Điều tra bổ sung vụ chạy thận: BVĐK Hòa Bình và Thiên Sơn "hợp tác" đúng quy định

Theo kết quả điều tra bổ sung vụ chạy thận nhân tạo làm 9 người chết tại Bệnh viện đa khoa (BVĐK) tỉnh Hòa Bình, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an tỉnh Hòa Bình đã đưa ra kết luận về trách nhiệm của ông Trương Quý Dương (nguyên Giám đốc BVĐK tỉnh Hòa Bình) và ông Đỗ Anh Tuấn (Giám đốc Công ty CP Dược phẩm Thiên Sơn) trong việc ký các hợp đồng liên danh, liên kết, mua bán, sửa chữa máy móc, thiết bị y tế.

"Tỷ lệ ăn chia" đúng quy định

Việc ký các hợp đồng liên danh, liên kết khai thác vật tư y tế: Căn cứ thỏa thuận mức tiền, nguồn tiền thuê máy chạy thận nhân tạo; từ năm 2009-2014, BVĐK tỉnh Hòa Bình đã ký kết 4 hợp đồng liên danh, liên kết lắp đặt 13 máy chạy thận nhân tạo theo hình thức xã hội hóa giữa Bệnh viện với CTCP Dược phẩm Thiên Sơn (Công ty Thiên Sơn) do ông Đỗ Anh Tuấn làm Tổng Giám đốc, trong đó Công ty Thiên Sơn đã chuyển quyền sở hữu 08 máy chạy thận cho Bệnh viện, còn lại 05 máy chạy thận nhân tạo thuộc sở hữu của Công ty Thiên Sơn.

Ông Trương Quý Dương là người đại diện Bệnh viện ký kết 04 hợp đồng liên danh liên kết giữa bệnh viện và công ty Thiên Sơn khai thác hệ thống chạy thận nhân tạo. Cơ quan CSĐT kết luận việc ông Trương Quý Dương là người đại diện của Bệnh viện thực hiện ký hợp đồng liên danh, liên kết lắp đặt máy chạy thận nhân tạo đảm bảo theo đúng nhiệm vụ và quyền hạn của người đứng đầu bệnh viện.

Tại Công văn số 1056 ngày 14/6/2018 của Sở Y tế Hòa Bình có nêu: “Việc ký các hợp đồng nêu trên thuộc thẩm quyền của BVĐK tỉnh Hòa Bình”.

Ông Trương Quý Dương, nguyên Giám đốc BVĐK tỉnh Hòa Bình.

Về tỷ lệ ăn chia giữa hai bên trong việc khai thác máy chạy thận nhân tạo: Căn cứ tại điểm b, mục 6 khoản IV Thông tư 15/2007/TT-BYT ngày 12/12/2007 của Bộ Y tế hướng dẫn thực hiện quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về việc sử dụng tài sản để liên danh, liên kết hoặc góp vốn liên doanh  để mua sắm trang thiết bị phục vụ hoạt động dịch vụ của các cơ sở y tế công lập; vào giá của thiết bị, đặc tính kỹ thuật của thiết bị và quy định về khấu hao tài sản tại mục 5 phần II để tính toán số tiền thuê thiết bị phải trả theo từng dịch vụ và thực hiện chi trả theo Đề án và hợp đồng đã ký kết với bên đối tác; Căn cứ vào cơ cấu xây dựng đơn giá 1 ca chạy thận nhân tạo do UBND tỉnh Hòa Bình phê duyệt (tại thời điểm 2009 là 400.000 đồng/ca chạy thận).

Như vậy, trước khi ký kết các hợp đồng liên danh, liên kết lắp đặt máy chạy thận nhân tạo, BVĐK tỉnh Hòa Bình cùng với Công ty Thiên Sơn ký kết đề án đầu tư hệ thống máy chạy thận nhân tạo, trong đó thể hiện hình thức hợp tác, tỷ lệ phân chia doanh thu khai thác máy chạy thận.

Cụ thể, Bệnh viện được hưởng 10% doanh thu từ khai thác máy chạy thận, Công ty Thiên Sơn hưởng 90% doanh thu còn lại (theo đơn giá 400.000 đồng/ca chạy thận được Bảo hiểm y tế thanh toán).

Đến ngày 31/8/2011, Công ty Thiên Sơn có văn bản đề xuất thay đổi cách ăn chia, thay vì sử dụng tỷ lệ 90% doanh thu nêu trên sang hình thức thu 7,7 USD/1 ca chạy thận.

Sau khi máy đạt được số ca chạy thận theo hợp đồng 5.650 ca thì Công ty Thiên Sơn bàn giao quyền sở hữu cho bệnh viện tiếp tục khai thác.

