Giáp mặt chiến hạm Mỹ - Nhật ở Biển Đông, TQ phân biệt đối xử như thế nào?
Theo thông tin được NHK đăng tải hôm 2/11, tàu khu trục tên lửa dẫn đường Luyang-II của Trung Quốc là Lanzhou đã phát hiện tàu sân bay trực thăng Kaga của Nhật Bản hoạt động trên Biển Đông hồi cuối tháng trước.
Ngay khi nhìn thấy tàu chiến Nhật Bản, thủy thủ đoàn trên tàu khu trục Lanzhou đã gửi tin nhắn qua radio với nội dung, “Chào buổi sáng, rất vui vì được gặp các bạn”.
![]() |
Tàu khu trục tên lửa dẫn đường Luyang-II Lanzhou của Trung Quốc. |
Thông điệp này hoàn toàn trái ngược với nội dung cảnh báo mà quân đội Trung Quốc đưa ra khi phát hiện máy bay trinh sát P-8A Poseidon của hải quân Mỹ hoạt động phía trên quần đảo Trường Sa (thuộc chủ quyền của Việt Nam) hồi tháng Tám. Cụ thể, trong sự việc này, phía Trung Quốc gửi thông điệp qua radio với nội dung ngắn gọn, “rời khỏi đây ngay lập tức”.
Gần đây nhất là cuộc đối đầu giữa tàu chiến Trung Quốc với tàu khu trục USS Decatur của hải quân Mỹ hôm 30/9. Theo đó, tàu chiến Mỹ xuất hiện gần một số đảo nhân tạo mà Trung Quốc bồi đắp trái phép trong khu vực quần đảo Trường Sa (thuộc chủ quyền của Việt Nam) và tiến hành tuần tra trong vòng 10 tiếng đồng hồ.
Trung Quốc cáo buộc tàu khu trục tên lửa dẫn đường USS Decatur của hải quân Mỹ xâm phạm lãnh hải đồng thời điều động tàu khu trục lớp Luyang tới xua đuổi.
Hải quân Mỹ khẳng định, tàu khu trục Trung Quốc có hành động gây mất an toàn khi hoạt động chỉ cách tàu khu trục của Mỹ có 41 m. Hành động của tàu Luyang buộc tàu USS Decatur phải thay đổi hành trình di chuyển để tránh va chạm.
“Sự khác biệt trong phản ứng của Trung Quốc khi giáp mặt tàu chiến Mỹ - Nhật xuất phát từ việc mối quan hệ Trung – Nhật đang dần ấm lên. Điều này có nghĩa quân đội hai nước cũng sẽ hành động theo như vậy. Thực tế, hải quân Trung Quốc phát đi thông điệp mang tính thân thiện với tàu Kaga là vì tàu chiến Nhật Bản không tiến vào vùng nhạy cảm cũng như không có bất cứ động thái nào bị coi là khiêu khích”, Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP) dẫn lời ông Song Zhongping, nhà bình luận quân sự của kênh truyền hình Phoenix, Hong Kong.
Cũng theo ông Song, việc tàu chiến Trung – Nhật thường xuyên giáp mặt trên Biển Đông phần nào phản ánh thực tế, Trung Quốc đang theo dõi sát sao mọi hoạt động của Nhật Bản, đồng minh thân thiết của Mỹ trong khu vực châu Á.
Thông tin được NHK công bố chỉ sau vài ngày bộ phim tài liệu về hoạt động của tàu sân bay trực thăng Kaga trên Biển Đông hồi tháng Chín được đăng tải. Theo đoạn phim này, tàu Kaga đã bị tàu hộ vệ tên lửa dẫn đường Hengshui của Trung Quốc theo dõi chặt chẽ. Thậm chí, hai tàu chiến Trung – Nhật còn liên lạc qua radio để xác định vị trí hoạt động của nhau.
Theo chuyên gia hải quân Li Jie, dù mối quan hệ ngoại giao giữa Bắc Kinh và Tokyo được cải thiện đáng kể sau chuyến thăm "tạo ra bước ngoặt lịch sử" tới Trung Quốc hồi tháng Chín của Thủ tướng Shinzo Abe, hải quân Trung Quốc vẫn sẽ tiếp tục theo dõi sát sao mọi động thái của tàu chiến Nhật Bản ở Biển Đông.
“Rõ ràng, mối quan hệ hữu nghị Trung – Nhật nảy nở trong bối cảnh quan hệ Mỹ - Trung vẫn vô cùng căng thẳng vì cuộc chiến thương mại. Do đó, ông Abe có thể giành được vị trí mặc cả cao hơn khi đàm phán với Mỹ. Ngoài ra, quan hệ song phương Trung – Nhật gắn kết hơn là nhờ vào những lợi ích kinh tế mà Tokyo mang lại. Bắc Kinh cũng hiểu rằng, sự xuất hiện của hải quân Nhật Bản là nhằm minh chứng tầm ảnh hưởng địa chính trị của quốc gia này ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương”, ông Li nói.
Trong những năm qua, quan hệ Trung – Nhật không ít lần dậy sóng căng thẳng liên quan tới những tranh chấp chủ quyền trên quần đảo Senkaku/Điếu Ngư ở biển Hoa Đông.