Mặc Trung Quốc phản đối, Mỹ khẳng định "không làm sai" trên Biển Đông

Trung Quốc "cáo buộc" Hải quân Mỹ đã có "những hành động khiêu khích nghiêm trọng" sau khi Mỹ điều tàu khu trục tên lửa USS Lassen tiến vào vùng 12 hải lý gần hòn đảo nhân tạo mà Bắc Kinh xây trái phép trên bãi Subi thuộc quyền đảo Trường Sa của Việt Nam. Song Washington khẳng định hải quân nước này vẫn tiếp tục tuần tra Biển Đông trong thời gian tới bởi đây là vùng biển quốc tế bất chấp Trung Quốc triệu đại sứ Mỹ ở Bắc Kinh tới để phản đối. 

Theo tờ The Guardian, hôm 27/10, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter nhấn mạnh hoạt động của lực lượng Hải quân Mỹ trên Biển Đông sẽ vẫn được triển khai. "Chúng ta vẫn sẽ điều máy bay và tàu thuyền tới bất cứ khu vực nào mà luật pháp quốc tế cho phép", ông Carter phát biểu trong phiên điều trần trước Quốc hội. 

Tàu khu trục tên lửaUSS Lassen tham gia một cuộc tập trận hải quân hồi tháng Năm.

"Hoạt động của lực lượng Hải quân trong khu vực đã diễn ra trong những ngày gần đây và sẽ tiếp tục trong những tuần và tháng tới", Bộ trưởng Carter nói thêm. 

Ông Carter xác nhận tàu chiến USS Lassen đã đi vào vùng 12 hải lý của một trong những hòn đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây trái phép ở quần đảo Trường Sa. Đây được xem là thách thức quân sự trực tiếp nhắm vào những tuyên bố chủ quyền phi lý của Bắc Kinh. 

Trong khi đó, truyền thông Trung Quốc đưa tin Thứ trưởng Ngoại giao nước này, ông Trương Nghiệp Toại đã cáo buộc hành động của Mỹ là "vô cùng thiếu trách nhiệm" khi triệu đại sứ Mỹ Max Baucus tới gặp. 

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lu Kang nhấn mạnh Bắc Kinh cực lực phản đối hành động của Mỹ và đây là việc làm đe dọa tới chủ quyền của Trung Quốc. Song ông này phủ nhận việc Trung Quốc đang cân nhắc đưa ra hành động quân sự đáp trả. 

"Chúng tôi hy vọng phía Mỹ không có những hành động gây ra tình trạng nổ súng. Càng có nhiều hành động mang tính khiêu khích, Trung Quốc càng đẩy mạnh hoạt động xây dựng ở Biển Đông", ông Lu cảnh báo. 

Đại sứ quán Mỹ ở Washington cũng khẳng định "quyền tự do hàng hải" không nên bị lợi dụng để phô trương sức mạnh quân sự và Mỹ nên "kiềm chế lời nói và hành động mang tính khiêu khích đồng thời hành động có trách nhiệm để duy trì nền hòa bình và ổn định trong khu vực". 

Lâu nay, chương trình xây dựng các cơ sở quân sự trái phép trên Biển Đông do Trung Quốc tiến hành bao gồm một đường băng dài 3 km phục vụ hoạt động của các chiến đấu cơ và máy bay vận tải, đã trở thành đề tài nóng gây căng thẳng quan hệ Mỹ - Trung. 

Bắc Kinh còn ngang nhiên tuyên bố chủ quyền trên hơn 90% diện tích Biển Đông, một trong những tuyến đường biển thương mại bận rộn nhất thế giới. Ngoài Trung Quốc, Việt Nam, Malaysia, Brunei, Philippines và Đài Loan cùng tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông. Trung Quốc biện minh rằng những hòn đảo nhân tạo trên Biển Đông sẽ chủ yếu phục vụ mục đích dân sự cũng như quốc phòng. 

Tuy nhiên, những bức ảnh vệ tinh lại tố cao Trung Quốc xây tới 3 đường băng quân sự trên các hòn đảo nhân tạo bao gồm ở hai "bãi triều thấp" là bãi Subi và Vành Khăn. 

Trong chuyến thăm tới Washington của nhà lãnh đạo Tập Cận Bình mới đây, Tổng thống Barack Obama cũng đưa vấn đề chủ quyền Biển Đông ra bàn thảo với người đồng cấp Trung Quốc. 

Giới chuyên gia quân sự ở Washington nhận định hoạt động tuần tra của tàu USS Lassen hôm 27/10 là chiến thắng cho những chính trị gia hiếu chiến trong chính quyền Mỹ, những người muốn ngăn Trung Quốc bành trướng trên Biển Đông. 

Lầu Năm Góc cũng khẳng định hoạt động của tàu USS Lassen là hoàn toàn phù hợp với luật pháp quốc tế. 

"Mỹ đang tiến hành hoạt động tuần tra trên Biển Đông theo luật pháp quốc tế. Hoạt động của các lực lượng Mỹ ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương bao gồm Biển Đông là hoạt động thường ngày", phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Mỹ, ông Bill Urban chia sẻ với Guardian. 

"Hải quân Mỹ có khả năng tạo ảnh hưởng và bảo vệ quyền tự do hàng hải trên các vùng biển quốc tế. Mỹ không cần tham vấn bất cứ quốc gia nào khi tiến hành hoạt động đảm bảo tự do hàng hải", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ John Kirby phát biểu hôm 26/10. 

Giới chức Nhà Trắng cho hay trong cuộc họp với Tổng thống Indonesia Joko Widodo hôm 27/10 ở Washington, Tổng thống Obama khẳng định hành động ngang nhiên của Trung Quốc "làm gia tăng căng thẳng, xói mòn niềm tin , đe dọa nền hòa bình, an ninh và kinh tế trong khu vực". Theo ông Obama, vấn đề Biển Đông sẽ còn được đưa ra thảo luận trong cuộc họp của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) sắp tới. 

Tuy nhiên, nội bộ Mỹ vẫn đang có những ý kiến khác nhau. Điển hình, nghị sĩ đảng Cộng hòa tại bang Arkansas, ông Dan Sullivan cho rằng nhiều thành viên trong Ủy ban Quân lực Thượng viện Mỹ quan ngại hành động của Mỹ trên Biển Đông đã "ảnh hưởng tới uy tín của nước này". 

Ngoài ra, nếu Bắc Kinh và Washington không thể tìm được giải pháp hạ nhiệt căng thẳng, mối quan hệ hợp tác trên nhiều lĩnh vực chủ chốt giữa hai nước như tái thiết nền kinh tế toàn cầu, thương mại bình đẳng, biến đổi khí hậu, chống khủng bố và tội phạm mạng, sẽ bị ảnh hưởng không nhỏ.