Lo sợ Trump “giở chứng”, Trung Quốc đẩy mạnh hoạt động quân sự biển

Trong những tháng gần đây, Hải quân Trung Quốc đang ngày càng nổi bật hơn trên trường quốc tế khi một Đô đốc mới được đề bạt, tàu sân bay xuất hiện quanh khu vực đảo Đài Loan và tàu chiến của Trung Quốc có mặt tại những nơi xa xôi.

Một máy bay J-15 cất cánh từ tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc.

Với việc Tổng thống Mỹ Donald Trump hứa sẽ thúc đẩy đóng thêm tàu chiến mới và khiến Bắc Kinh lo ngại trước cách tiếp cận các vấn đề như Đài Loan, tranh chấp biển Hoa Đông và Biển Đông, Trung Quốc đang nỗ lực để thu hẹp khoảng cách với Mỹ.

“Đây có thể nói là cơ hội lúc khó khăn”, một quan chức ngoại giao châu Á cho biết. “Trung Quốc lo sợ Trump sẽ công kích họ bởi ông quá khó đoán, và họ đang sẵn sàng chuẩn bị cho điều này”.

Bắc Kinh không nói rõ họ chi bao nhiêu ngân sách cho Hải quân Trung Quốc, và theo các quan chức ngoại giao, con số 954,35 tỉ Nhân dân tệ (tương đương 139 tỉ USD) mà Trung Quốc khẳng định là tổng chi tiêu quốc phòng thực chất chỉ là một phần tài chính mà nước này chi ra nhằm thúc đẩy quân sự.

Dự kiến Trung Quốc sẽ công bố bản dự toán ngân sách chi tiêu quốc phòng cho năm 2017 trong đại hội đảng sắp tới.

“Có thể nói rằng Hải quân Trung Quốc đã được lợi rất nhiều từ chính sách chi tiêu quốc phòng mạnh tay trong vòng 15 năm qua”, ông Richard Bitzinger, một chuyên gia tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam tại Singapore cho biết. “Chúng ta không biết họ chi bao nhiêu để phát triển lực lượng hải quân, nhưng chỉ cần nhìn vào số lượng và chất lượng của các loại tàu chiến xuất hiện từ các xưởng đóng tàu của họ, chúng ta có thể thấy được hiệu quả của chính sách này”.

Từng chỉ có thể hoạt động gần bờ, Hải quân Trung Quốc đã nhanh chóng phát triển nhờ kế hoạch hiện đại hóa quân sự của Chủ tịch Tập Cận Bình. Theo truyền thông địa phương, trong năm 2016 nước này đã hạ thủy 18 tàu quân sự, trong đó có các tàu chiến mang tên lửa, tàu khu trục và tàu tuần tra trên biển.

Dù vậy, Hải quân Trung Quốc vẫn còn thua xa Mỹ về công nghệ quân sự. Mỹ đang sở hữu 10 tàu sân bay, trong khi đó Trung Quốc chỉ có 1 chiếc.

Tàu sân bay Liêu Ninh cùng các tàu quân sự khác của Trung Quốc tiến hành tập trận trên biển.

Ông Xu Guangyu, một thiếu tướng quân đội Trung Quốc nay đã nghỉ hưu và là chuyên gia quân sự cho biết chính phủ Trung Quốc hiểu rất rõ khả năng khẳng định tầm ảnh hưởng của Mỹ trên biển. “Chúng ta đang bị tụt hậu trong cuộc chạy đua quân sự với Mỹ. Chúng ta phải thúc đẩy hơn nữa”, ông Xu nói.

Tổng thống Trump đã hứa sẽ nâng tổng số tàu mà Mỹ đang có từ 290 tàu hiện có lên thành 350 tàu trong khuôn khổ “công cuộc phát triển quân sự vĩ đại nhất trong lịch sử Hoa Kỳ”. Đây được coi là động thái cần thiết trong bối cảnh Trung Quốc đang đạt được nhiều bước tiến quân sự lớn.

“Chúng tôi hiểu rõ rằng Trung Quốc đang thực hiện một dự án kéo dài 15 đến 20 năm, và mỗi năm trôi qua lực lượng của họ ngày càng lớn, có thể hoạt động ở nhiều nơi trên thế giới”, một quan chức Mỹ giấu tên cho biết.

“Những gì mà chúng ta đã thấy vào năm ngoái và sẽ thấy trong năm tới cho thấy họ đang tiến gần đến mục tiêu khẳng định mình là thế lực trên biển hàng đầu trong khu vực biển Hoa Đông, Biển Đông và sắp tới sẽ là Ấn Độ Dương”, người này nói thêm.

Vào tháng 1 vừa qua, Trung Quốc đã đề bạt chỉ huy Hải quân mới là ông Shen Jinlong để tiếp tục quá trình phát triển quân sự. Là một người thân cận với Chủ tịch Tập Cận Bình, ông Shen đã thăng tiến vượt bậc trong thời gian qua.

“Hải quân Trung Quốc rất may mắn khi có ông Shen”, một quan chức Trung Quốc giấu tên cho biết. “Giờ thì lực lượng hải quân biết rõ rằng họ đang nhận được sự ủng hộ từ các quan chức cấp cao nhất”.