Như vậy, từ tháng 9/2011 đến nay, BVĐK tỉnh Hòa Bình và Công ty Thiên Sơn thống nhất theo đơn giá 7,7 USD/ca chạy thận.

Theo kết quả điều tra, từ thời điểm năm 2010 đến tháng 5/2017, doanh số phát sinh từ khai thác lắp đặt máy chạy thận nhân tạo giữa BVĐK tỉnh Hòa Bình và Công ty Thiên Sơn là 24.244.025.500 đồng (Hai mươi tư tỷ, hai trăm bốn mươi bốn triệu, không trăm hai mươi lăm nghìn, năm trăm đồng).

Trong đó, từ năm 2010 đến tháng 9/2011, tổng doanh thu là 3.049.622.000 đồng (phân chia theo tỷ lệ phần trăm, Công ty Thiên Sơn hưởng 90% là 2.798.010.000 đồng, Bệnh viện hưởng 10% là 251.612.000 đồng).

Tháng 10/2011 – 5/2017, tổng doanh thu là 21.194.403.500 đồng (thanh toán theo đơn giá 7,7 USD/ca, Công ty Thiên Sơn được hưởng 6.975.706.608 đồng; Bệnh viện được hưởng 14.218.696.892 đồng).

Các bị cáo Hoàng Công Lương, Trần Văn Sơn, Bùi Mạnh Quốc tại phiên tòa diễn ra tháng 5/2018.

Lách luật để ký hợp đồng?

Đối với việc ký các hợp đồng sửa chữa bảo dưỡng thiết bị, vật tư y tế giữa bệnh viện với Công ty Thiên Sơn, Cơ quan CSĐT xác định việc ký kết này thuộc thẩm quyền của bệnh viện. Ông Trương Quý Dương là người đại diện bệnh viện trực tiếp ký hợp đồng đã đảm bảo đúng về trình tự, thủ tục, quy trình.

Tại Công văn số 1056 ngày 14/6/2018 Sở Y tế tỉnh Hòa Bình có nêu: “Việc ký các hợp đồng thuộc thẩm quyền của bệnh viện do giá trị hợp đồng dưới 100 triệu đồng”.

Trên thực tế, ông Trương Quý Dương ký hợp đồng số 315/BVĐKT-TS với Công ty Thiên Sơn với nội dung cung cấp vật tư sửa chữa hệ thống lọc nước RO số 2 cho đơn nguyên Thận nhân tạo có giá trị là 99.360.800 đồng.

Tại phiên tòa sơ thẩm diễn ra vào tháng 5 vừa qua, luật sư Nguyễn Danh Huế (bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho BVĐK tỉnh Hòa Bình) cho rằng ông Trương Quý Dương và Đỗ Anh Tuấn đã cố tình lách luật khi thỏa thuận giá trị hợp đồng vừa đủ mức dưới 100 triệu đồng để không phải thông qua Sở Y tế.

Ngay sau khi ký hợp đồng, Công ty Thiên Sơn chuyển nhượng hợp đồng này cho Công ty TNHH xử lý nước Trâm Anh (Công ty Trâm Anh) do bị cáo Bùi Mạnh Quốc làm Giám đốc với giá trị chỉ là 49 triệu đồng.

Luật sư Huế cho rằng việc Công ty Thiên Sơn chuyển nhượng 100% giá trị hợp đồng cho Công ty Trâm Anh đã vi phạm quy định tại Điều 90 Luật Đấu thầu. Hơn nữa, ông Trương Quý Dương cũng đã làm thất thoát của bệnh viện 50 triệu đồng khi không ký trực tiếp với đơn vị thi công.

Quá trình điều tra bổ sung xác định, tổng số tiền sửa chữa các máy chạy thận và hệ thống RO từ năm 2012 đến tháng 2/2017 với Công ty Thiên Sơn là 975.398.080 đồng. Trong đó, thực hiện 12 hợp đồng sửa chữa máy chạy thận với số tiền là 575.402.400 đồng; 09 hợp đồng sửa chữa, thay thế thiết bị và bảo dưỡng lọc nước RO với số tiền là 399.995.680 đồng.

Quá trình điều tra đến nay, Cơ quan điều tra chưa phát hiện thấy ông Trương Quý Dương và ông Đỗ Anh Tuấn có sai phạm trong việc ký các hợp đồng liên danh, liên kết, mua bán, sửa chữa máy móc, thiết bị y tế; thỏa thuận mức tiền, nguồn tiền thuê máy chạy thận nhân tạo nên không đề cập xử lý.