Sao không mở rộng chức năng điều tra cho Cục Phòng chống rửa tiền?

ĐBQH Trần Du Lịch (TP. Hồ Chí Minh) bày tỏ quan điểm ủng hộ trước đề xuất bổ sung chức năng, quyền điều tra ban đầu cho ngành thuế, chứng khoán quy định trong dự án Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự.

Ngày 2/6 Quốc hội thảo luận ở tổ về dự án Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự và dự án Luật tạm giữ, tạm giam. Xoay quanh chuyện bổ sung chức năng điều tra ban đầu cho một số cơ quan, có 2 luồng ý kiến trái chiều từ các ĐBQH đoàn TP. Hồ Chí Minh.

Là một chuyên gia kinh tế, phân tích của ĐB Trần Du Lịch xuất phát từ góc nhìn những “hành vi” phát sinh thực tế. ĐB Lịch lấy dẫn chứng, chuyện làm giá chứng khoán hiện đang rất phức tạp. Thường thì tình trạng chuyển giá cực kỳ tinh vi, công ty này thông đồng công ty kia chuyển giá. Không ngăn ngừa kịp thời sẽ khiến thị trường chứng khoán bị lũng loạn…. Nhưng nếu không có nghiệp vụ điều tra thì không thể nào có công cụ để phát hiện, phanh phui được vụ việc.

ĐBQH Trần Du Lịch: Hành vi chuyển giá trong lĩnh vực chứng khoán rất tinh vi, nếu không có công cụ điều tra khó phanh phui

“Tôi ủng hộ trao thêm chức năng điều tra ban đầu cho các cơ quan thuế, chứng khoán… nếu không công cụ thì không thể làm được” – ĐB Lịch bày tỏ.

Còn theo ĐB Huỳnh Ngọc Ánh, Phó chánh án Tòa án nhân dân TP. Hồ Chí Minh, việc trao thêm quyền điều tra ban đầu cho cơ quan thuế, chứng khoán… là phù hợp trong khâu xử lý hành chính. “Khi phát hiện vấn đề chuyển sang cơ quan điều tra công an, thì cơ quan điều tra cũng phải trưng cầu ngược lại ngành thuế do đây là lĩnh vực chuyên ngành. Tương tự, giao chức năng xử lý điều tra ban đầu cho Ủy ban Chứng khoán là hợp lý”- ĐB Huỳnh Ngọc Ánh phân tích.

Theo ĐB Đỗ Văn Đương, việc mở rộng phạm vi điều tra ban đầu đối với một số cơ quan như thuế, Ủy ban Chứng khoán, kiểm ngư… phải cân nhắc kỹ.

Qua khảo sát về án oan sai, ĐB Đương rút kinh nghiệm, việc giao thẩm quyền tố tụng cho những cơ quan này vừa lo “lạm quyền” hành chính, quyền tư pháp, dễ dẫn tới chuyện đe dọa đối tượng.

Ngoài ra, bản thân các cơ quan này không có điều tra viên chuyên nghiệp nên kỹ năng quản lý hồ sơ rất kém, trong khi nhân chứng hiện trường đã thay đổi…. Vì thế, khi chuyển hồ sơ lên cơ quan điều tra lại phải làm lại.

“Vì sao muốn mở rộng chức năng điều tra cho cơ quan thuế, chứng khoán lại không mở rộng chức năng này cho Cục Phòng chống rửa tiền khi mà tội phạm rửa tiền cũng đang hoạt động ngày càng tinh vi, nở rộ….? Một đất nước có quá nhiều cơ quan điều tra quá thì không nên, khi tinh thần của Bộ Chính trị là thu hẹp đầu mối điều tra, thì việc mở rộng chức năng điều tra ban đầu cho cơ quan thuế, Ủy ban Chứng khoán cần xem lại…”- ĐB Đương thẳng thắn nói.

Ủy viên thường trực Ủy ban Pháp luật của Quốc hội một lần nữa khẳng định: “Anh có chức năng hành chính, chức năng phát hiện, khi có dấu hiệu tội phạm chuyển cơ quan điều tra, tại sao không chuyển? Tôi không tán thành mở rộng cơ quan điều tra cho thuế, chứng khoán…”.

Băn khoăn của ĐB Đỗ Văn Đương nhận được sự đồng tình của ĐB Lê Đông Phong, Phó giám đốc Công an TP. Hồ Chí Minh. “Bổ sung chức năng quyền hạn điều tra ban đầu cho cơ quan thuế, chứng khoán, kiểm ngư… tôi không hẳn theo phương án nào. Với đặc thù của kiểm ngư, hoạt động trên địa bàn xa, rộng và trong bối cảnh đang nảy sinh nhiều vụ việc vi phạm chủ quyền… thì cũng có thể cân nhắc bổ sung quyền hạn này. Còn riêng với thuế, chứng khoán thì chưa nên” – ĐB Phong mở lời.

Cũng theo ĐB Phong, tổ chức hoạt động của 2 cơ quan thuế và chứng khoán trên địa bàn gần, gần với các cơ quan điều tra đang hoạt động. Nếu có vấn đề thì có thể phối hợp cùng nhau.

Điều khiến vị Phó giám đốc Công an TP. Hồ Chí Minh lăn tăn nữa là nếu giao thêm quyền hạn bổ sung ban đầu cho những cơ ban này thì khả năng tổ chức, hoạt động sẽ ra sao.

“Ngay trong các cơ quan đã được trao nhiệm vụ điều tra ban đầu hầu như cũng không dám sử dụng quyền của mình. Họ chủ yếu phát hiện vấn đề rồi chuyển hồ sơ cho cơ quan điều tra chứ ít khi khởi tố vụ án”- ĐB Phong nói và dẫn dụ, cơ quan hải quan TP. Hồ Chí Minh cũng đã được trao quyền điều tra ban đầu với lực lượng hùng hậu nhưng chuyện khởi tố điều tra là rất ít, thậm chí là không có.

“Ở đây là năng lực tổ chức thực hiện nhiệm vụ chứ không chỉ thuần túy dựa trên chuyên môn chuyên sâu….” – ông Phong nói.