Phòng chống tác hại của thuốc lá: Truyền thông đừng đơn điệu, nhàm chán

Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Võ Thanh Lâm, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ TT&TT) khẳng định: Với sự tham gia tích cực của các cơ quan báo chí, truyền thông, các tin, bài về tác hại của thuốc lá và công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá đã và đang được thực hiện, đăng tải, phát sóng nhiều hơn, thường xuyên hơn.

Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là không ít tin, bài được viết và xây dựng theo lối mòn, đơn điệu, rập khuôn, thậm chí là sao chép lại của nhau, gây nhàm chán cho người đọc, người nghe, người xem.

Toàn cảnh Hội nghị.

“Một số cơ quan báo chí chưa quan tâm, coi đây là nhiệm vụ của cơ quan báo chí mình; vi phạm pháp luật trong việc đăng tải các hoạt động tài trợ của doanh nghiệp thuốc lá; nội dung tuyên truyền chưa sâu rộng, chưa cập nhật thông tin mới nhất, hữu ích nhất và chưa có ý nghĩa giáo dục sâu sắc”, Vụ trưởng Võ Thanh Lâm nhấn mạnh.

Để khắc phục những hạn chế, tồn tại nêu trên, Hội nghị “Cung cấp thông tin và kỹ năng viết bài về phòng, chống tác hại của thuốc lá cho phóng viên các cơ quan báo chí” đã được tổ chức với nhiều thông tin hữu ích như những ngộ nhận về thuế thuốc lá, lợi ích của việc tăng thuế thuốc lá, ảnh hưởng của tăng thuế thuốc lá tới buôn lậu và việc làm tại Việt Nam…

Qua đó, các phóng viên, biên tập viên sẽ có nhiều tác phẩm báo chí mới có chất lượng, giá trị truyền thông sâu sắc, góp phần nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Ông Jun Nakagawa, Phó Trưởng đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam phát biểu tại Hội nghị.

Bày tỏ mong muốn báo giới Việt Nam có thêm nhiều bài viết về sự cần thiết phải cải cách thuế để giảm hút thuốc lá tại Việt Nam, cải thiện sức khỏe và nâng cao năng suất của người dân Việt Nam, ông Jun Nakagawa, Phó Trưởng đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam lưu ý: Ở Việt Nam, cứ hai nam giới trưởng thành thì một người hiện đang hút thuốc.

Việc sử dụng thuốc lá đang gây ra 24 - 28% tử vong sớm ở nam giới Việt Nam trên 35 tuổi, hơn 40.000 ca tử vong do thuốc lá mỗi năm. Con số này sẽ tăng lên đến 70.000 người chết vào năm 2033 trừ khi các biện pháp mạnh mẽ và hiệu quả được thực hiện.

Về mặt kinh tế, việc sử dụng thuốc lá được ước tính gây thiệt hại kinh tế hàng năm hơn 24.000 tỷ đồng do chi phí điều trị bệnh và mất năng suất.

“Một trong các lý do chính cho tỷ lệ hút thuốc nam cao ở Việt Nam là do giá thuốc lá thấp, với mức giá xếp thứ 19 trong số 20 quốc gia ở khu vực Tây Thái Bình Dương. Giá thấp là do thuế thấp. Thuế thuốc lá ở Việt Nam chỉ chiếm 36% giá bán lẻ. Đây cũng là mức thấp nhất trong số các quốc gia trong khu vực.

Ngoài ra, hệ thống thuế ở Việt Nam chỉ dựa vào thuế theo tỷ lệ (ví dụ áp mức thuế 36% thì 1 bao thuốc giá 20.000 đồng phải nộp 7.000 đồng tiền thuế, còn bao thuốc giá 10.000 đồng chỉ phải nộp 3.500 đồng tiền thuế - PV) tạo ra khoảng cách giá lớn và có nhiều thuốc lá giá rẻ hơn, và dễ gây ra kẽ hở cho chuyển giá.

WHO đề xuất một hệ thống thuế hỗn hợp bằng cách áp dụng bổ sung thuế tuyệt đối trên hệ thống thuế cụ thể hiện tại. Với mức tăng thuế 5.000 đồng/bao thuốc sẽ giúp giảm 1,8 triệu người hút thuốc và sẽ giúp ngăn ngừa gần một triệu người chết sớm trong tương lai”, ông Jun Nakagawa phân tích.

Đồng quan điểm nêu trên, bà Pamela Sumner Coffey, Phó Chủ tịch Chương trình quốc tế, Tổ chức Hành động vì trẻ em không thuốc lá Hoa Kỳ (TFK) khuyến nghị Việt Nam cần có chiến lược tăng thuế thuốc lá. Theo bà, tăng thuế và tăng giá thuốc lá là giải pháp quan trọng để hỗ trợ triển khai toàn diện, mạnh mẽ và hiệu quả Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Đại diện TFK cũng bày tỏ mong muốn báo giới chuyển tải được nhiều thông tin dựa vào thực chứng để nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của việc tăng thuế, tăng giá thuốc lá, góp phần kiến tạo thế hệ trẻ Việt Nam không khói thuốc lá.