Vì sao ông Kim Jong-un chuyển bớt quyền lực cho em gái?

Giới chuyên gia Hàn Quốc loại bỏ khả năng do sức khỏe yếu, Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un chuyển giao bớt quyền lực cho em gái và một số quan chức cấp cao.

Theo giới chuyên gia Hàn Quốc, việc Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un chuyển giao bớt quyền lực cho người em gái là bà Kim Yo-jong và một số quan chức cấp cao khác được cho là thể hiện sự tự tin về khả năng điều hành đất nước, thay vì là dấu hiệu cho thấy ông Kim đang có vấn đề về sức khỏe hoặc nhà lãnh đạo muốn em gái làm người kế nhiệm.

Trước đó, trong cuộc họp kín với Quốc hội Hàn Quốc hôm 20/8, Cơ quan Tình báo Hàn Quốc (NIS) cho hay ông Kim đã chuyển giao một số trách nhiệm điều hành đất nước cho những người khác bao gồm bà Kim Yo-jong. Theo đó, bà Kim Yo-jong, người hiện nắm chức Phó trưởng ban thứ nhất của Ban Mặt trận Thống nhất thuộc Ủy ban Trung ương đảng Lao động Triều Tiên, được giao phụ trách chính sách với Hàn Quốc và Mỹ.

Chuyên gia Hàn Quốc loại bỏ nghi vấn ông Kim Jong-un chuyển bớt quyền lực cho em gái vì sức khỏe yếu. (Ảnh: KCNA)

Còn ông Pak Pong-ju, Phó chủ tịch Ủy ban Quốc vụ và tân Thủ tướng Kim Tok-hun hiện nắm quyền kiểm soát kinh tế Triều Tiên. Ông Choe Pu-il, người phụ trách quân sự của Ủy ban Trung ương và ông Ri Pyong-chol, phó chủ tịch Quân ủy Trung ương điều hành quân đội.

Đáng nói, NIS phủ nhận thông tin ông Kim đang gặp phải vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Cũng theo NIS, động thái chuyển giao một số quyền lực cho người khác là nhằm giúp giảm căng thẳng cho ông Kim, cũng như có người đứng ra chịu trách nhiệm nếu như chính sách thất bại.

Ông Jeong Se-hyun, cựu Bộ trưởng Thống nhất Hàn Quốc và hiện là Phó Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Thống nhất quốc gia cho Tổng thống Hàn Quốc nhận định, động thái của ông Kim nhấn mạnh sự tự tin của nhà lãnh đạo Triều Tiên và cho thấy sự thay đổi trong đường lối lãnh đạo của chính quyền Bình Nhưỡng.

“Vấn đề sức khỏe chỉ là sự diễn giải của giới truyền thông, còn NIS đã khẳng định ông Kim hoàn toàn khỏe mạnh”, ông Jeong chia sẻ trong bài phỏng vấn với đài KBS hôm 21/8.

“Động thái cho thấy sự tự tin của ông Kim Jong-un. Quyền lực không chỉ được giao cho bà Kim Yo-jong mà chia sẻ cho 4 nhân vật quyền lực. Bà Kim Yo-jong phụ trách chính sách về Hàn Quốc và Mỹ, ông Pak Pong-ju phụ trách kinh tế, ông Choe Pu-il về quân sự và ông Ri Pyong-chol đảm trách phát triển các loại vũ khí chiến lược. Đây là sự thay đổi trong hệ thống lãnh đạo của Triều Tiên”, ông Jeong nói thêm.

Giáo sư Yang Moo-jin tại Đại học Nghiên cứu Triều Tiên tại Seoul có ý kiến tương tự. Theo ông Yang, động thái của ông Kim là để chia sẻ bớt trách nhiệm chứ không phải nhượng quyền lực.

“Triều Tiên là quốc gia chỉ có một nhà lãnh đạo duy nhất và ông Kim vẫn là người đứng đầu đất nước. Việc chuyển giao bớt quyền lực có thể được xem là một phần trong chiến thuật điều hành chính trị của ông Kim bằng cách cấp quyền và trách nhiệm cho các quan chức phụ trách lĩnh vực kinh tế, xã hội, quân sự và đối ngoại. Điều này chứng tỏ ông Kim là người nắm quyền lực tối cao và hệ thống điều hành đất nước được ổn định. Nếu như ông Kim không đủ tự tin, làm sao ông ấy dám chuyển giao quyền lực và trách nhiệm cho người khác?”, ông Yang nói.

