Nga có dám bán tên lửa S-400 cho Thổ Nhĩ Kỳ?

“Hai bên vẫn tiếp tục đàm phán về S-400”, ông Ibrahim Kalin, một phát ngôn viên của chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ cho biết. “Bộ Quốc phòng và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đều tiếp tục tiếp nhận những thông tin cập nhật về việc đàm phán vũ khí. Tôi không biết chúng tôi có thể kết thúc vấn đề này trước khi hội nghị Hội đồng Hợp tác Cấp cao Nga – Thổ Nhĩ Kỳ sẽ được tổ chức vào thời gian tới hay không, nhưng chắc chắn các cấp lãnh đạo luôn luôn chú ý đến loại vũ khí này”.

Tên lửa phòng không S-400 của Nga.

Việc Thổ Nhĩ Kỳ xem xét mua tên lửa của Nga đã khiến nhiều chuyên gia phương Tây có những đánh giá trái ngược.

“Tôi cho rằng đây là điều khả dĩ”, ông Sam Bendett, một nhà nghiên cứu chuyên về các vấn đề quân sự của Nga cho biết. “Thông tin này chắc chắn sẽ khiến Mỹ, NATO và Israel phải chú ý”.

Ngược lại, một nhà phân tích có uy tín khác là ông Mike Kofman cho rằng: “Tất cả chỉ là một trò chơi chính trị. Trước đây Thổ Nhĩ Kỳ đã làm điều tương tự với Trung Quốc”.

Vào năm 2013, Thổ Nhĩ Kỳ đã từng chọn mua tên lửa phòng không HQ-9 của Trung Quốc, tuy nhiên nhiều người cho rằng đây là động thái nhằm thúc đẩy phương Tây chuyển giao công nghệ tên lửa cho Thổ Nhĩ Kỳ.

“Đây là một chiêu trò của Thổ Nhĩ Kỳ nhằm buộc các hãng quốc phòng phương Tây thêm vào các điều khoản chuyển giao công nghệ, và họ đang sử dụng cùng phương  với Nga. Họ làm như thể Nga sẽ giúp đỡ để biến họ thành một nhà sản xuất quốc phòng có uy tín. Thổ Nhĩ Kỳ đang ép các nước NATO ngỏ lời bán tên lửa phòng không”, ông Kofman nói.

Về phần mình, ông Bendett tin rằng Thổ Nhĩ Kỳ thực sự có mong muốn mua S-400. “Hiện Thổ Nhĩ Kỳ không có một hệ thống phòng thủ tên lửa hiện đại như S-400. Cùng lúc đó, họ đang lo sợ những hiểm họa do lực lượng vũ trang Houthi ở Yemen mang lại, cũng như một loạt các loại vũ khí mà nhóm này đang sở hữu”.

Ông Bendett cho biết, mục tiêu mua tên lửa S-400 của Thổ Nhĩ Kỳ đó là hiện đại hóa lực lượng quân đội và tách khỏi sự lệ thuộc vào công nghệ quốc phòng của phương Tây. “Thương vụ này hoàn toàn đúng với mong muốn thúc đẩy phát triển quân đội của Thổ Nhĩ Kỳ và nó tạo ra tiền đề để nước này có thể thiết kế, chế tạo và ứng dụng một loạt vũ khí tối tân”, chuyên gia người Mỹ nói. “Công cuộc độc lập về công nghệ quân sự này sẽ không thể hoàn tất mà không có S-400”.

Ông Kofman vẫn tỏ ra nghi ngờ về khả năng Nga bán một loại vũ khí lợi hại và tối tân như S-400 cho Thổ Nhĩ Kỳ. “Tại sao Nga lại muốn bán nó cho họ, đặc biệt là khi họ luôn đề phòng khả năng xảy ra xung đột quân sự với Thổ Nhĩ Kỳ?”, ông nói.

Ông Bendett vẫn giữ nguyên quan điểm của mình rằng việc bán S-400 sẽ là cánh công để các doanh nghiệp quốc phòng Nga có thể tiến vào thị trường Thổ Nhĩ Kỳ. “Nó là chìa khóa để ngành công nghiệp vũ khí cảu Nga có thể bước chận vào một thị trường mà mãi đến gần dây vẫn chỉ sử dụng vũ khí của NATO”, ông Bendett nói. “Mặc dù Thổ Nhĩ Kỳ đã từng bắn rơi máy bay Su-24 của Nga, có thể thấy rằng hai bên đã làm hòa và họ đều muốn đảm bảo vị thế quân sự của mình ở khu vực Trung Đông”.