Tình hình Syria ngày 16/5: Đức, Israel lo ngại Iran; Nga-Iran-Thổ Nhĩ Kỳ "đồng thuận"

Thủ tướng Đức Merkel

Đức, Israel lo ngại vai trò của Iran ở Syria

Ngày 15/5, Thủ tướng Đức Angela Merkel và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã có cuộc điện đàm, thảo luận về tình hình Trung Đông, trong đó hai nhà lãnh đạo cùng bày tỏ lo ngại về chương trình tên lửa đạn đạo của Iran cũng như vai trò gây bất ổn của nước này tại Iraq, Syria và Yemen.

Theo thông cáo của Chính phủ Đức, cũng trong cuộc điện đàm, bà Merkel lên án các cuộc tấn công gần đây của Iran nhằm vào những vị trí của Israel tại Cao nguyên Golan. Bà cũng bày tỏ quan ngại về tình trạng bạo lực ở Dải Gaza song khẳng định "Đức hiểu các nhu cầu an ninh của Israel".

Nhà lãnh đạo Đức đồng thời nhấn mạnh Đức, Pháp và Anh sẽ tiếp tục ủng hộ thỏa thuận hạt nhân với Iran chừng nào Tehran còn tuân thủ các cam kết trong thỏa thuận.

Israel đã cáo buộc Iran đứng sau hàng loạt các vụ nổi dậy cũng như hỗ trợ chủ nghĩa khủng bố trong khu vực, điều vốn bị nhà chức trách Iran bác bỏ. Tuần trước, Không quân Israel đã tấn công các địa điểm mà Israel gọi là mục tiêu của Iran ở Syria, sau khi các lực lượng Iran bắn khoảng 20 quả rocket vào các vị trí của quân đội Israel tại Cao nguyên Golan.

Chương trình hạt nhân và tên lửa đạn đạo của Iran là một trong những vấn đề được cộng đồng quốc tế đặc biệt quan tâm. Năm 2015, Iran cùng các nước Mỹ, Nga, Trung Quốc, Pháp, Anh và Đức đã ký kết thỏa thuận hạt nhân mang tên Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA), nhằm hạn chế chương trình hạt nhân của Iran. Tuy nhiên, ngày 8/5 vừa qua, Tổng thống Donald Trump đã đơn phương quyết định rút Mỹ khỏi thỏa thuận này, đồng thời tuyên bố sẽ tái áp đặt các lệnh trừng phạt nhằm vào Iran.

Tổng thống Nga Putin, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan

Nga, Iran, Thổ Nhĩ Kỳ nhất trí nhiều vấn đề về Syria

Sputniknews đưa tin, theo một thông báo chung sau các cuộc họp tại thủ đô Astana của Kazakhstan trong khuôn khổ vòng đàm phán Astana thứ 9 về Syria, Nga, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ đã nhấn mạnh vai trò then chốt của các khu vực giảm leo thang trong việc duy trì lệnh ngừng bắn tại Syria, đồng thời nhấn mạnh việc thiết lập những khu vực như vậy là một biện pháp tạm thời.

Thông báo nêu rõ: "Cộng hòa Hồi giáo Iran, Liên bang Nga và Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ, với tư cách là những người bảo lãnh cho sự tuân thủ cơ chế ngừng bắn tại Cộng hòa Arab Syria, đã nhấn mạnh vai trò then chốt mà các khu vực giảm leo thang trong việc duy trì cơ chế ngừng bắn, giảm mức độ bạo lực và ổn định tình hình chung tại Syria, đồng thời nhấn mạnh rằng việc thiết lập những khu vực này là một biện pháp tạm thời mà dù trong hoàn cảnh nào cũng không làm suy yếu chủ quyền, tự do, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Syria".

Ngoài ra, văn kiện trên cho biết 3 nước trên đã nhất trí tổ chức các cuộc hội đàm đại diện cấp cao với Đặc phái viên Liên hợp quốc về Syria và các phe phái của quốc gia Trung Đông này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho sự khởi đầu công việc của Ủy ban Hiến pháp Syria.

Ba nước bảo lãnh này cũng quyết định tổ chức cuộc họp cấp cao tiếp theo về Syria tại thành phố Sochi của Nga vào tháng 7.

Trước quyết định này, ông Bashar Jaafari, người đứng đầu phái đoàn chính phủ Syria tại các cuộc đàm phán Astana, cho biết: "Trong vòng thứ 9 của tiến trình Astana, chúng tôi hài lòng với kết quả của cuộc họp và chúng tôi muốn bày tỏ sự biết ơn tới những người bạn Nga, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ về những những nỗ lực và hoan nghênh cuộc họp tiếp theo".

Tuy nhiên, đại diện của của phe đối lập vũ trang Syria Ahmad Toma lại tuyên bố: "Đúng, chúng tôi đã tới Astana để thảo luận mọi vấn đề và khía cạnh của cuộc xung đột này tại Astana và chỉ tại Astana, và không phải bất cứ nơi nào khác. Nếu những nước bảo lãnh muốn đi tới một đất nước khác, đó là vấn đề của riêng họ".

Tổng thống Nga Putin, Tổng thống Pháp Macron

Ông Putin và Macron điện đàm về thỏa thuận hạt nhân Iran, tình hình Syria

Ria Novosti đưa tin, Điện Kremlin cho biết, ngày 15/5, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã điện đàm với người đồng cấp Pháp Emmanuel Macron về thỏa thuận hạt nhân ký với Iran hồi năm 2015, còn gọi là Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) và tình hình Syria.

Trong cuộc điện đàm, hai nhà lãnh đạo đã khẳng định cam kết đối với JCPOA. Ông Macron có kế hoạch thăm Nga để tham dự một diễn đàn kinh tế vào tuần tới.

Cùng ngày, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov cho rằng không thể thảo luận về tương lai JCPOA mà không có sự tham gia của Mỹ. Ông Ryabkov cũng nhấn mạnh rằng không thể duy trì thỏa thuận hạt nhân này nếu thiếu sự nhượng bộ của Iran.