Ngày mai, đoàn nghị sĩ Thượng viện Mỹ sang Việt Nam bàn về Biển Đông

Trưởng ban đối ngoại Quốc hội, Trần Văn Hằng (Ảnh: ND)

Đề cập đến việc lần đầu tiên Việt Nam cử quân nhân tham gia công tác gìn giữ hòa bình quốc tế, Trưởng ban Đối ngoại Trần Văn Hằng nói: Việt Nam đã cử hai sĩ quan liên lạc tham gia vào phái bộ gìn giữ hòa bình quốc tế ở Sudan. Trước mắt số lượng người tham gia chỉ như thế, còn nếu muốn có lực lượng lớn hơn thì phải có Nghị quyết của Quốc hội.

Mục đích của việc tham gia công tác gìn giữ hòa bình quốc tế là gì, thưa ông?

Nghị quyết của Trung ương và cương lĩnh đã nói đến vấn đề hội nhập quốc tế toàn diện. Bên cạnh đó, chúng ta là thành viên tích cực, có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế, cũng là thành viên của LHQ rồi, giờ tham gia lực lượng này để phát huy vai trò, trách nhiệm của Việt Nam – một thành viên tích cực của cộng đồng quốc tế.

Thứ hai là tham gia để đóng góp sức lực, trí tuệ với nghĩa vụ là một thành viên. Thứ ba nữa là kết hợp học tập rút kinh nghiệm, đồng thời hoàn thiện cơ chế chính sách thuộc về "nội luật" và dần dần nội luật hóa các điều ước, cam kết quốc tế mà Việt Nam chúng ta là thành viên.

Quốc hội có cho ý kiến về việc này không, và dự kiến khi nào thưa ông?

Trong chương trình xây dựng pháp luật, dự kiến kì họp thứ 8 Quốc hội sẽ cho ý kiến. Hiện cơ quan chính phủ, trực tiếp là Bộ Ngoại giao, Bộ Quốc phòng và Bộ Công an đang phối hợp hình thành đề án.

Đề án này đã có rồi, hiện nay mới sơ bộ đang bàn để trước mắt theo tôi nên ra nghị quyết trước đã. Bởi vì nếu luật hóa thì ta chưa có kinh nghiệm. Thứ nữa là còn phải có thời gian để trao đổi, học tập kinh nghiệm, để khi ra luật mới chặt chẽ hơn và đáp ứng được yêu cầu. Tránh việc làm xong rồi phải sửa.

Những nguyên tắc nào phải tuân thủ khi mình tham gia vào lực lượng này thưa ông?

Tất nhiên khi đã tham gia rồi thì phải theo sự điều hành chung của LHQ. LHQ đã có hình thành phái bộ tham gia gìn giữ hòa bình từ năm 1948, đã có nguyên tắc, điều kiện, quy chế hoạt động và bộ tham mưu điều hành chung.

Chỉ có điều chúng ta mới nên chỉ tham gia từng bước một để vừa lấy kinh nghiệm vừa rèn luyện đào tạo. Tham gia lực lượng này phải đào tạo đội ngũ cán bộ chiến sĩ nắm được luật quốc tế, thứ hai là phải có trình độ ngoại ngữ để trực tiếp tham gia.

Theo ông dư luận quốc tế có e ngại khi chúng ta tham gia lực lượng này không? Chẳng hạn như e ngại đi tìm kiếm đồng minh, liên minh quân sự?

Hiện nay không có e ngại gì, thậm chí họ còn cho rằng cộng đồng quốc tế rất hoan nghênh. Vai trò của Việt Nam trên trường quốc tế ngày càng cao, có uy tín, nên họ phấn khởi khi Việt Nam tham gia, đồng thời tin tưởng Việt Nam sẽ có những đóng góp tích cực, đáp ứng các yêu cầu.

Được biết trong ngày mai Đoàn nghị sĩ Hoa Kỳ sẽ sang Việt Nam trao đổi với Quốc hội? Ông có thể cho biết nội dung buổi làm việc này?

Theo kế hoạch ngày mai đoàn Chủ tịch tiểu ban Châu Á Thái Bình Dương, thuộc Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Hoa Kỳ sẽ sang thăm và làm việc tại Việt Nam.

Nội dung tham gia lần này có nhiều vấn đề, trong đó có nội dung tăng cường thúc đẩy quan hệ đối tác toàn diện giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Thứ hai là tìm hiểu xem xét thái độ, chủ trương của ta đối với vấn đề Biển Đông vừa rồi.

Thứ ba là nắm việc triển khai Hiến pháp của ta, đặc biệt vấn đề nhân quyền. Họ đang bàn đến dự luật nhân quyền của Việt Nam. Về vấn đề nhân quyền, nhận thức và quan điểm của hai bên còn khác nhau. Vì thế các cuộc trao đổi, đối thoại sẽ dẫn tới hiểu nhau hơn, xử lý vấn đề nhân quyền phù hợp hơn với vấn đề của nước ta.

Được biết Quốc hội Mỹ vẫn chưa đồng ý với việc Mỹ bán vũ khí sát thương cho Việt Nam. Nội dung này có được đề cập tới trong dịp này?

Về vấn đề vũ khí sát thương, hiệp định về hạt nhân dân sự đã ký rồi. Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương cũng sẽ nằm trong nội dung cuộc trao đổi lần này. Các vấn đề này đang bàn và ta sẽ đề xuất bàn kĩ, đặt vấn đề vì họ có làm việc với Bộ Quốc phòng.

Bên cạnh đó chúng ta có đề xuất gì về vấn đề Biển Đông không thưa ông?

Hiện nay ở Mỹ đã có phản ứng tích cực, từ Chủ tịch Thượng viện, rồi 6 nhóm nghị sĩ phản ứng. Bây giờ họ sang tìm hiểu, mình vẫn giữ quan điểm bằng mọi biện pháp bảo vệ chủ quyền.

Riêng lần này, Việt Nam mong muốn làm cho các Nghị sĩ Mỹ hiểu rõ cơ sở pháp lý và lịch sử của chủ quyền Việt Nam trên Biển Đông. Bên cạnh đó chúng tôi cũng sẽ đề nghị các nước phải có tiếng nói phù hợp với luật pháp quốc tế về Biển Đông.

Xin cảm ơn ông!