Ám ảnh căn bệnh 'ho ra máu sét đánh'

Bệnh nhân ho ra máu sét đánh

Ông Hoàng Chí T. (58 tuổi) trú tại TP Hạ Long, Quảng Ninh có tiền sử điều trị lao khoảng một năm nay, thỉnh thoảng ho khạc ra ít máu. Đột nhiên, ông T. bị cơn ho dữ dội khiến máu từ mũi miệng ộc ra ồ ạt, hôn mê bất tỉnh. Gia đình vội vàng đưa đi cấp cứu. Lúc vào viện, bệnh nhân trong tình trạng nguy kịch, ngừng hô hấp do chảy máu làm tắc đường thở. 

Trước tình trạng tối khẩn cấp, bệnh nhân lập tức được khai thông đường thở, đặt ống nội khí quản và chuyển khoa Hồi sức tích cực để tiếp tục cấp cứu hồi sức. Các bác sĩ nhanh chóng tiến hành nội soi khí phế quản thấy lòng phế quản phổi hai bên ngập máu, phế quản gốc trái bị tắc hoàn toàn do cục máu đông, độ bão hòa oxy trong máu SpO2 chỉ còn dưới 5% trong suốt 15 phút. 

Ngay lập tức các bác sĩ đã tiến hành mở ngực trái với nội soi lồng ngực trợ giúp, cắt bỏ khối thùy trên phổi trái kèm tổ chức hang lao. Quá trình phẫu thuật gặp nhiều khó khăn vì máu chảy liên tục từ tổ chức hang lao gây suy hô hấp buộc phải dừng mổ để tiếp tục hút rửa bằng nội soi. 

Hơn nữa tổ chức lao phổi xâm lấn toàn bộ phần trên phổi trái dính chắc thành ngực gây chảy máu nhiều khi bóc tách. Sau 2h đồng hồ, ca mổ đã thành công. Sau mổ, bệnh nhân tỉnh táo, đường thở không còn chảy máu, hết suy hô hấp và tiếp tục điều trị lao phổi. 

Trường hợp của anh V.V.T (1996) thường ho ra máu lượng ít mỗi ngày từ 2-3 lần. Nghi ngờ mình mắc bệnh lao phổi nên anh T. đã đến Bệnh viện quận Thủ Đức, TP.HCM để thăm khám. Trong quá trình thăm khám, bác sĩ phát hiện bệnh nhân bị tổn thương phổi rất nhiều do lao phổi, lao tạo hang vùng đỉnh phổi phải gây ho ra máu. Tối hôm 3/9 bệnh nhân đột ngột “ho ra máu sét đánh” ngay tại giường bệnh, khiến bệnh nhân nguy kịch đến tính mạng, có thể tử vong nếu không can thiệp kịp thời. 

Ngay lập tức, bệnh nhân được tiến hành hồi sức ban đầu với dịch truyền, O2 liệu pháp, khí dung Adrenaline, thuốc cầm máu tạm thời.

Đồng thời, quy trình báo động đỏ nội viện được kích hoạt, hội chẩn liên chuyên khoa giữa các khoa Lồng ngực mạch máu, Gây mê hồi sức, DSA, Hồi sức tích cực chống độc và khoa Nội tổng hợp để đưa ra phương án xử trí, cứu sống người bệnh trong cơn nguy kịch.

Bệnh nhân được nhanh chóng chuyển qua phòng DSA để được can thiệp xử lý chảy máu do vỡ động mạch bằng kỹ thuật nút tắc động mạch phế quản cầm máu BAE (bronchial artery embolization) dưới sự hướng dẫn của màn hình tăng sáng của máy chụp mạch số xóa nền (DSA - digital subtraction angiography). Bệnh nhân được đặt ống nội khí quản 1 nòng, thở máy xâm lấn ngay tại phòng can thiệp mạch.

Với nỗ lực của ekíp bác sĩ để giành sự sống cho người bệnh, cuộc can thiệp trong vòng 1 tiếng đồng hồ đã thành công tốt đẹp. Các mạch máu động mạch phế quản gây tình trạng xuất huyết đã được nút lại kịp thời. Sau can thiệp, bệnh nhân đã qua được cơn nguy kịch và được rút ống đặt nội khí quản ngay ngày hôm sau.

Theo bác sĩ Nguyễn Tiến Thắng - Khoa Hồi sức tích cực & Thận nhân tạo, Bệnh viện Đa khoa tỉnh  Quảng Ninh ho ra máu sét đánh là chứng bệnh diễn biến đột ngột, ví nhanh như sét đánh, máu có thể ộc ra ồ ạt không cầm được, máu chảy đóng đông thành từng cục gây bít tắc đường thở, chỉ sau một vài phút sẽ dẫn đến suy hô hấp cấp, trụy tuần hoàn và có thể tử vong ngay sau đó khiến các bác sĩ không kịp trở tay. 

Những ca bệnh này cần chẩn đoán nhanh, đúng bệnh và cấp cứu kịp thời thì mới còn cơ hội sống sót. Có nhiều trường hợp bệnh nhân bị ho dữ dội, máu tươi chảy ồ ạt gần như tỷ lệ sống vô cùng mong manh, quá trình hồi sức của bệnh nhân kéo dài từ trước khi lên bàn mổ tới cả trong và sau khi phẫu thuật. 

Hiện nay, các bác sĩ có thể sử dụng kỹ thuật nút tắc động mạch phế quản cầm máu BAE là phương pháp điều trị nội mạch, ít xâm lấn, là một kỹ thuật chuyên sâu, đòi hỏi ekip bác sĩ chuyên môn cao và kinh nghiệm lâu năm.

Dưới màn hình DSA, bệnh nhân sẽ được các bác sĩ đặt một ống thông nhỏ (microcatheter) đi từ động mạch đùi đến động mạch phế quản đang chảy máu, sau đó, một ống thông có kích thước nhỏ hơn sẽ tiếp tục được luồn một cách chọn lọc vào trong lòng động mạch phế quản bị tổn thương để bơm chất nút mạch. 

Khánh Chi