Căng thẳng với Trung Quốc nghiêm trọng đến đâu nếu Mỹ từ bỏ hiệp ước INF?

Trong những năm qua, các quan chức Mỹ đã cảnh báo rằng lợi thế quân sự của Mỹ đang ngày càng giảm dần do Trung Quốc đẩy mạnh phát triển các loại tên lửa hiện đại phóng từ dưới đất.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã quyết định rút khỏi hiệp ước INF, một phần là để dễ dàng phát triển vũ khí để đối phó với Trung Quốc.

Theo Reuters, quyết định từ bỏ Hiệp ước Vũ khí Hạt nhân Tầm trung (INF), có nội dung buộc các bên tham gia không được phát triển, sở hữu và thử nghiệm các loại tên lửa hạt nhân tầm ngắn và tầm trung, cho thấy Tổng thống Donald Trump muốn Mỹ có thêm nhiều lựa chọn hơn để đối phó với Trung Quốc.

Ông Dan Blumenthal, một cựu quan chức Lầu Năm Góc và nay là một chuyên gia quân sự, nhận định việc rút khỏi thỏa thuận INF sẽ cho phép Mỹ triển khai và sử dụng các loại tên lửa có thể dễ dàng được ngụy trang đến những địa điểm chiến lược như đảo Guam và Nhật Bản. Điều này sẽ khiến Trung Quốc phải cân nhắc kỹ lưỡng nếu họ muốn tấn công tàu chiến và căn cứ Mỹ ở Châu Á – Thái Bình Dương. Nó cũng có thể khiến Bắc Kinh vướng vào một cuộc chạy đua vũ trang và họ phải chi nhiều ngân sách hơn cho các hệ thống phòng thủ tên lửa.

Ngay cả khi ông Trump chỉ trích Nga vi phạm hiệp ước INF, ông cũng không quên đề cập đến mối đe dọa từ Trung Quốc. Bắc Kinh hiện đang sử dụng các loại tên lửa mới và lợi hại hơn. Chúng bao gồm tên lửa đạn đạo tầm trung DF-26, có tầm xa tối đa vào khoảng 4.000km và được cho là có thể đe dọa đến quân đội Mỹ đang đóng tại đảo Guam.

“Nếu Nga đang phát triển vũ khí cấm và Trung Quốc cũng chế tạo vũ khí cấm trong khi chúng ta vẫn tuân thủ thỏa thuận, đó sẽ là điều không thể chấp nhận được”, ông Trump nói. Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton cũng tin rằng dựa vào những tuyên bố gần đây của Trung Quốc, có thể thấy nước này muốn Washington tiếp tục thực thi hiệp ước INF.

Cho đến thời điểm hiện tại Mỹ phải phụ thuộc vào các loại tên lửa phóng từ tàu chiến hoặc máy bay quân sự để đối phó với Trung Quốc. Tuy nhiên rất nhiều chuyên gia tin rằng các loại tên lửa phóng từ dưới đất mới là vũ khí hữu hiệu để ngăn Trung Quốc có những hành động mạnh bạo trong khu vực.

Bà Kelly Magsamen, một trong những cố vấn thiết lập chính sách đối ngoại của Mỹ ở Châu Á dưới thời Obama cho biết, việc Trung Quốc không tham gia vào hiệp ước INF đã khiến các quan chức Mỹ từ lâu phải đau đầu và quyết định của ông Trump sẽ tạo ra nhiều lựa chọn mới.

Tuy nhiên bà cũng cảnh báo rằng bất kỳ chính sách triển khai tên lửa mới của Mỹ ở Châu Á đều phải cần có sự phối hợp chặt chẽ với các nước đồng minh trong khu vực. Nếu Mỹ không hành động cẩn thận, họ có thể sẽ khiến tình hình an ninh ở Châu Á – Thái Bình Dương trở nên rất bất ổn.

Các chuyên gia khác cũng cảnh báo rằng Trung Quốc sẽ gây sức ép lên các nước trong khu vực để buộc họ từ chối đề xuất triển khai tên lửa của Mỹ. Ông Abraham Denmark, một cựu quan chức Lầu Năm Góc dưới thời Obama nói rằng đảo Guam, Nhật Bản và Australia là những địa điểm mà Mỹ có thể triển khai tên lửa, song ông nói rằng “vẫn còn nhiều vấn đề khó giải quyết” để thực hiện động thái này.

Dù vậy, các quan chức Mỹ tin rằng Washington đã đúng khi tập trung vào hiểm họa tên lửa của Trung Quốc. Ông Harry Harris, Đại sứ Mỹ tại Hàn Quốc và là tướng chỉ huy cũ của Quân đội Mỹ khu vực Thái Bình Dương vào đầu năm nay nói rằng Mỹ đang gặp bất lợi lớn.

“Chúng ta không có các loại tên lửa dưới đất có thể đe dọa Trung Quốc bởi chúng ta đang tuân thủ chặt chẽ thỏa thuận INF”, ông Harris nói, mặc dù ông không kêu gọi Mỹ hủy bỏ hiệp ước này.

Khi được hỏi về những phát biểu của ông Trump, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói rằng việc Mỹ rút khỏi hiệp ước INF sẽ có tác động tiêu cực đến an ninh thế giới và mong Mỹ “hãy nghĩ thật kỹ trước khi hành động”.