Lò đã nóng lắm rồi, không ai muốn thêm củi sau khi 3 đặc khu ra đời

Thảo luận tại hội trường vào sáng nay 23/5, cho ý kiến vào dự thảo Luật  đơn vị hành chính- kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc, Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP Hồ Chí Minh), cho biết, thực tiễn cho thấy, nhiều dự án tuy có chủ trương đúng nhưng thực hiện thất bại. Vì vậy, dù đã có quyết định về chủ trương nhưng trách nhiệm của Quốc hội ban hành Luật, Nghị quyết đảm bảo chủ trương đó được thực hiện với thắng lợi cao nhất vì lợi ích tối ưu của đất nước, của nhân dân.

ĐB Trương Trọng Nghĩa

Về mục đích, yêu cầu của Dự án luật này, theo Đại biểu Nghĩa, việc thành lập đặc khu kinh tế không chỉ là thành lập các đơn vị hành chính thông thường. Chúng ta dành ra hàng nghìn km2 đất liền và hàng chục nghìn km2 bờ biển với những tài nguyên thiên nhiên thuộc loại giàu có nhất nước ta.

Tại những khu vực này Nhà nước đã đầu tư hàng trăm tỷ đồng vào đường sá, sân bay, bến cảng. Ngoài ra còn có sự hào phóng ưu đãi về tiền thuê đất, thuê mặt nước, thuế như đề xuất của các bộ ngành và địa phương cũng chính là những khoản đầu tư tài chính cực lớn.

“Toàn bộ tổ chức bộ máy, sự di dời hàng nghìn người dân nhằm phục vụ cho các nhà đầu tư tại 3 đặc khu. Câu hỏi tất yếu đặt ra là, sau 10, 20 hay 50 năm tới tất cả những khoản đầu tư ấy đem lại lợi ích gì, bao nhiêu, cho ai? Đất thuộc các đặc khu hiện đã cao ngất ngưởng, thuộc về nhà đầu cơ, của các nhà đầu tư đã đang và sẽ tiến hành dự án”- ông Nghĩa nhấn mạnh.

Vị ĐBQH đoàn Thành phố Hồ Chí Minh cũng cho biết, cử tri chờ đợi các ĐBQH trả lời chính xác câu hỏi: “Chúng ta hi sinh ưu đãi để được những lợi ích gì, bao nhiêu cho ai, chúng ta sẽ được và mất gì về văn hóa xã hội, an ninh quốc phòng?. Câu trả lời tất yếu là chúng ta phải được gấp nhiều lần so với những chi phí và tổn thất phải bỏ ra và gánh chịu. Các đặc khu phải góp phần làm cho nền kinh tế tăng trưởng nhanh hơn với công nghệ hiện đại hơn, chất lượng và hiệu quả cao hơn, đảm bảo môi trường xanh sạch hơn, đời sống vật chất văn hóa của người dân tốt hơn, chủ quyền lãnh thổ, kinh tế phải được bảo vệ vững chắc hơn, phải tạo ra những thành phố văn minh, thịnh vượng hơn”- ông Nghĩa nêu.

Thứ ba,ông Nghĩa chỉ ra rằng lãnh thổ của 3 đặc khu  liên quan đến biển đảo, hàng chục km2 lãnh hải, đặc quyền kinh tế, thềm lục địa, liên quan chặt chẽ đến quyền chủ quyền trên biển. Vân Đồn cách Hải Nam khoảng 200 hải lý, Vân Phong rất gần với quần đảo Trường Sa. Do đó, Đại biểu Nghĩa đề nghị quy định rõ,  đầu tư có sử dụng khai thác vùng biển, tài nguyên nước phải tuân theo Luật biên giới, Luật Biển và Luật Tài Nguyên nước

“Thứ tư tôi đề nghị bỏ thời hạn giao đất 99 năm. Không có dự án nào mà vòng đời cần đến 99 năm. Thời hạn này thực chất là ưu đãi bổ sung để nhà đầu tư có thể chuyển nhượng sau khi khai thác xong, hoặc chuyển đổi giữa chừng mà không cần giao lại đất. Theo tôi, 99 năm ngang với 3, 4 thế hệ con người. Thực chất là hình thức nhượng địa mà chỉ các nước nghèo nàn, hoang sơ mới cần”- ông Nghĩa khẳng định.

Đối với vấn đề casino, ông Nghĩa đặt câu hỏi “có cần cho phép đến 3 casino không khi nó chủ yếu phục vụ nhu cầu cờ bạc của con người. Chúng ta có quản lý nổi hệ lụy của loại hình này không?”.  Viện dẫn điều này, ĐB Trương Trọng Nghĩa cho biết, một nước quy mô nhỏ, quản lý tốt, pháp luật nghiêm như Singapore cũng chỉ mở một casino vậy mà cũng phát sinh nhiều vấn đề xã hội.

“Chưa có casino mà chúng ta đã chịu nhiều tổn thất về cán bộ, kinh tế về loại hình này. Tôi đề nghị mở một casino chứ không mở đến 3 cái”- ông Nghĩa kiến nghị.

Ngoài ra, vị đại biểu TP Hồ Chí Minh cũng cho rằng, có quốc gia không có nhu cầu về lãnh thổ, họ chỉ cần lợi ích kinh tế, họ đến và họ đi. Nhưng có những quốc gia luôn thèm khát lãnh thổ, cái họ cần không phải lợi ích kinh tế mà là lãnh thổ. Họ đến và tìm mọi cách ở lại. Thậm chí còn chi phối đến chính sách, chính trị, an ninh quốc phòng.

Vì thế, chúng ta phải thiết kế chính sách sao cho khi mở cửa cho bạn bè để không rước kẻ cướp vào nhà. Nếu như kẻ cướp giả làm bạn tốt, chúng ta phải có chế tài đuổi chúng ra. Do đó, quy định và tiêu chí đón nhà đầu tư chiến lược, dự luật dành cho họ khá nhiều ưu đãi dễ dãi, quyền hạn quá lớn”- ông Nghĩa nêu.

Do đó, vị đại biểu này hoài nghi đặt câu hỏi  “liệu các nhà đầu tư công nghệ cao có chọn các đặc khu hay các đặc khu chủ yếu hút casino, du lịch, bất động sản?. Tôi tán thành với các ý kiến của các đại biểu cho rằng phạm vi thu hồi đất quá rộng. Rộng như vậy sẽ tạo ra các bất ổn”.

“Lộ trình thành lập các đặc khu, tôi cho rằng không nên triển khai đồng loạt. Chỉ nên làm một đặc khu sau đó rút kinh nghiệm và triển khai làm tiếp.  Lò đã nóng lắm rồi, không ai muốn thêm nhiều củi sau khi 3 đặc khu ra đời. Có những đề xuất ưu đãi dễ dãi mà tôi thấy sốc, không rõ đất nước được gì. Tôi kiến nghị thông qua dự án luật này ở kỳ họp tới”- ĐB Trương Trọng Nghĩa nói.