Cựu Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Huy Ban: Nhà tôi ai cũng có công hết!

Ông Nguyễn Huy Ban sinh năm 1948, năm nay 71 tuổi, bị Viện Kiểm sát Nhân dân TP Hà Nội (VKS) đề nghị mức án từ 15-16 năm tù và bị xác định là bị cáo có vai trò chính trong vụ án BHXH Việt Nam cho Công ty cho thuê tài chính II (ALC II, trực thuộc Agribank) vay vốn trái quy định, gây thiệt hại cho Nhà nước gần 1.700 tỷ đồng do ALC II phá sản và không có khả năng trả nợ.

Trong phần tự bào chữa cho bản thân, ông Ban cho rằng nếu có thể khép cho bị cáo tội “trình độ quản lý hạn chế” hoặc “tinh thần trách nhiệm không cao” (những tội danh không có trong Bộ luật Hình sự) thì sẽ “phù hợp với luật pháp và đúng với thực tế hơn”.

“Không phải tôi ngụy biện nhưng bất cứ ai làm Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam lúc bấy giờ cũng sẽ vẫn cho ALC II vay vì có Agribank bảo lãnh” – ông Nguyễn Huy Ban đổ trách nhiệm cho Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank), đơn vị phát hành thư bảo lãnh để công ty con là ALC II vay vốn BHXH dẫn đến mất khả năng trả nợ.

“Việc VKS đề nghị mức án đối với tôi là nặng, tách tôi ra khỏi xã hội nhiều năm quá. Sức khỏe của tôi bây giờ tứ chứng nan y, không biết có sống nổi nửa thời gian hay không chứ chưa nói đến hết thời gian. Tôi bây giờ cứ rời bệnh viện là rất nguy hiểm”.

Hai cựu Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam cùng hầu tòa, bị cáo Nguyễn Huy Ban (áo trắng) và bị cáo Lê Bạch Hồng.

Về tình tiết giảm nhẹ của bị cáo Ban, Viện kiểm sát (VKS) ghi nhận bị cáo chưa có tiền án, tiền sự; tại Cơ quan điều tra (CQĐT) và tại phiên tòa bị cáo đã thành khẩn khai báo, bị cáo là người già, là thương binh hạng 4/4 với tỷ lệ thương tật 21%, được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Ba, Huân chương Kháng chiến hạng Ba. Vì vậy, VKS đề nghị HĐXX cần xem xét giảm nhẹ hình phạt dành cho bị cáo.

Cựu Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam bổ sung thêm: “Nhà tôi ai cũng có công hết. Ông tôi đi bộ đội, bố tôi cũng đi bộ đội, các chú là liệt sỹ, tôi có Huân chương Chiến sỹ giải phóng hạng Nhất. Năm 1968, tôi đã lăn lộn ở Sài Gòn để đánh nhau với Mỹ, sau khi giải phóng miền Nam tôi cũng vào Sài Gòn để tiếp quản, bản thân tôi là thương binh, xin HĐXX xem xét”.

Nhiều tình tiết tăng nặng

Ông Nguyễn Huy Ban là Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam, là người được giao nhiệm vụ có trách nhiệm quản lý quỹ BHXH theo đúng quy định của pháp luật. Tuy nhiên, ông Ban lại chỉ đạo nhân viên dưới quyền thực hiện các thủ tục, ký và chỉ đạo thực hiện 11 hợp đồng cho ALC II vay 630 tỷ đồng không đúng đối tượng, không đảm bảo nguyên tắc đầu tư của BHXH Việt Nam, trái với Điều 96, 97 Luật BHXH năm 2006 có hiệu lực từ 01/01/2007, Điều 11 Quyết định số 41/2007/QĐ-TTg ngày 29/03/2007 của Thủ tướng Chính phủ, gây thiệt hại cho Nhà nước tổng cộng hơn 1.263 tỷ đồng, trong đó có 569 tỷ đồng tiền gốc, 667 tỷ đồng tiền lãi vay.

Hành vi phạm tội của bị cáo Nguyễn Huy Ban giữ vai trò chính, bị cáo đã nhiều lần phạm tội, là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự được quy định tại điểm g, khoản 1 Điều 52 Bộ luật hình sự năm 2015.

Do đó, VKS cho rằng cần thiết có một hình phạt nghiêm khắc tương xứng với tính chất, mức độ, hành vi phạm tội bị cáo đã gây ra.

“Cần cách ly bị cáo khỏi đời sống xã hội một thời gian dài mới có tác dụng giáo dục, cải tạo bị cáo trở thành công dân có ích cho xã hội, đồng thời có tác dụng răn đe, phòng ngừa chung”, đại diện VKS nói.

Từ những nhận định trên, VKS đề nghị HĐXX áp dụng khoản 3 Điều 165 BLHS năm 1999, Điều 38 BLHS năm 2015, khoản 1&2 Điều 51 và Điều 52 BLHS năm 2015, xử phạt Nguyễn Huy Ban từ 15-16 năm tù về tội “Cố ý làm trái các quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”.

Các bị cáo tại phiên tòa.

Ai sẽ đền bù thiệt hại gần 1.700 tỷ đồng?

Theo cáo buộc của VKS, sau khi được Nguyễn Huy Ban và Lê Bạch Hồng (hai cựu Tổng giám đốc BHXH Việt Nam) đồng ý, Nguyễn Phước Tường - nguyên Trưởng Ban Kế hoạch - Tài chính BHXH Việt Nam - đã chỉ đạo phòng Kế hoạch tổng hợp liên hệ soạn thảo hợp đồng gửi qua email cho ALC II. Các hợp đồng này được Tường ký nháy và trình Tổng giám đốc BHXH Việt Nam ký chính thức.

Từ tháng 4/2008 đến tháng 8/2009, BHXH Việt Nam đã ký 14 hợp đồng cho ALC II vay tổng số tiền 1.010 tỷ đồng không đúng đối tượng, không đảm bảo nguyên tắc đầu tư của BHXH, trái với Điều 96, Điều 97 Luật BHXH năm 2006 và Điều 11 Quyết định số 41/2007/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Đến ngày 31/7/2018, TAND TP.HCM tuyên bố ALC II phá sản, Công ty ALC II mới chỉ tất toán được 01 hợp đồng, còn 13 hợp đồng quá hạn với số tiền không có khả năng thanh toán gây thiệt hại cho Nhà nước 1.697,936 tỷ đồng (gồm 769,8 tỷ đồng tiền nợ gốc, 928,636 tỷ đồng tiền lãi). 

Cũng trong phần luận tội, đại diện VKS đề nghị HĐXX tuyên Agribank phải chịu một phần trách nhiệm dân sự, bồi thường cho Nhà nước đối với khoản thiệt hại gần 1.700 tỷ đồng nói trên. Tuy nhiên, các luật sư bào chữa cho 6 bị cáo đều cho rằng Agribank phải chịu trách nhiệm hoàn toàn đối với khoản thiệt hại này.