Tin thế giới 20h: Syria chiến thắng liên tiếp, vòng đàm phán hòa bình lung lay

Syria

*Cuộc đàm phán hòa bình Syria sẽ diễn ra vào ngày 25/1 tới tại Geneva giờ đây đang có nguy cơ đổ vỡ sau khi một loạt những chiến thắng của quân đội chính phủ nước này đã khiến thế chủ động thuộc về Tổng thống Bashar al-Assad và khiến quân nổi dậy rối loạn.

Cuộc đàm phán hòa bình Syria nhiều khả năng sẽ chưa thể mang lại kết quả khả quan.

Các cuộc không kích do Nga tiến hành nhằm chống lại lực lượng khủng bố đã giúp quân đội Assad giành được nhiều địa điểm quan trọng ở phía Bắc và phía Tây đất nước. Bên cạnh đó, nhóm vũ trang Hezbollah của Lebanon cùng quân đội Iran và lực lượng thân chính phủ đã giúp quân đội Syria giành được nhiều khu vực quanh tỉnh Latakia, nơi thuộc sự kiểm soát của chính quyền Assad.

Cuộc đàm phán hòa bình sắp tới được tổ chức nhằm chấm dứt cuộc nội chiến bùng nổ vào năm 2011. Mục tiêu cuối cùng của cuộc họp này là cả hai bên phải cam kết ngừng bắn, đồng thời soạn thảo một hiến pháp mới và tổ chức một cuộc bầu cử toàn quốc trong vòng 1 năm rưỡi tới.

*Ngoại trưởng John Kerry và người đồng cấp Sergei Lavrov sẽ có cuộc đàm phán nhằm xác định những nhóm vũ trang liên quan đến cuộc nội chiến kéo dài 5 năm ở Syria có thể tham gia đàm phán hòa bình trong cuộc hội đàm diễn ra tại Zurich ngày 20/1. Trước đó, Tổng thống Mỹ Barack Obama và người đồng cấp Nga Vladimir Putin đã không thể thống nhất với nhau về việc lựa chọn những nhóm vũ trang ôn hòa.

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và người đồng cấp Mỹ John Kerry.

Theo hãng tin Sputnik, nhiều khả năng Ngoại trưởng Kerry và Lavrov sẽ sớm nhất trí chốt danh sách cuối cùng. Nga sẽ ngừng phản đối việc đưa hai nhóm Hồi giáo cực đoan mà các nước vùng vịnh và Thổ Nhĩ Kỳ đang hậu thuẫn, nếu Mỹ đồng ý thêm vào danh sách các nhóm thân Nga.

Mỹ

*Theo tờ báo Il Giornale (Ý), hiện tình thế có thể đã thay đổi khi EU đang hướng đến hợp tác với Nga trong cuộc chiến chống IS. Theo đó, các nước châu Âu hiện cần phải vạch ra con đường riêng, độc lập trong phát triển quan hệ với Nga và tăng cường đối thoại với Moscow.

Nguyên nhân là do chính sách đối ngoại của Mỹ được xây dựng và thực hiện theo khuynh hướng chống lại Nga cũng như các nước là đồng minh của Nga ở Trung Đông. Chính sách này không đem lại bất cứ kết quả tích cực nào mà chỉ làm gia tăng lan truyền chủ nghĩa Hồi giáo trên thế giới.

Liên minh Nga - Trung sẽ dần qua mặt Mỹ?

“Mỹ không nhận thấy được mối đe dọa đáng sợ xuất phát từ kẻ thù đội lốt chủ nghĩa Hồi giáo, thay vào đó họ tiếp tục chống lại quốc gia có thể trở thành đối tác của họ”, một nhà phân tích của báo Il Giornale cho biết.

*Theo chuyên gia phân tích chính trị Mỹ Paul Craig Robert, liên minh chiến lược Nga - Trung có thể trở thành trung tâm quyền lực đầy sức mạnh để thay thế Washington. Nguyên nhân là bởi Mỹ sẽ không thể chống lại được tầm ảnh hưởng ngày một lớn mạnh của liên minh này trong lúc nền kinh tế Mỹ đang không ở trong giai đoạn tốt nhất, cũng như những chính sách đối ngoại sai lầm của mình.

Ông Robert cho biết, Mỹ lợi dụng cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố để phá hủy Afghanistan, Iraq, Libya, Somali và sắp tới có thể sẽ là Syria và Iran. Chính những hành động “ngang ngược” của Mỹ đang đẩy Nga và Trung Quốc xích lại gần nhau hơn để dần hình thành một liên minh chiến lược mà sức mạnh của nó có thể vượt trội so với Mỹ.

Ngoài ra ông Robert cho rằng Mỹ đang đau đầu với những vấn đề đối nội nghiêm trọng, nhất là trong lĩnh vực kinh tế. Hiện Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) và Bộ Ngân khố Hoa Kỳ dường như không thể kiểm soát được các thị trường tài chính tự do.

Nga

*Tạp chí MarketWatch nhận định, mặc dù giá dầu trên thị trường quốc tế đang ở mức thấp nhưng Nga hoàn toàn có thể có những động thái hợp lý để "cứu" thị trường dầu. Nhà phân tích Ole Hansen thuộc ngân hàng Saxo trả lời tạp chí MarketWatch rằng giá dầu có thể sẽ gia tăng trở lại nếu như Nga đi tiên phong trong việc cắt giảm sản lượng khai thác dầu mỏ, từ đó tạo hiệu ứng dây chuyền cho các nước xuất khẩu dầu khác học tập và hành động theo.

