Quan điểm luận tội cuối cùng của VKS vụ PVN giữ 20% vốn ở OceanBank

Trong phần đối đáp, luật sư Phan Trung Hoài - luật sư bào chữa cho bị cáo Đinh La Thăng cho rằng, đối với văn bản số 140B/CVNB-NNS ngày 18/9/2008 do ông Nguyễn Ngọc Sự, nguyên Phó Tổng Giám đốc (TGĐ) PVN đã ký gửi Hội đồng quản trị (HĐQT) PVN để đánh giá năng lực của OceanBank, luật sư Hoài cho rằng đây là văn bản gửi HĐQT, chứng tỏ HĐQT PVN nắm rõ việc tìm kiếm đối tác góp vốn là OceanBank.

VKS phản biện: các cựu thành viên HĐQT gồm các ông bà: Hoàng Xuân Hùng, Trần Ngọc Cảnh, Đỗ Văn Đạo, Phan Thị Thoa đều nói rằng không nhận được văn bản do ông Sự gửi. Đến ngày 30/9/2008, trong cuộc họp HĐQT PVN do Đinh La Thăng chủ trì, các thành viên HĐQT mới biết việc PVN có thỏa thuận hợp tác với OceanBank và mới biết có việc Đinh La Thăng ký thỏa thuận hợp tác với với Hà Văn Thắm -Chủ tịch HĐQT OceanBank.

Luật sư Đào Hữu Đăng - luật sư bào chữa cho bị cáo Vũ Khánh Trường (nguyên Thành viên HĐQT PVN) cho rằng VKS đã không đả động gì đến công văn 108 do Phó TGĐ PVN Nguyễn Tiến Dũng đã ký. VKS cho rằng Văn phòng Chính phủ (VPCP) đã gửi PVN Công văn 7119 ngày 07/10/2010 thông báo ý kiến của VPCP: “PVN rà soát tình hình triển khai thực hiện, cân đối vốn, trước hết đảm bảo vốn cho các dự án đầu tư thuộc ngành nghề kinh doanh chính, đặc biệt là các dự án trọng điểm dầu khí. Trên cơ sở đó và yêu cầu bảo toàn, phát triển vốn đầu tư vào ngân hàng, quyết định góp thêm vốn vào OceanBank theo kế hoạch tăng vốn năm 2010. Trường hợp khó khăn về vốn thì không nhất thiết nắm giữ 20% vốn điều lệ của OceanBank. Giao Bộ Tài chính kiểm tra, giám sát PVN thực hiện việc này”.

Đại diện VKS khẳng định công văn này đề nghị PVN thực hiện đúng Nghị quyết đã ban hành trước đó, nhưng Nghị quyết được ban hành khi chưa xin ý kiến của các Bộ, ngành có liên quan.

Theo quan điểm của luật sư Lê Văn Thiệp, ông cho rằng tháng 8/2011, thân chủ của ông là bị cáo Đinh La Thăng đã rời khỏi PVN, hậu quả xảy ra thuộc giai đoạn sau, khi ông Thăng đã không còn làm việc tại PVN nên không phải chịu hậu quả xảy ra khi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) mua lại OceanBank với giá 0 đồng.

Một số luật sư và các bị cáo đồng quan điểm với luật sư Thiệp cho rằng hậu quả của vụ án này là do PVN không được phép thoái vốn do NHNN mua OceanBank với giá 0 đồng. Cũng có luật sư cho rằng trong Quyết định của NHNN mua lại 0 đồng không có dòng chữ nào nói rằng thiệt hại là 800 tỷ đồng mà chỉ nói rằng “chấm dứt quyền và nghĩa vụ của các cổ đông”.

Đối đáp lại, VKS thể hiện quan điểm: chủ trương đầu tư, góp vốn ra ngoài Công ty mẹ thì phải được HĐQT tán thành, biểu quyết bằng văn bản chứ không phải chỉ thông qua bằng cách truyền miệng. Ý kiến của Thủ tướng trong trường hợp này là giao các Bộ, ngành liên quan hướng dẫn theo thủ tục. Trong đó, Văn bản 12144 của Bộ Tài chính đã yêu cầu rất rõ nội dung này nhưng PVN đã không thực hiện.

