Hệ thống Răn đe Chiến lược mặt đất đầy tham vọng của Mỹ sẽ đi về đâu?
Đây là một phần quan trọng trong chiến lược hạt nhân của Quân đội Mỹ nhằm ngăn chặn bất kỳ kẻ thù tiềm năng nào tiến hành một cuộc tấn công hạt nhân quy mô lớn vào Mỹ.
Theo kế hoạch, đến năm 2028, Không quân Mỹ sẽ bắt đầu bố trí GBSD, tổng kinh phí cho chương trình này lên đến con số khổng lồ hơn 300 tỷ USD. Tuy nhiên, kể từ khi bắt đầu chương trình GBSD đã có không ít khó khăn xảy ra, giới quan sát cũng như nhiều quan chức đang đặt dấu hỏi cho chương trình này. Thậm chí, nội bộ Quốc hội Mỹ cũng xảy ra một số tranh cãi về tầm quan trọng của chương trình GBSD.
Chương trình GBSD được xây dựng trên cơ sở sử dụng toàn bộ tên lửa đạn đạo hạt nhân chiến lược Minuteman bản cải tiến và hiện GBSD đang có 3 hợp đồng chính, đó là hợp đồng chế tạo phương tiện chứa nhiều đầu đạn tên lửa (MIRV) MK-21A có thể mang theo 1 đầu đạn hạt nhân W87-1; hợp đồng giảm rủi ro và thành thục kỹ thuật (TMRR); hợp đồng Giai đoạn Phát triển Sản xuất và Kỹ thuật GBSD (EMD). Ba nhà thầu chính tham gia vào chương trình GBSD đó là công ty Boeing, Lockheed Martin và Northrop Grumman.
Mỹ đang phát triển chương trình GBSD đầy tham vọng. Nguồn: Sina |
Bản thân công ty Boeing cũng đã tuyên bố, Không quân Mỹ trên thực tế dường như đã hủy bỏ hợp đồng tên lửa Minuteman bản cải tiến với Boeing, công ty Northrop Grumman là công ty thay thế. Khó khăn chính của Boeing đến từ vấn đề kinh phí, tháng 9/2019, Boeing đã thông báo cho văn phòng dự án GBSD của Không quân Mỹ tại Căn cứ Không quân Hill ở Utah rằng họ sẽ sử dụng hết kinh phí tài trợ nghiên cứu của Quân đội Mỹ vào ngày 18/10. Ngày 21/10, Không quân Mỹ thông báo sẽ không cung cấp thêm bất kỳ khoản ngân sách nào cho công tác GBSD.
Không quân Mỹ có thể đã hủy bỏ hợp đồng tên lửa Minuteman bản cải tiến với Boeing. Nguồn: Sina |
Ông John Snyder – Phó Chủ nhiệm chương trình chiến lược cấp cao của công ty Lockheed Martin cho biết, trong cuộc đấu thầu chủ yếu của chương trình GBSD năm 2017, Không quân Mỹ đã loại bỏ Lockheed Martin, lựa chọn Boeing và Northrop Grumman thực hiện hợp đồng TMRR của kế hoạch. Tuy nhiên sau này công ty Boeing cũng rơi vào rắc rối và dường như đang phải tạm dừng hợp đồng này. Do vậy, Lockheed Martin sẽ tiếp tục nỗ lực đạt được hợp đồng TMRR để chứng minh kỹ thuật đỉnh cao của công ty, hợp đồng này là yếu tố quan trọn g trong chiến lược của công ty Lockheed Martin.
Lockheed Martin (23/10) đã nhận được hợp đồng chế tạo MIRV MK-21A. Nguồn: Sina |
Không quân Mỹ vẫn không chính thức hủy bỏ hợp đồng của Boeing, nhưng mọi dấu hiệu cho thấy công ty này đang tiến gần hơn đến việc chính thức rút khỏi chương trình GBSD. Như vậy, vấn đề sẽ biến thành là Boeing có thể đệ đơn phản đối chính thức với Văn phòng Trách nhiệm Chính phủ (GAO), khi đó điều này sẽ làm trì hoãn việc Northrop Grumman đạt được hợp đồng EMD, cũng đồng nghĩa với việc kinh phí EMD sẽ không đủ để Northrop Grumman chế tạo sản xuất.
Tháng 9/2019, công ty Northrop Grumman cự tuyệt hợp đồng EMD với Không quân Mỹ. Nguồn: Sina |
Về phía Chính phủ Mỹ, Chính phủ Mỹ cho rằng W87-1 là nỗ lực “kéo dài mạng sống” cho dòng đầu đạn này, đây là điều không cần thiết. Mỹ đang phát triển loại đầu đạn đương lượng nổ thấp cho tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm Trident D5. Đầu đạn như vậy sẽ có lợi hơn cho việc trả đũa các cuộc tấn công hạt nhân quy mô nhỏ, chẳng hạn như các cuộc tấn công hạt nhân từ các quốc gia đối địch.
Giới chuyên gia Mỹ cho rằng, điều này nhiều khả năng sẽ tăng cường nguy cơ bùng phát một cuộc chiến tranh hạt nhân. Thông tin chi tiết về các chức năng chính xác của GBSD cũng phần lớn được bảo mật. Không quân Mỹ tin rằng tên lửa mới sẽ có khả năng cao hơn, đáng tin cậy hơn và ít bị tấn công hơn, đặc biệt là các hệ thống phòng thủ tên lửa đạn đạo và các cuộc tấn công mạng.
Tính từ năm 2017, Không quân Mỹ hy vọng đến năm 2028 sẽ bắt đầu bố trí GBSD, nhưng có những lo ngại rằng Boeing có thể có những kháng nghị trong quá trình ký kết hợp đồng dịch vụ, điều này có thể làm trì hoãn dự án. Nhiều năm trở lại đây, tranh luận về việc Mỹ có nên tiếp tục đầu tư ICBM mặt đất vẫn luôn tồn tại trong Chính phủ Mỹ. Căn cứ vào tính toán hiện nay, kế hoạch GBSD và các nỗ lực hiện đại hóa liên quan, bao gồm cả chế tạo W87-1 và Mk-21A, sẽ tiêu tốn của Mỹ hơn 100 tỷ USD.
Điều này chỉ nhằm duy trì sức mạnh của bộ ba hạt nhân Mỹ, trong khi đó lực lượng hạt nhân mặt đất lại chỉ là “miếng bọt biển hạt nhân”, do nó chỉ có 1 mục đích duy nhất, không phải là vì tấn công hạt nhân mà là buộc các đối thủ tiềm năng phải sử dụng một lượng lớn đầu đạn trong cuộc chiến tranh hạt nhân để tiêu diệt tên lửa hạt nhân trên mặt đất của Mỹ.
Tranh luận về việc Mỹ có nên tiếp tục đầu tư ICBM mặt đất vẫn luôn tồn tại trong Chính phủ Mỹ. Nguồn: Sina |