Sôi động thị trường phát điện cạnh tranh

Thị trường điện phát điện cạnh tranh đã góp phần làm tăng tính minh bạch, công bằng trong việc lập lịch, huy động sản lượng các nhà máy điện, góp phần tối ưu hóa toàn hệ thống, tạo động lực và sự tin tưởng cho các nhà đầu tư.

Theo ông Nguyễn Văn Thanh, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Nhiệt điện Hải Phòng cho biết, từ khi tham gia thị trường phát điện cạnh tranh, Công ty đã chủ động được kế hoạch sản xuất, đáp ứng tốt yêu cầu huy động sản lượng điện. Phương thức vận hành các tổ máy được xây dựng ngày càng chuẩn xác, từ đó xác định được cụ thể thời điểm vận hành từng tổ máy phù hợp với chu kỳ, mùa khô hay mùa mưa.

“Trong mùa khô, Công ty luôn đặt ra yêu cầu, vừa phát điện sản lượng cao, mang lại hiệu quả lớn, vừa chủ động kế hoạch sửa chữa các tổ máy. Trong mùa mưa, bên cạnh việc nâng cao hiệu quả sản xuất, cần bố trí lịch sửa chữa hợp lý các tổ máy, đảm bảo cho mùa khô, các tổ máy vận hành hiệu quả nhất”, ông Thanh cho hay.

Ông Phùng Văn Sinh, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Phát điện 1 cho rằng, thị trường phát điện cạnh tranh chính thức vận hành đã giúp doanh nghiệp có thể chủ động hơn trong tính toán, lập kế hoạch vận hành, lập lịch huy động cũng như bảo dưỡng, sửa chữa các tổ máy.

Tuy nhiên, đối với các nhà máy nhiệt điện, do chào giá theo chi phí biến đổi, giá thị trường trong ngày luôn thay đổi theo từng chu kỳ giao dịch, dẫn tới phải tăng giảm sản lượng nhiều lần trong ngày, ảnh hưởng đến tuổi thọ thiết bị và tăng nguy cơ sự cố.

Đối với các nhà máy thủy điện, việc phải chào giá đồng thời với việc đáp ứng các yêu cầu về xả nước trong mùa lũ cũng như yêu cầu nước sinh hoạt hạ du mùa khô gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng đến doanh thu,…

Những vấn đề này đang được các cơ quan quản lý, EVN và các đơn vị tìm cách sớm tháo gỡ, nhằm đảm bảo an ninh hệ thống điện cũng như tính hiệu quả, khả thi của các đơn vị tham gia thị trường điện. 

Mặc dù số lượng các nhà máy điện cũng như công suất phát điện tham gia trực tiếp vào thị trường điện ngày càng tăng, từ 31 lên 87 nhà máy, nhưng theo ông Nguyễn Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Điều tiết Điện lực, tất cả mới chỉ chiếm 49% tổng công suất đặt toàn hệ thống.

Cục Điều tiết Điện lực sẽ tiếp tục nghiên cứu, đưa các nhà máy thủy điện chiến lược đa mục tiêu của EVN tham gia thị trường điện. Tiếp theo thí điểm với nhà máy năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời...

Từ những thành công và kinh nghiệm đúc rút được trong 6 năm phát triển thị trường phát điện cạnh tranh, các đơn vị liên quan đang gấp rút để chính thức triển khai thị trường bán buôn điện cạnh tranh vào năm 2019. 

Theo báo cáo của EVN, cơ cấu công suất đặt theo loại hình tham gia thị trường phát điện cạnh tranh như sau:

87 nhà máy tham gia trực tiếp, chiếm tỷ lệ 49%, tổng công suất 22.851,5 MW; 28 nhà máy tham gia gián tiếp, chiếm tỷ lệ 19%, tổng công suất 9049,9 MW; 12 nhà máy tạm thời gián tiếp, chiếm tỷ lệ 7%, tổng công suất 3.169,5 MW; 14 nhà máy đa mục tiêu và phối hợp vận hành, chiếm tỷ lệ 19%, tổng công suất 8.661 MW; các nhà máy tham gia hình thức khác chiếm tỷ lệ 6% với tổng công suất 2.749 MW.

Tại Hội thảo “Môi trường kinh doanh ở Việt Nam: Nhìn lại 5 năm thực hiện Nghị quyết 19” diễn ra sáng 2/11 tại Hà Nội, TS. Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), trong việc cải thiện môi trường kinh doanh của Việt Nam, kinh nghiệm của EVN là rất đáng học hỏi.

Nếu như năm 2014 chỉ có 3 đơn vị, địa phương tiên phong tham gia thực hiện Nghị quyết 19/NQ-CP của Chính phủ về của Chính phủ trong việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh của quốc gia (Bộ Tài chính, Tập đoàn Điện lực Việt Nam và TP. Hồ Chí Minh) thì tới nay, hầu hết các Bộ, ngành, địa phương và cả khu vực tư nhân đã tham gia vào "làn sóng" cải thiện môi trường kinh doanh trên toàn quốc.

Trong 5 năm, chỉ số tiếp cận điện năng đã từ vị trí 156/189 quốc gia, nền kinh tế lên tới lên tới thứ hạng 27/190 quốc gia, nền kinh tế. "Đây là là chỉ số tăng mạnh nhất, vững chắc nhất qua các năm. EVN đã nỗ lực không mệt mỏi, góp phần cải thiện môi trường kinh doanh tại Việt Nam”- Viện trưởng CIEM nhận định.

Theo ông Nguyễn Quốc Dũng - Trưởng Ban Kinh doanh EVN cho biết, từ năm 2013, EVN đã tiến hành nghiên cứu kỹ lưỡng về phương pháp luận đánh giá của Doing Business – WB đối với chỉ số tiếp cận điện năng trên toàn thế giới. Việc hiểu đúng về phương pháp đánh giá của WB đã giúp EVN hoạch định các giải pháp đồng bộ, hiệu quả.