Cuba sắp bỏ lệnh cấm xuất - nhập cảnh

Người dân Cu Ba đang đợi người thân từ Mỹ sang bên ngoài sân bay quốc tế Jose Marti (ảnh: AP)

Một quan chức cao cấp nước này cho biết, còn cần vài tuần nữa để có được sự thay đổi “căn bản và sâu sắc” này.

Các bình luận của các cư dân, những người sống lưu vong và các nhà hoạch định chính sách cho biết, sự "ghét bỏ thị thực" và xuất cảnh sẽ chỉ còn là quá khứ, cho dù chính quyền của chủ tịch Raul Castro vẫn tiếp tục hạn chế xuất ngoại đối với các bác sĩ, nhà khoa học, nhân viên quân sự và những cư dân khác để tránh hiện tượng chảy máu chất xám.

Trong 18 tháng trở lại đây, Chủ tịch Raul Castro đã dỡ bỏ một phần lệnh cấm đối với doanh nghiệp tư nhân, hợp pháp hóa bất động sản và kinh doanh xe ô tô, cho phép người dân được thuê nhân viên, v.v…

Việc dỡ bỏ hạn chế đi lại có thể là một bước tiến lớn hơn, ít nhất là có ý nghĩa tượng trưng, và đem lại nhiều cơ hội phát triển kinh tế, xã hội.

Thậm chí một phần của biện pháp đưa ra, như chấm dứt sự hạn chế về thời gian người dân Cuba có thể sống ở nước ngoài hay là cắt giảm chi phí xin visa xuất cảnh quá cao mà người dân Cuba phải bỏ ra để được xuất cảnh, cũng là rất quang trọng.

Philip Peters - chuyên gia về Cuba tại Viện Lexington có trụ sở tại Virginia (Mỹ), cho biết: “Đây sẽ là một bước tiến lớn, nếu Cuba chấm dứt hạn chế đi lại của người dân nước mình, thì có nghĩa là Mỹ là nơi duy nhất trong khu vực còn hạn chế cư dân của mình đi lại”.

Việc đi lại này có thể mở cửa cho việc tăng di dân khiến người Cuba ở nước ngoài dễ dàng hơn trong việc tránh những khống chế về quyền cư trú của họ, môt điều đã được thực hiện để làm giảm làn sóng di cư từ năm 1959.

Điều đó cũng có thể thúc đẩy số lượng người dân Cuba ra nước ngoài làm việc, nâng cao thu nhập gửi về nhà trong thời gian ngắn, và cuối cùng là tăng sự đầu tư của một tầng lớp giàu có mới nổi.

Việc loại bỏ hạn chế xuất cảnh sẽ được các nước châu Âu ủng hộ, những nước đã cải thiện quan hệ sau khi hàng chục tù nhân được trả tự do hồi năm 2010.

Nhưng ông Peters và một số nhà phân tích khác cho rằng, họ tỏ ra nghi ngờ các quy định mới sẽ mang lại bất kì sự thay đổi nào ngay lập tức trong chính sách của Mỹ đối với Cuba, bao gồm cả lệnh cấm những khách du lịch Mỹ. Những hạn chế này là bất di bất dịch, và được những người sống lưu vong người Mỹ gốc Cuba ủng hộ.

Các quan chức Mỹ cho biết, họ đã xem được một thông báo hàng tháng, ghi nhận những thảo luận từ tháng 8, nhưng không có gì xảy ra, và họ nghi ngờ về việc chế độ Castro có thực sự cam kết cải cách như vậy không.

Nhưng hôm thứ Bảy, Thứ trưởng Bộ ngoại giao Cu Ba Dagoberto Rodriguez cho biết, những người sống lưu vong không nên hy vọng quá nhiều, một số hạn chế đi lại sẽ còn được áp dụng khi chính quyền vẫn còn đối măt với những đe dọa từ những kẻ thù ở Washington.

Những người dân Havana cho biết, họ đang nóng lòng chờ đợi những gì chính phủ sẽ thực hiện.

Lệnh hạn chế xuất cảnh được thực hiện từ năm 1961, ba tháng trước khi lệnh cấm vận thương mại của Mỹ có hiệu lực đầy đủ, để ngăn chặn sự chảy máu chất xám khi hàng trăm bác sỹ, nhà khoa học muốn đi ra nước ngoài định cư.

Nhều năm qua, người dân Cuba đã được đi du lịch dễ dàng hơn trước đó, nhưng phải chịu một chi phí khá cao cho thị thực xuất cảnh. Khi mức lương hàng tháng của người dân chỉ là 20 USD thì chi phí cho thị thực xuất cảnh đã là 150 USD, một tài sản không nhỏ.

Du khách nước ngoài muốn đến Cuba phải trả 200 USD tại lãnh sự quán Cuba. Người ta chỉ được cấp phép có 30 ngày, và nếu ở nước ngoài quá 11 tháng thì không còn quyền cư trú tại Cuba.

Hòa Phong