Huy động vốn bằng trái phiếu: Giải pháp cho doanh nghiệp địa ốc

Đua nhau phát hành trái phiếu

Theo nội dung của Nghị định 163/2018/NĐ-CP (Nghị định 163) ngày 4/12/2018 của Chính phủ quy định về “Phát hành trái phiếu doanh nghiệp”, bắt đầu từ ngày 1/2/2019, doanh nghiệp (DN) được phép phát hành trái phiếu để thực hiện các chương trình, dự án đầu tư, để tăng quy mô vốn hoạt động hoặc để cơ cấu lại các khoản nợ của chính mình. 

Mục đích phát hành trái phiếu DN được nêu cụ thể tại phương án phát hành trái phiếu và công bố thông tin cho nhà đầu tư đăng ký mua trái phiếu. DN phát hành trái phiếu theo nguyên tắc tự vay, tự trả, tự chịu trách nhiệm về hiệu quả sử dụng vốn và đảm bảo khả năng trả nợ. 

Mới đây, Tập đoàn Vingroup đã chào bán 20 triệu trái phiếu không chuyển đổi, tổng giá chào bán lên đến 2.000 tỷ đồng. Tiến độ phát hành được chia làm 2 đợt, mỗi đợt 1.000 tỷ đồng, với mệnh giá 100.000 đồng/trái phiếu. Trái phiếu được thanh toán lãi 6 tháng/lần, được lấy từ lợi nhuận kết quả kinh doanh của DN. 

DN BĐS đang bước vào cuộc đua "săn" vốn thông qua hình thức phát hành trái phiếu.

Một DN bất động sản khác là Công ty CP Tập đoàn Sunshine cũng vừa thông báo phát hành 100 triệu trái phiếu, mệnh giá 100.000 đồng/trái phiếu, tổng giá trị tương ứng 10.000 tỷ đồng.

Trái phiếu của Sunshine là loại có kỳ hạn 3 năm (tháng 10/2018 – 10/2021) không được chuyển đổi, không kèm chứng quyền, không có tài sản đảm bảo và không bảo lãnh thanh toán. 

Vào tháng 11/2018, Tập đoàn Đất Xanh đã xin ý kiến cổ đông phát hành 1.400 trái phiếu chuyển đổi kỳ hạn 5 năm, mệnh giá 1 tỷ đồng/trái phiếu, tổng giá trị tương ứng 1.400 tỷ đồng. Dự kiến thời điểm phát hành chậm nhất quý 2/2019, lãi suất thấp hơn 7%/năm. Trước đó, DN này cũng đã thông qua phương án phát hành 470 tỷ đồng trái phiếu riêng lẻ kỳ hạn tối đa 36 tháng và 250 tỷ đồng trái phiếu kỳ hạn 24 tháng. 

Nhắm đến nhà đầu tư nước ngoài, Tập đoàn Novaland cũng đã phát hành trái phiếu quốc tế vào tháng 11/2018. DN này công bố thông tin niêm yết 140 triệu USD trái phiếu chuyển đổi trên Sở giao dịch chứng khoán Singapore. Cũng với hình thức này, trước đó Novaland cho biết đã huy động được 160 triệu USD thông qua phát hành trái phiếu chuyển đổi. 

Giảm lệ thuộc ngân hàng 

Trao đổi với PV Infonet, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP.HCM (HoREA) cho rằng, phát hành trái phiếu DN là một phương thức huy động vốn đối với DN hội đủ điều kiện và có phương án đầu tư, kinh doanh khả thi, góp phần làm đa dạng hóa các nguồn vốn. Phương thức này sẽ giảm bớt dần sự lệ thuộc vào nguồn vốn tín dụng ngân hàng.

Theo ông Châu, những năm gần đây, Ngân hàng Nhà nước thực hiện lộ trình hạn chế dần nguồn vốn tín dụng ngân hàng vào thị trường BĐS, HoREA đã có nhiều khuyến nghị đối với DN bất động sản nhằm ứng phó thích hợp với lộ trình này.

Trong đó, hiệp hội đề nghị các DN quan tâm phương thức phát hành trái phiếu DN. Nhiều DN bất động sản đã phát hành thành công trái phiếu DN như Novaland, TTC Land, TNR... và sắp tới là trái phiếu DN của Vinhomes.

“Trái phiếu DN đang ngày càng thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư do lãi suất cao hơn lãi suất tiền gửi tiết kiệm cùng kỳ hạn, nhất là đối với các DN phát hành trái phiếu có uy tín thương hiệu và có phương án sản xuất, kinh doanh khả thi”, Chủ tịch HoREA nói. 

Về vấn đề này, chuyên gia tài chính TS. Bùi Quang Tín (Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM) cho rằng, trái phiếu DN là một kênh huy động vốn trung và dài hạn cho DN nhưng trên thực tế, thời gian qua, đa số DN cần vốn đều tìm đến ngân hàng. Trong khi để phát hành trái phiếu, DN phải có báo cáo tài chính kiểm toán và kiểm toán phải chấp nhận toàn phần. 

Do những hạn chế về sổ sách, báo cáo, nhiều công ty chứng khoán, đơn vị bảo lãnh phát hành không chấp nhận bảo lãnh cho các DN nhỏ vì sợ mất uy tín, ngay cả khi các DN này chấp nhận trả mức phí cao. Không chỉ DN nhỏ gặp khó với việc phát hành trái phiếu, mà ngay cả các DN lớn cũng chưa mặn mà do vướng mắc về minh bạch thông tin. 

“Khi mua trái phiếu DN, nhà đầu tư cần rất nhiều thông tin. Tuy nhiên, hiện các kênh thông tin để nhà đầu tư tiếp cận rất ít và có tính xác thực thấp. Do vậy họ thường có tâm lý lo sợ”, TS Bùi Quang Tín cho hay.

Một trong những điểm mới của Nghị định 163, theo TS Bùi Quang Tín, là đã nới lỏng hơn về điều kiện phát hành trái phiếu. Cụ thể, quy định không yêu cầu DN phát hành phải có báo cáo tài chính và phải có lợi nhuận trong năm liền trước của năm phát hành.

“Chưa chắc một DN làm ăn hiệu quả thì dòng tiền lúc nào cũng có. Quan trọng là chiến lược kinh doanh, phương án kinh doanh và sản phẩm dịch vụ của DN. Nếu siết quá chặt về vấn đề lợi nhuận thì sẽ không tạo điều kiện cho DN đang thực sự cần vốn để tái cơ cấu lại dòng tiền” - TS Bùi Quang Tín chia sẻ.