên tiếp hơn 100 ngày trước khi dừng lại vào đầu tháng Tám.

Cụ thể, vào ngày 3/8, các tàu hải cảnh Trung Quốc đã chấm dứt chuỗi 111 ngày liên tiếp xuất hiện gần quần đảo tranh chấp với Nhật Bản trên biển Hoa Đông. Đây là lần đầu tiên, các tàu Trung Quốc không hoạt động gần khu vực tranh chấp kể từ giữa tháng Tư. Nguyên nhân có thể là đi tránh bão.

Thời gian các tàu Trung Quốc hoạt động gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư là từ ngày 14/4 - 3/8. Đây là quãng thời gian lâu nhất mà các tàu Trung Quốc có mặt ở khu vực tranh chấp này kể từ khi Tokyo tuyên bố quần đảo Senkaku/Điếu Ngư nằm dưới sự kiểm soát của chính phủ nước này vào năm 2012.

Trước đó, vào ngày 29/7, phát biểu trong cuộc họp báo thường kỳ, Chỉ huy lực lượng Mỹ ở Nhật Bản, Trung tướng Kevin Schneider tuyên bố, Mỹ sẽ hỗ trợ Nhật Bản trong bất kỳ cuộc “đụng độ” nào với các tàu Trung Quốc ở biển Hoa Đông cũng như hỗ trợ Tokyo bảo vệ quần đảo Senkaku/Điếu Ngư

Còn phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân tuyên bố, Trung Quốc có quyền điều động các tàu hải cảnh tới tuần tra khu vực gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.

“Chúng tôi hy vọng các bên liên quan sẽ có hành động đóng góp vào nền hòa bình và ổn định trong khu vực, cũng như tránh hành động và lời nói gây tiêu cực”, ông Uông nói trong một cuộc họp báo vào cuối tháng Bảy.

Theo Japan Times, hồi năm ngoái, chính quyền tỉnh Phúc Kiến của Trung Quốc từng nói với các ngư dân cần tránh hoạt động gần đảo Senkaku/Điếu Ngư để hạ nhiệt căng thẳng trước chuyến thăm của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Tokyo. Song chuyến thăm của ông Tập đã phải hủy bỏ do ảnh hưởng của dịch Covid-19.

Nhà tắm công cộng Nhật Bản nguy cơ bị ‘xóa sổ’ vì dịch Covid-19

Nhiều nhà tắm công cộng ở Nhật Bản đang đứng trước nguy cơ phải đóng cửa dừng hoạt động, do số lượng khách tới đây sụt giảm nghiêm trọng vì lo sợ dịch Covid-19.

Minh Thu (lược dịch)