Mỹ bất ngờ "xuống nước" với Thổ Nhĩ Kỳ về thương vụ S-400 và Patriot

Theo ông Erdogan, động thái này cho thấy Mỹ đã hạ thấp quan điểm so với thời điểm ban đầu khi khăng khăng yêu cầu Ankara từ bỏ thương vụ mua S-400.

Thổ Nhĩ Kỳ tiết lộ Mỹ sẽ bán Patriot nếu như Ankara không kích hoạt S-400 Nga. (Ảnh: AP)

Chia sẻ với Reuters, hai quan chức Thổ Nhĩ Kỳ cho hay Thổ Nhĩ Kỳ đang xem xét đề nghị của phía Mỹ, nhưng Ankara không thay đổi kế hoạch hoạt động của S-400. Theo đó, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ cho kích hoạt hệ thống phòng thủ S-400 từ đầu tháng Tư.

Song tại Washington, Lầu Năm Góc tuyên bố Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper nhấn mạnh, “Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không thể tiếp nhận tổ hợp Patriot nếu như không trả lại S-400”.

Vốn là đồng minh trong khối NATO, song quan hệ Mỹ - Thổ vẫn đang rơi vào căng thẳng liên quan tới thương vụ mua bán S-400 giữa Ankara và Moscow hồi năm 2019. Mỹ khẳng định S-400 không tương thích với hoạt động của các hệ thống phòng thủ mà các nước thành viên NATO đang sử dụng.

Do Thổ Nhĩ Kỳ nhất quyết không từ bỏ thương vụ mua S-400 của Nga, Nhà Trắng đã ra tuyên bố tạm thời loại Thổ Nhĩ Kỳ ra khỏi chương trình sản xuất tiêm kích F-35, cũng như dừng chuyển giao các tiêm kích tàng hình thế hệ thứ 5 này cho Ankara.

Đáng nói, sau khi cuộc chiến ở tỉnh Idlib thuộc phía tây bắc Syria trở nên căng thẳng từ đầu năm nay, Thổ Nhĩ Kỳ đã đề nghị Mỹ triển khai các hệ thống Patriot tới khu vực sát biên giới với Syria. Nhưng Mỹ nói Thổ Nhĩ Kỳ không thể sở hữu cả S-400 và Patriot.

Chia sẻ với các phóng viên trên chuyến bay trở về Brussels, Tổng thống Erdogan cho hay Ankara đã đề nghị Washington triển khai các hệ thống Patriot và sẵn sàng mua hệ thống vũ khí của Mỹ.

“Chúng tôi đề nghị Mỹ về thương vụ Patriot. Nếu các ngài chấp thuận, chúng tôi có thể sẽ mua các tổ hợp Patriot. Mỹ đã hạ thấp quan điểm về vấn đề S-400. Họ muốn chúng tôi hứa không kích hoạt S-400”, ông Erdogan nói.

Trước đây, Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ đã từng nhiều lần bàn thảo về hoạt động mua bán tổ hợp phòng không Patriot nhưng do bất đồng quan điểm mà hai bên không thể thực hiện thương vụ này. Đây cũng chính là lý do khiến Ankara chuyển sang mua S-400 của Moscow. Nhưng nay, dù quan hệ Mỹ - Thổ vẫn căng thẳng, Mỹ đã đề nghị cung cấp cho Thổ Nhĩ Kỳ tên lửa Patriot để ngăn quân đội Syria, lực lượng được Nga hậu thuẫn, giành thêm ưu thế ở tỉnh Idlib.

Hôm 10/3, đại sứ Mỹ về Syria James Jeffrey và đại sứ Mỹ tại Thổ Nhĩ Kỳ David Satterfield cho hay, Washington đang thảo luận với NATO để xem có thể hỗ trợ gì cho quân đội Thổ Nhĩ Kỳ.

Cũng theo ông Jeffrey, Mỹ đang cân nhắc các phản ứng có thể đưa ra trong trường hợp Nga và chính quyền Syria phá vỡ thỏa thuận ngừng bắn ở Idlib.

“Mỹ một lần nữa lại đưa ra lời đề nghị về Patriot. Họ đang tiếp cận với Thổ Nhĩ Kỳ một cách mạnh mẽ hơn”, một quan chức Thổ Nhĩ Kỳ tiết lộ.  

Còn theo một quan chức khác của Thổ Nhĩ Kỳ, đề xuất của Washington còn bao gồm việc đưa Thổ Nhĩ Kỳ quay trở lại chương trình sản xuất tiêm kích tàng hình F-35.