Uống thuốc tránh thai khẩn cấp bao nhiêu sẽ gây vô sinh?

Ths. BS Phạm Thị Thanh Phương

Ths – BS Phạm Thị Thanh Phương, Bệnh viện Đa khoa quốc tế Thu Cúc cho biết: Trong suốt thời gian gần 30 năm làm về phụ sản, chị gặp rất nhiều trường hợp lạm dụng thuốc tránh thai. Tỷ lệ này tăng lên trong những năm gần đây và hay gặp nhất ở những bạn trẻ.

“Có bạn bị vô kinh, có bạn lại bị rong kinh 2- 3 tháng, thậm chí có cặp vợ chồng sảy thai liên tục. Đến khi gặp tôi, sau khi hồi cứu lại tiền sử thì các bạn ấy mới cho biết, do hai bạn sống xa nhau, ban đầu chưa định có con nên sau mỗi lần vợ chồng gặp nhau là bạn ấy lại dùng thuốc tránh thai khẩn cấp” – BS Phương nói.

BS Phương kể lại, trường hợp ấy còn rất trẻ, sống ngay tại Hà Nội, cưới nhau 2 năm nhưng cả 4 lần có bầu thì cả 4 lần không giữ được thai. “Cô ấy đến trong trạng thái buồn bã. Lần nào cũng ngân ngấn nước mắt, lần nào cũng chỉ một câu: Chị ơi, tình trạng của em có chuyển biến không? Cần phải uống thuốc gì, làm gì chị cứ nói, bao tiền em cũng lo được miễn là giúp em có được con”- BS Phương kể lại.

Theo BS Phương, chị đã rất vất vả giải thích cho bệnh nhân việc chữa vô sinh rất cần sự kiên trì. Đặc biệt với trường hợp của bạn này, do lúc trẻ đã uống quá nhiều thuốc tránh thai khẩn cấp.

BS Phương cho biết thêm, thuốc tránh thai là những thuốc có tác dụng mạnh để chống thụ thai. Không chỉ đơn thuần tác dụng lên cơ quan sinh sản, một số chị em phụ nữ sử dụng viên thuốc tránh thai khẩn cấp quá nhiều cũng dẫn đến vô sinh. 

Các nghiên cứu về sinh sản từng nhận định thuốc tránh thai khẩn cấp có tác dụng hạn chế sự phát triển và rụng trứng. Khi ngừng thuốc thì buồng trứng cần một khoảng thời gian tương đối dài để hồi phục. Nhưng khi dùng quá liều, thuốc tránh thai khẩn cấp sẽ làm niêm mạc tử cung bị teo lại, niêm mạc mỏng khiến trứng không thể làm tổ được.

“Nếu chửa lần sau thì nguy cơ sẩy thai cũng rất lớn. Bình thường, thuốc tránh thai không ảnh hưởng nhiều đến sức khoẻ của phụ nữ cũng như khả năng sinh con. Nhưng việc sử dụng thuốc tránh thai kéo dài có thể gây khó có thai lại trong vòng 6 tháng đầu sau khi dùng thuốc. Nếu uống thuốc tránh thai khẩn cấp 3 lần/tháng uống liền trong vòng 6 tháng thì nguy cơ vô sinh rất cao” – BS Phương nói.

Hàm lượng cao gấp 4 lần thuốc tránh thai thông thường

Theo các bác sĩ, hiện nay rất nhiều chị em phụ nữ dùng thuốc tránh thai khẩn cấp mà không biết các tác dụng phụ của nó. Theo quy định chỉ được uống tối đa 2 viên thuốc tránh thai khẩn cấp trong một tháng, nhưng không ít người dùng tới 10 – 15 viên/tháng.

Trao đổi về vấn đề này, BS sản khoa Lê Thị Kim Dung – Trung tâm y tế Lao động Thái Hà cho biết, thuốc tránh thai cấp có thành phần tương tự như thuốc tránh thai hằng ngày nhưng liều lượng cao gấp 4 lần. Nó có tác dụng ức chế sự rụng trứng và ức chế trứng bám vào niêm mạc tử cung nên ngăn chặn quá trình thụ thai.

Tuy nhiên, theo BS Dung thì thuốc tránh thai khẩn cấp có hiệu quả không cao lắm (khoảng 75%) và hiệu quả này càng giảm đi nếu dùng nhiều lần. Thuốc gây một số tác dụng phụ như làm rối loạn kinh nguyệt, rong kinh, rong huyết, nhức đầu, chóng mặt, buồn nôn. Vì thế BS Dung khuyến cáo chị em, nhất là các bạn gái trẻ cần thận trọng khi dùng thuốc tránh thai khẩn cấp liên tục. Theo chỉ định, thuốc này chỉ dùng cho những người khỏe mạnh và không được dùng quá 2 lần trong một tháng.

“Ngoài việc có thai ngoài ý muốn, bị rối loạn kinh nguyệt là “tai nạn” hay xảy ra nhất đối với những người lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp. Đến nay chưa có kết luận chính thức nào về việc lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp có thể gây vô sinh. Tuy nhiên, nếu dùng thuốc quá nhiều sẽ hạn chế sự phát triển và rụng trứng, khi ngừng thuốc thì buồng trứng cần một khoảng thời gian tương đối dài để hồi phục. Do đó, chỉ nên coi viên tránh thai khẩn cấp như một biện pháp cuối cùng khi định tránh thai, chớ nên lạm dụng” – BS Dung nhấn mạnh.

Các bác sĩ sản khoa khuyến cáo, nếu nạo phá thai là nguy cơ hàng đầu dẫn đến vô sinh, thì việc lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp thường xuyên gây nguy cơ vô sinh đứng liền sau đó. Vì vậy, các cặp tình nhân tuổi teen thiếu hiểu biết còn dùng thuốc thường xuyên, thay thế bao cao su thì nên chấm dứt, nên đi khám sức khỏe để được tư vấn phương pháp tránh thai đảm bảo, an toàn.