“Đối với lần góp vốn thứ hai, PVN đã ban hành Nghị quyết, sau đó mới xin ý kiến của Thủ tướng và các Bộ, ngành. Thủ tướng cũng đã có công văn yêu cầu PVN làm những việc cụ thể, nhưng PVN cũng không thực hiện mà tổ chức cuộc họp yêu cầu các thành viên thực hiện theo Nghị quyết đã ban hành. Điều này thể hiện rằng Nghị quyết của HĐQT khi đã được ban hành và có tính chất thực hiện bắt buộc đối với PVN”, VKS nhận định.

Đại diện Viện Kiểm sát đối đáp với các luật sư và bị cáo trong buổi chiều.

Từ việc thực hiện làm trái như vậy, VKS cho rằng trong quá trình góp vốn vào OceanBank, PVN cũng không có cơ chế, không phê duyệt phương án từ người kiểm soát nguồn vốn tại OceanBank mà vẫn chỉ căn cứ báo cáo tài chính hàng năm của OceanBank. Theo quy định, người đại diện phần vốn phải trình lên HĐQT phương án kiểm tra, giám sát phần vốn của PVN.

Tất cả những hoạt động sai trái đó không được phát hiện ra, dẫn đến OceanBank thua lỗ và NHNN đã phải mua lại với giá 0 đồng để không làm ảnh hưởng đến thị trường tiền tệ, không làm xáo trộn hệ thống tín dụng của ngân hàng và để đáp ứng rất nhiều các tiêu chí khác vào thời điểm đó, chứ không phải chỉ chấm dứt quyền và nghĩa vụ của các cổ đông.

Đối với bị cáo Phan Đình Đức, nguyên thành viên HĐTV PVN, VKS căn cứ vào kết luận của cơ quan giám định. Cơ quan truy tố cũng không xác định bị cáo Đức ký văn bản 124 đồng ý chủ trương góp vốn đợt 3 vào ngày 13 hay 17/5/2011, mà trên cơ sở lời khai của tổ thư ký giúp việc, của nhân chứng không chỉ ở cơ quan điều tra mà đã được kiểm tra, đối chất, điều tra công khai tại phiên tòa.

Việc PVN góp vốn lần 3 vào OceanBank, khoản 2 Điều 55 Luật các tổ chức tín dụng (TCTD năm 2010 có hiệu lực từ 1/1/2011 quy định một cổ đông tổ chức chỉ được sở hữu không quá 15% vốn tại một TCTD. Trong khi ngày 16/5/2011 PVN ban hành Nghị quyết góp vốn lần 3 là 100 tỷ đồng để duy trì tỷ lệ sở hữu 20%. Các bị cáo Vũ Khánh Trường, Nguyễn Thanh Liêm,… đã ký đồng ý biểu quyết trên Công văn 124 để thực hiện ký Nghị quyết chuyển tiền góp vốn 100 tỷ đồng.

Tại phiên tòa, các bị cáo đều cho rằng bản thân các bị cáo không có kiến thức chuyên môn về lĩnh vực ngân hàng, không được cấp dưới tham mưu. VKS cho rằng với tư cách là thành viên HĐTV, bị cáo phải hiết biết vấn đề đó. Nếu cấp dưới chưa cập nhật thì phải chỉ đạo cấp dưới cập nhật các văn bản pháp luật.

Với những phân tích như trên, VKS cho rằng việc ký biểu quyết vào công văn 124 của bị cáo Vũ Khánh Trường, Nguyễn Thanh Liêm là lỗi cố ý. Do vậy, quan điểm của VKS là việc tuyên bố hai bị cáo và các đồng phạm khác tội Cố ý làm trái là có cơ sở.