Mỹ tranh cãi nội bộ vì thỏa thuận hạt nhân Iran
Nhà máy điện hạt nhân cách Tehran 1.200km. |
Mối quan tâm cho thấy các nhà lập pháp Mỹ sẵn sàng thúc đẩy một gói biện pháp trừng phạt mới trong năm tới, cũng chỉ ra rằng Quốc hội nước này sẵn sàng chấp nhận đi đến thỏa thuận cuối cùng với Iran.
Thỏa thuận tạm thời kéo dài 6 tháng được ký kết giữa Mỹ cùng với 5 cường quốc khác trên thế giới và Iran tại Geneva hồi tháng 11/2013 cho phép Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) tiếp cận các cơ sở hạt nhân của Iran và yêu cầu Cộng hòa Hồi giáo ngừng làm giàu uranium cấp cao hơn.
Nhưng thỏa thuận cũng cho phép Iran tiếp tục làm giàu uranium lên đến độ tinh khiết 5% để tạo ra điện hạt nhân. Độ tinh khiết này khá thấp so với mức làm giàu 20% để tạo ra vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, nhiều nhà lập pháp Mỹ lo lắng mức độ làm giàu của Iran như thế là quá nhiều.
" Sẽ tốt hơn nếu Iran chấp nhận ngừng làm giàu uranium. Tôi không nghĩ rằng yêu cầu này quá đáng với Iran", đại diện Eliot Engel, thành viên đảng Dân chủ và ủy viên Ban Đối ngoại Hạ viện nói, "Nó làm cho tôi đặt câu hỏi về sự chân thành của người Iran".
Đại diện Michele Bachmann, thành viên đảng Cộng hòa bang Minnesota, cho biết sau một cuộc họp báo rằng bà nghi ngờ Iran sẽ có thể tiếp tục làm giàu ngay cả sau khi đã đạt đến thỏa thuận cuối cùng. "Cách duy nhất chúng ta đảm bảo rằng Iran sẽ không sản xuất vũ khí hạt nhân nếu họ tháo dỡ các máy ly tâm và từ bỏ việc làm giàu uranium mà họ hiện có".
Một số nhà lập pháp khác cho rằng chính quyền của Tổng thống Barack Obama đã cho Iran quá nhiều quyền hạn trong thỏa thuận tạm thời.
Thỏa thuận tạm thời giữa Iran, Mỹ, Pháp, Nga, Trung Quốc, Anh và Đức để ngỏ câu hỏi liệu Iran chỉ làm giàu uranium mức độ thấp hay không và giải thích rằng một thỏa thuận toàn diện sẽ bao gồm một "xác định chung" cho chương trình làm giàu với "những giới hạn thực tế và các biện pháp minh bạch" để đảm bảo rằng nó được sử dụng cho mục đích hòa bình.
Trong khi đó, một số nghị sỹ đảng Dân chủ cho rằng thỏa thuận tạm thời không gây phiền hà bởi thực tế việc Iran có thể tiếp tục làm giàu uranium ở mức thấp sẽ giúp các cường quốc thế giới làm việc và hướng tới một thỏa thuận toàn diện hơn. Thỏa thuận này cũng cho phép các thanh tra hạt nhân tiếp cận dễ dàng hơn tới các khu vực làm giàu uranium ở Iran.
Một số người ủng hộ biện pháp trừng phạt tại Thượng viện đang tìm cách để thông qua biện pháp trừng phạt mới. Lệnh trừng phạt mới sẽ không có hiệu lực trừ khi Iran vi phạm các thỏa thuận tạm thời.
Nhà Trắng cho biết trong tuần này rằng họ sẽ chống lại nỗ lực của một số thành viên Thượng viện nhằm áp đặt lệnh trừng phạt mới đối với Iran, ngay cả khi chúng không có hiệu lực trong thời gian tới. Vì điều này sẽ khiến Tehran và các cường quốc khác trên thế giới nói rằng Washington đã không thống nhất trong thương lượng.