Thất bại sau phẫu thuật cột sống khiến bệnh nhân trầm cảm
BS Thắng đang kiểm tra cột sống của một bệnh nhân |
ThS BS Lê Viết Thắng – Khoa Ngoại Thần kinh Bệnh viện Đại học Y Dược cho biết, để mang lại hiệu quả cao nhất cho người bệnh phẫu thuật cột sống, vấn đề quan trọng nhất là chẩn đoán chính xác bệnh, không để bỏ sót thương tổn, nhìn nhận tổng thể vấn đề, đúng chỉ định, đúng điều kiện, đúng kỹ thuật.
Điển hình là trường hợp người bệnh Hoàng Trung T. (56 tuổi, ngụ tại Đồng Nai) bị đau chân phải, vận động rất khó khăn. Cách đây 6 tháng, người bệnh đến khám ở cơ sở y tế gần nhà, được chẩn đoán thoái hóa khớp gối và có chỉ định phẫu thuật thay khớp gối.
Sau phẫu thuật, tình trạng bệnh vẫn không thuyên giảm, có biểu hiện yếu chân. Đến khám tại Bệnh viện ĐH Y dược, người bệnh đã được đánh giá tổng thể, chụp MRI thì phát hiện có thoát vị đĩa đệm và chỉ định phẫu thuật. Sau phẫu thuật, tình trạng yếu chân đã khỏi hẳn, người bệnh trở lại với cuộc sống bình thường.
Bệnh nhân Mai Ngọc T. (60 tuổi, ngụ tại Cần Thơ) cũng bị yếu chân, đi lại rất khó khăn sau phẫu thuật trượt cột sống lưng cách đây 7 năm. Đến khám tại bệnh viện và được đánh giá tổng thể thì phát hiện có vấn đề ở cột sống cổ gây yếu chân. Vấn đề ở cột sống cổ có thể dễ bỏ sót nếu không thăm khám toàn diện người bệnh.
Theo TS BS. Nguyễn Minh Anh – Trưởng khoa Ngoại Thần kinh, hội chứng thất bại sau phẫu thuật cột sống là hội chứng đau còn xuất hiện sau phẫu thuật cột sống, ước tính khoảng 4 – 10% các trường hợp phẫu thuật cột sống. Có nhiều yếu tố gây ra hội chứng thất bại sau phẫu thuật cột sống khi không tuân thủ nguyên tắc đúng chủ định, đúng điều kiện, đúng kỹ thuật.
Những nguyên nhân có thể do đĩa đệm còn sót lại sau phẫu thuật, thoát vị đĩa đệm tái phát, mô xơ sẹo sau mổ, thần kinh bị tổn thương, mất vững cột sống, trầm cảm, mất ngủ, lo âu. Người bệnh có thể gặp hội chứng đau sau phẫu thuật khi kèm theo các bệnh lý toàn thân như đái tháo đường, bệnh tự miễn, bệnh lý thần kinh ngoại biên,...
Hội chứng thất bại sau phẫu thuật cột sống gặp ngày càng nhiều, có trường hợp người bệnh đau nhiều gây lo lắng, lo âu, mất ngủ, dễ đẫn đến trầm cảm. Khi người bệnh có vấn đề tâm lý kèm theo càng làm cho hội chứng này khó đáp ứng với điều trị. TS BS. Nguyễn Minh Anh nhận định trước phẫu thuật cột sống cần đánh giá lại một cách toàn diện để không bỏ sót tổn thương, mức độ đau, nguyên nhân gây đau, tâm lý và mong muốn của người bệnh và gia đình, từ đó đưa ra phương pháp điều trị đúng đắn.
Hiện nay, hội chứng thất bại sau phẫu thuật cần phải điều trị đa mô thức, cụ thể là kết hợp nhiều phương pháp điều trị khác nhau, phối hợp lẫn nhau như sử dụng thuốc opioid, thuốc chống trầm cảm, thuốc chống động kinh, vật lý trị liệu, châm cứu, liệu pháp hành vi, hay các thủ thuật can thiệp tối thiểu như TENS, tiêm steroid ngoài màng cứng, tiêm thấm cạnh cột sống, đặt điện cực tủy hay bơm thuốc vào kênh tủy,... thậm chí người bệnh có thể phải phẫu thuật lại.