Tại sao Nhật Bản bất ngờ từ bỏ kế hoạch ký Hiệp ước hòa bình với Nga?
Thủ tướng Nhật Bản Abe, Tổng thống Nga Putin |
Tờ Asahi Shimbun dẫn một số nguồn tin Chính phủ ngày 1/6 cho biết, Nhật Bản đã thông qua quyết định từ bỏ kế hoạch ký kết thỏa thuận khung về Hiệp ước hòa bình với Nga trong khuôn khổ Hội nghị thượng đỉnh G20 diễn ra tại Osaka vào cuối tháng Sáu này. Lý do là cả hai bên đã thất bại trong việc vượt qua những bất đồng liên quan tới một loạt vấn đề lịch sử và an ninh.
Trước đó, phía Nhật Bản đã sẵn sàng chuẩn bị lên một thỏa thuận khung trước thềm Hội nghị thượng đỉnh G20 diễn ra vào ngày 28-29/6 tới. Tại đây, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Tổng thống Nga Vladimir Putin có kế hoạch tổ chức một cuộc hội đàm.
Bằng việc ký kết thỏa thuận, trước hết, Tokyo muốn xác nhận lại Tuyên bố chung Nhật Bản – Liên Xô năm 1956, trong đó có điều khoản Moscow sẽ trao trả lại cho Tokyo đảo nhỏ Shikotan và đảo Habomai thuộc Quần đảo Nam Kuril như một hành động thiện chí một khi Hiệp ước hòa bình được ký kết. Sau đó, Nhật Bản đã lên kế hoạch đàm phán với Nga về chủ quyền của hai đảo tranh chấp còn lại - Iturup và Kunashir.
Tuy nhiên, một số vòng đàm phán cấp Bộ trưởng Ngoại giao được tổ chức đầu năm nay đã chứng tỏ rằng Nga chỉ quan tâm đến việc hệ thống phòng thủ tên lửa mặt đất Aegis Ashore của Mỹ được triển khai trên các hòn đảo này.
Bên cạnh đó, phía Nga cũng yêu cầu Nhật Bản phải công nhận chủ quyền của Nga tại khu vực phía Nam Quần đảo Kuril một cách hợp pháp trên cơ sở kết quả của Chiến tranh thế giới thứ hai. Nhật Bản cho rằng yêu cầu này là không thể chấp nhận xét trên quan điểm của Tokyo về vùng lãnh thổ này.
Ngoại trưởng Nga Lavrov |
Cũng theo tờ Asahi, trước thềm Hội nghị thượng đỉnh G20, Nga và Nhật Bản sẽ tập trung vào việc phát triển các hoạt động kinh tế chung tại Quần đảo Nam Kuril. Đồng thời, Tokyo mong rằng đối thoại Nga – Nhật về Hiệp ước hòa bình sẽ được tiếp tục trong thời gian tới.
Trong nhiều thập kỷ, Moscow và Tokyo vẫn tiếp tục đàm phán với mục đích đạt được một Hiệp ước hòa bình theo kết quả của Chiến tranh thế giới thứ hai. Trở ngại chính cho điều này là sự bất đồng về quyền sở hữu phần phía Nam của Quần đảo Kuril. Sau khi kết thúc chiến tranh, toàn bộ quần đảo đã được sáp nhập vào Liên Xô, nhưng 2 bên đã tranh chấp các đảo Iturup, Kunashir, Shikotan và một nhóm các đảo nhỏ liền kề.
Lý do Nhật Bản bất ngờ từ bỏ kế hoạch ký Hiệp ước hòa bình với Nga là do vẫn còn các vấn đề chưa thống nhất được (Trong ảnh: Thủ tướng Nhật Bản Abe và Tổng thống Nga Putin) |
Tháng 11/2018, tại một cuộc gặp ở Singapore, Tổng thống Nga Putin và Thủ tướng Nhật Bản Abe đã đồng ý đẩy mạnh đàm phán về một Hiệp ước hòa bình dựa trên Tuyên bố chung của Liên Xô-Nhật Bản ngày 19/10/1956.