Nga có thể "cứu" được thị trường dầu mỏ?

Cụ thể, trong vài tháng trở lại đây, Arab Saudi đã kiên quyết từ chối cắt giảm sản lượng khai thác dầu, thậm chí cả khi giá dầu đã giảm xuống dưới 30 USD/thùng. Theo Hansen, Arab Saudi và các quốc gia xuất khẩu dầu khác của OPEC sẵn sàng cắt giảm sản lượng khai thác dầu nếu như Nga thực hiện động thái này. Hiện tại, các quốc gia xuất khẩu dầu mỏ hàng đầu thế giới từ chối cắt giảm sản lượng khai thác dầu. Các yếu tố này xuất hiện cùng thời điểm đã khiến giá dầu liên tục suy giảm.

*Nga có được lợikhi Mỹ và Iran cải thiện quan hệ? Sau nhiều năm bị Mỹ và phương Tây cấm vận, Iran đang chuẩn bị các điều kiện cần thiết để quay trở lại hội nhập mạnh mẽ vào các quá trình liên kết kinh tế quốc tế. Tuy nhiên, đối tác mà Tehran mong muốn thúc đẩy hợp tác là Nga chứ không phải là Mỹ do nhiều nguyên nhân khác nhau.

Thứ nhất, Tổng thống Nga Putin là vị khách mời đặc biệt của Tehran trong Hội nghị thượng đỉnh các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) được tổ chức ngày 23/11/2015 vừa qua. Ngoài ra, Moscow còn đang xem xét khả năng tăng cường cung cấp tín dụng cho Iran thêm khoảng 7 tỷ USD. Công ty xây dựng Iran Shipbuilding & Offshore Industries Complex đã đạt được thỏa thuận sơ bộ với phía Nga về việc hợp tác trong vấn đề xây dựng các tháp khai thác dầu và trao đổi công nghệ.

Nga và Iran đang có quan hệ rất bền vững.

Trong khi đó, những bên chỉ trích thỏa thuận hạt nhân với Iran cho rằng hợp tác với Iran sẽ làm gia tăng sự bất ổn tại Trung Đông dù Mỹ, trong các cuộc đàm phán tại Vienna (Áo), đã đưa ra những tuyên bố cho rằng thỏa thuận lịch sử này là biện pháp tốt nhất để giảm bớt và dần xóa bỏ tâm lý thù địch với phương Tây.

Thổ Nhĩ Kỳ

*Ông Can Dundar, tổng biên tập của một trong những tờ báo lớn nhất Thổ Nhĩ Kỳ mới đây chỉ trích chiến dịch bắt giam hàng loạt nhà báo của chính phủ và lên án EU hợp tác với chính quyền Tổng thống Recep Tayyip Erdogan. Ông cho rằng EU đang đi ngược lại giá trị dân chủ mà họ đã và đang xây dựng khi hợp tác với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, hi vọng rằng ông này sẽ giúp ngăn dòng người tị nạn tiến vào châu Âu bất chấp những hành vi vi phạm nhân quyền của chính quyền hiện tại.

Trong năm 2015, 14 nhà báo Thổ Nhĩ Kỳ đã bị bắt giam. Tổng thống Erdogan đã công kích những nhà phân tích nước ngoài khi họ lên án chính quyền của ông và nói họ phải ủng hộ ông chống khủng bố. Ông Dundar cho rằng chính quyền Erdogan ngày càng trở nên độc đoán khi bắt giữ những đảng ủng hộ người Kurd, bí mật hỗ trợ đảng AKP trong cuộc bầu cử vừa qua mặc dù không được phép và có ý đồ khống chế lực lượng cảnh sát và cơ quan tư pháp Thổ Nhĩ Kỳ.

Ông Can Dundar xuất hiện trước khi tham gia một phiên điều trần ở Thổ Nhĩ Kỳ.

*Trong cuộc điện đàm ngày 19/1, Tổng thống Mỹ Obama và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan đã đạt được thỏa thuận tăng cường hợp tác nhằm chống lại Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Ngoài việc cam kết tăng cường hợp tác chống chủ nghĩa khủng bố, Tổng thống Obama còn kêu gọi phía Thổ Nhĩ Kỳ không làm leo thang căng thẳng với người Kurd.

“Lãnh đạo Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ đã cam kết và nhắc lại mục đích chung là làm suy yếu nhóm khủng bố quốc tế Nhà nước Hồi giáo IS và cuối cùng tiêu diệt nhóm thánh chiến cực đoan này”, thông cáo của Nhà Trắng viết.

IS

*Trên tạp chí mạng của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) Dabiq, một bài cáo phó được đăng tải xác nhận phiến quân Jihadi John, đồ tể đã hành hình nhiều con tin người nước ngoài, đã chết trong một cuộc không kích ở phía Bắc Syria.

Trước đó, Quân đội Mỹ công bố vào tháng 11/2015 rằng họ “rất chắc chắn” rằng phiến quân Jihadi John, tên thật là Mohammed Emwazi, đã chết trong một cuộc không kích gần thành phố Raqqa (Syria), pháo đài lớn của IS trong khu vực. Tuy nhiên từ đó đến nay vẫn chưa có bằng chứng xác thực. Mãi đến ngày 19/1, khi tạp chí Dabiq đăng bài cáo phó cho Emwazi, mọi nghi ngờ đã được xóa bỏ