Dự thảo Luật giáo dục sửa đổi “bỏ rơi” bác sĩ chuyên khoa?
![]() |
Ông Nguyễn Minh Lợi - Phó Cục trưởng Cục Khoa học công nghệ và Đào tạo |
Đã góp ý nhưng không tiếp thu
Theo ông Nguyễn Minh Lợi - Phó Cục trưởng Cục Khoa học công nghệ và Đào tạo, Bộ Y tế thành viên Tổ tư vấn đổi mới của Bộ Y tế sau khi xem qua phiên bản dự thảo lần này ông thấy có nhiều điều Bộ Y tế đã gửi sang ban soạn thảo nhưng đã không được tiếp thu.
Theo ông Lợi hiện nay trong cơ cấu nhân lực đào tạo nói chung thông thường có 3 đối tượng: Đào tạo hệ hàn lâm, học thuật thạc sĩ, tiến sĩ (loại 1),đào tạo về ứng dụng, dạy nghề (loại 2), đào tạo chuyên nghiệp (loại 3).
Hiện nay trong hệ thống văn bản luật của mình chưa quy định về loại hình thứ 3 trong khi cơ cấu nhân lực thì có, trong y tế có bác sĩ chuyên khoa I, chuyên khoa II còn trong kiến trúc có kiến trúc sư, kỹ sư. Ông Lợi cho biết thực tế ở nước ta từ trước tới nay đã có loại hình nhân lực theo mô hình đạo tạo thứ ba nhưng trong luật giáo dục đào tạo không có loại hình đó.
“Đào tạo y học xong mất 6 năm trong khi cử nhận bình thường chỉ 4 năm, học y 6 năm tính chất đào tạo khác, sản phẩm ra khác, chương trình dài hơn nên không thể quy nạp chung 1 chức danh cử nhân được” – ông Lợi nhấn mạnh.
Trước đó, Tổ tư vấn đổi mới của Bộ Y tế đã gửi ý kiến của Bộ Y tế đưa vào dự thảo luật. Tuy nhiên, ông Lợi cho biết qua xem xét chỉ có vấn đề mở ngành đã được tiếp thu đó là mở ngành có kiểm soát và vấn đề liên kết đào tạo trong y khoa.
Bởi theo ông Lợi liên kết đào tạo trong các ngành nghề khác là bình thường còn trong y tế được khuyến cáo không liên kết đào tạo và thực ra để đào tạo ra bác sĩ chuyên khoa, chuyên khoa sâu trong ngành y rất khó. Thực tế, dù chúng ta đã mở cửa như chưa có đại học Y nào trên thế giới đến liên kết đào tạo y khoa ở Việt Nam vì giá trị thương hiệu rất cao.
Ngoài ra, qua phiên bản dự thảo mới này, ông Lợi cho biết còn 1 số vấn đề đó là trình độ và văn bằng.
"Trong quá trình xây dựng Bộ Y tế có gửi ban soạn thảo trong giáo dục có trình độ đại học, thạc sĩ, tiến sĩ và quy định về văn bằng có bằng đại học, thạc sĩ, tiến sĩ và Chính phủ sẽ quy định văn bằng tương đương nhưng trong dự thảo lần này không thấy nói rõ về nội dung này. Vậy, sẽ quy định ở đâu nếu không quy định ở Luật này?" - ông Lợi nói
Tại tại Khoản 1, Điều 6, dự thảo ghi: "Các trình độ đào tạo của giáo dục đại học quy định tại Luật này bao gồm trình độ đại học, trình độ thạc sĩ và trình độ tiến sĩ" còn tại Điều 73, giao cho Chính phủ, cơ quan có thẩm quyền: "Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành các quy định về xác định chỉ tiêu tuyển sinh, thời gian đào tạo, chương trình đào tạo, điều kiện tổ chức đào tạo, quản lý đào tạo, trình độ tương đương, văn bằng, chứng chỉ phù hợp với lĩnh vực sức khoẻ và một số lĩnh vực chuyên sâu đặc thù”. Ban soạn thảo quy định các trình độ cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ trong Luật nhưng lại giao Chính phủ quy định trình độ tương đương.
Khó hội nhập
Ông lợi cho rằng Ban soạn thảo đã nhận thấy còn có những trình độ thuộc giáo dục đại học mà không phải là cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ. Câu hỏi đặt ra là các chương trình đào tạo bác sĩ, chuyên khoa, chuyên khoa sâu sau đào tạo bác sĩ thì là tương đương với chương trình đào tạo của trình độ nào?
Vấn đề này, ông Lợi cho biết ở các nước cũng đã và đang thực hiện. Ví dụ, về Luật Giáo dục đại học của Trung Quốc. Trung Quốc tiếp cận theo hướng công nhận tương đương như tài liệu ISCED 2011 của UNESCO mà đã có lần chúng tôi giới thiệu. Nội dung được quy định trong Điểu 19 của Luật.
Của Indonesia và Trung Quốc (theo tài liệu chúng tôi có là văn bản Luật Giáo dục đại học – Higher Education Law).
Thứ nhất, về Luật Giáo dục đại học của Indonesia: có các quy định về văn bằng của giáo dục chuyên nghiệp và chuyên gia (professional, specialist). Tôi cho rằng nếu đó là luật giáo dục đại học y khoa thì mọi người sẽ công nhận ngay đó là bác sĩ, chuyên khoa 1 hay chuyên khoa 2 như ở Việt Nam nhưng đây là luật chung nên chỉ gọi chung là chuyên nghiệp và chuyên gia.
Điều 1 xác định giáo dục đại học Indonesia có Giáo dục học thuật, Giáo dục nghề nghiệp, Giáo dục chuyên nghiệp. Trong đó xác định: “Giáo dục chuyên nghiệp là GDĐH sau khi hoàn thành chương trình cử nhân để chuẩn bị cho sinh viên làm các việc đòi hỏi một trình độ chuyên nghiệp cụ thể.
Ông Lợi cho biết nếu ban soạn thảo không tiếp thu, trong quá trình làm việc có bất cập đó là khi đào tạo chuyên khoa không được quy định thì việc bác sĩ học 6 năm cũng như hệ 4 năm. Trong thời hội nhập thì chúng ta không đăng nhập. “Đây là thời khắc lịch sử, nếu không có lẽ ít nhất 10 năm nữa mới có thể xem xét lại, và như vậy hệ thống y tế có nguy cơ sẽ có những thế hệ đào tạo không đáp ứng yêu cầu bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân và chắc chắn là chưa hội nhập - và không phù hợp với quan điểm đổi mới và hội nhập.” – ông Lợi nhấn mạnh.