Các chuyên gia khác cũng cho rằng, Triều Tiên đang tiến tới hệ thống quản lý bằng cách phân chia trách nhiệm cho những quan chức chuyên trách vào thời điểm, đất nước đang phải đối mặt với muôn vàn thách thức từ đại dịch Covid-19, thiệt hại vì lũ lụt và sức ép của lệnh trừng phạt quốc tế.

“Ngay từ đầu, khi ông Kim chưa có kinh nghiệm điều hành các vấn đề trong nước, ông Kim đã đảm nhận mọi trọng trách bằng cách tăng cường tần suất xuất hiện trước công chúng. Nhưng nay, ông Kim đủ tin tưởng để giao trách nhiệm cho các quan chức chuyên trách từng lĩnh vực nhằm điều hành đất nước hiệu quả hơn và tránh được rủi ro chính trị. Ông Kim đang triển khai một hệ thống mà ở đó các trợ lý phụ trách từng lĩnh vực sẽ có trách nhiệm báo cáo vấn đề trực tiếp tới nhà lãnh đạo. Nhưng quyết định cuối cùng vẫn do ông Kim đưa ra”, nhà nghiên cứu cấp cao Hong Min tại Viện Thống nhất quốc gia Hàn Quốc nói với tờ Korea Herald.

Không ít người nhấn mạnh việc chia sẻ quyền lực cho các quan chức cấp cao nằm trong chiến lược quản lý của ông Kim nhằm đạt được những mục tiêu khôi phục kinh tế mà nhà lãnh đạo Triều Tiên đặt ra.

Bởi theo hãng thông tấn trung ương Triều Tiên (KCNA), trong phiên họp toàn thể Ủy ban Trung ương của đảng Lao động Triều Tiên vào ngày 19/8, ông Kim đã hiếm hoi thừa nhận kế hoạch phát triển kinh tế 5 năm mà chính quyền Bình Nhưỡng đặt ra đã không thể hoàn thành do ảnh hưởng của các yếu tố trong và ngoài nước. Cũng tại cuộc họp, ông Kim cho biết sẽ công bố kế hoạch 5 năm mới trong đại hội đảng vào tháng 1/2021.

“Nền kinh tế đã không được cải thiện khi phải đối mặt với những hoàn cảnh khó khăn trong và ngoài nước, cũng như những thách thức nhiều mặt mang tính khó lường. Do đó, việc đạt được các mục tiêu theo kế hoạch nhằm cải thiện nền kinh tế quốc gia đã bị trì hoãn nghiêm trọng và chất lượng cuộc sống của người dân chưa được cải thiện nhiều”, KCNA dẫn lời ông Kim.

Giáo sư Lim Eul-chul tại Viện Nghiên cứu Viễn Đông thuộc Đại học Kyungnam cho biết, “tình hình ở Triều Tiên hiện rất khó khăn đúng như những gì ông Kim thừa nhận trong phiên họp toàn thể Ủy ban Trung ương. Ông Kim là người khôn ngoan và ông biết rằng để đạt được các mục tiêu đề ra, ông cần điều hành các quan chức cấp cao một cách hiệu quả. Kết quả là ông Kim giao quyền lực và trách nhiệm cho các quan chức để hiện thực hóa mục tiêu đã định”.

Còn theo NIS, em gái của ông Kim là bà Kim Yo-jong đang nắm giữ vai trò ngày càng lớn ở Triều Tiên và có thể được xem là “nhân vật quyền lực số 2”, song Chủ tịch Triều Tiên vẫn chưa chọn ra người kế nhiệm.

“Thuật ngữ nhân vật quyền lực số 2 là không phù hợp, bởi nó không nằm trong hệ thống lãnh đạo của Triều Tiên, nơi chỉ có một nhà lãnh đạo duy nhất. Nhờ mối quan hệ ruột thịt với ông Kim mà bà Kim Yo-jong có thể được xem là nhân vật quyền lực số 2 ở Triều Tiên theo đánh giá ở bên ngoài, nhưng điều này không có nghĩa bà Kim Yo-jong sẽ được chọn làm người kế nhiệm”, ông Ho kết luận.