Những kiểu đau thắt ngực cảnh báo bệnh tim mạch

PGS Nguyễn Hữu Ước tư vấn cho bệnh nhân.

Trong số các bệnh lý về tim mạch, đây là căn nguyên gây tử vong hàng đầu và đang có xu hướng trẻ hóa.

Hệ động mạch vành gồm: Động mạch vành phải và động mạch vành trái. Trong đó động mạch vành trái chia ra thành 2 động mạch là động mạch mũ và động mạch liên thất trước. Về mặt đại thể tuần hoàn vành không có vòng nối, tuy nhiên luôn tồn tại vòng nối giữa các nhánh của một thân hoặc giữa hai thân động mạch vành.

Các vòng nối này được gọi là tuần hoàn bàng hệ của động mạch vành, khi tuần hoàn vành bình thường thì các vòng nối không mở, khi có hẹp hoặc tắc một nhánh hoặc một thân, hệ bàng mở ra nhằm tưới máu cho vùng cơ tim bị thiếu máu tương ứng.

Như vậy, hệ thống gồm ba nhánh lớn làm nhiệm vụ nuôi dưỡng trái tim là: động mạch liên thất trước, động mạch mũ và động mạch vành phải. Ba nhánh lớn này sẽ cho ra nhiều nhánh động mạch nhỏ hơn với nhiệm vụ chính là mang máu giàu oxy từ động mạch chủ tới nuôi dưỡng tất cả các cấu trúc bên trong quả tim.

PGS.TS Nguyễn Hữu Ước – Giám đốc Trung tâm Tim mạch và Lồng ngực cho biết : Đau thắt ngực là triệu chứng thường gặp và điển hình của bệnh động mạch vành. Người bệnh cần phân biệt cơn đau thắt ngực ổn định với đau thắt ngực không ổn định. 

Đau thắt ngực ổn định:

Các cơn đau thắt ngực ổn định thường xuất hiện ở vùng sau của xương ức, nó là hậu quả của sự hẹp cố định động mạch vành và các mảng xơ vữa mạch vành ổn định. Sở dĩ xảy ra tình trạng này là vì khi mạch vành bị hẹp sẽ khiến cho lưu lượng máu đến nuôi cơ tim bị giảm và dẫn đến triệu chứng đau ngực. Cơn đau sẽ xuất hiện khi người bệnh hoạt động gắng sức hoặc gánh nặng tâm lý.

Đau thắt ngực ổn định thường làm cho người bệnh bị đau ngực đột ngột, không thể tiếp tục công việc đang làm, dừng luôn mọi hoạt động. Cảm giác đau tức ngực như có gì bóp chặt, đè nặng vùng sau xương ức hoặc phía bên quả tim. Cơn đau có thể lan sang 2 bên vai, lên 2 bên quai hàm dưới ra phía trong tay trái hay lên cổ. Cũng có một vài trường hợp, người bệnh có thể cảm thấy đau ở bên phải, vùng thượng vị, khiến nhầm lẫn thành cơn đau dạ dày cấp.

Ngày nay, các trường hợp đau ngực ổn định cũng đang dần được quan tâm và điều trị sớm ở một số trường hợp. Đối với những cơn đau thắt ngực ổn định thì người bệnh chỉ cần nghỉ ngơi điều độ, giúp cho nhịp tim chậm lại thì động mạch vành sẽ đáp ứng được nhu cầu oxy của cơ tim và làm giảm hẳn các cơn đau.

Đau thắt ngực không ổn định

Ngược lại, đau thắt ngực không ổn định hay còn gọi là hội chứng mạch vành cấp xuất hiện do sự giảm đột ngột của dòng máu mạch vành đến nuôi cơ tim mà nguyên nhân thường là do nứt vỡ mảng xơ vữa dẫn đến bít tắc đột ngột toàn bộ hoặc một phần lòng mạch. Đây là tình huống cần được cấp cứu khẩn cấp.

Triệu chứng đau ngực thắt ngực không ổn định thường dữ dội, kéo dài hơn so với đau thắt ngực ổn định. Các cơn đau sẽ có xu hướng xuất hiện ngày càng nhiều với mức độ đau tăng dần, có thể trở nên tồi tệ hơn trong một khoảng thời gian rất ngắn.

Các cơn đau thắt ngực không ổn định vô cùng nguy hiểm, nó không chỉ gây ra nhồi máu cơ tim cấp mà còn có thể khiến cho người bệnh tử vong đột ngột nếu không cấp cứu kịp thời. Ngay cả khi được cấp cứu kịp thì khả năng bị di chứng về sau cũng khá nặng nề.

Ngoài dấu hiệu điển hình là những cơn đau thắt ngực, người mắc bệnh động mạch vành còn gặp phải các triệu chứng như:

Đau ngực, đặc biệt là ở giữa ngực hoặc bên ngực trái, kéo dài trong vài phút, hoặc biến mất và quay trở lại. Đau cảm giác tức nặng như có áp lực đè ép, đầy.

Khó chịu vùng ngực kèm theo đau mỏi ở một hoặc cả hai cánh tay, vai, cổ, hàm hoặc phần trên của dạ dày.

Khó thở, có hoặc không có đau ngực. Buồn nôn hoặc nôn, chóng mặt hoặc ra mồ hôi lạnh, đánh trống ngực, khó chịu vùng ngực.

Bệnh động mạch vành là căn bệnh nguy hiểm, nếu không được phát hiện và được điều trị can thiệp kịp thời sẽ dẫn đến nhồi máu cơ tim, rối loạn nhịp tim, suy tim và đột tử.

Vì vậy PGS.TS Nguyễn Hữu Ước khuyến cáo, mỗi người cần thực hiện lối sống lành mạnh, đi kiểm tra sức khỏe đều đặn đặc biệt khi có các triệu chứng bệnh để kịp thời phát hiện và điều trị bệnh.