Điểm mặt 5 cường quốc Hải quân trên thế giới (P.2)
Nga
Nga là quốc gia thứ 3 nằm trong danh sách 5 cường quốc Hải quân trên thế giới. Tuy nhiên, do thừa hưởng một lực lượng tàu thuyền hùng hậu của Hải quân Liên Xô sau Chiến tranh Lạnh, Hải quân Nga đang tỏ ra già nua và yếu kém trong khâu hiện đại hóa.
Hải quân Nga hiện có 79 tàu chiến các loại bao gồm 1 tàu sân bay, 5 tuần dương hạm, 13 tàu khu trục và 52 tàu ngầm. Ngoại trừ các tàu ngầm tên lửa hành trình, toàn bộ lực lượng tàu thuyền chiến đấu của Hải quân Nga đều được sản xuất trong giai đoạn Chiến tranh Lạnh.
![]() |
Tàu sân bay Đô đốc Kuznetzov của Hải quân Nga. |
Ngoài ra, sự thiếu thốn ngân sách kéo dài hàng thập niên đã khiến năng lực sẵn sàng chiến đấu của Hải quân Nga xuống cấp nghiêm trọng. Ngay cả những con tàu lớn của Nga như tàu sân bay Đô đốc Kuznetzov và tuần dương hạm Varyag cũng thường xuyên phải dùng tới tàu kéo trên những hành trình dài ngày.
Năng lực đổ bộ của Nga cũng được kế thừa từ thời Liên Xô cũ. Hạm đội đổ bộ hiện có hơn 20 tàu Alligator và Ropucha được sản xuất từ thập niên 60 với công nghệ đã lỗi thời so với hiện tại.
Do đó, việc Nga mua 2 tàu đổ bộ chở trực thăng lớp Mistral của Pháp được xem là giải pháp bù đắp sự thiếu hụt về mặt công nghệ. Tuy nhiên, thương vụ giữa Nga và Pháp tưởng chừng bị đổ bể do Moscow can thiệp vào tình hình tại Ukraine và sáp nhập Crimea. Song, phía Pháp đã cam kết tiếp tục thực hiện bản hợp đồng trị giá 1,6 tỷ USD với Nga.
Như Liên Xô trước đây, sức mạnh của Hải quân Nga hiện tập trung ở lực lượng tàu ngầm. Nga có 15 tàu ngầm tấn công hạt nhân, 16 tàu ngầm tấn công thông thường, 6 tàu ngầm mang tên lửa hành trình và 9 tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo. Phần lớn các tàu này được đóng từ thời Chiến tranh Lạnh và đã trải qua nhiều lần đại tu. Trong đó, 9 tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo được coi là có sức mạnh lớn nhất và khả năng sẵn sàng chiến đấu cao nhất.
Hiện nay, Nga đang có kế hoạch hiện đại hóa lực lượng Hải quân như sở hữu thêm ít nhất 1 tàu sân bay mới, các khu trục hạm tên lửa, các tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo Borey II, các tàu ngầm tấn công hạt nhân Yasen II cũng như nâng cấp các tàu ngầm tấn công thông thường Kilo và Lada. Tuy nhiên, Nga mới chỉ chú trọng triển khai các dự án tàu ngầm trong khi tàu sân bay và tàu khu trục vẫn đang nằm chờ nguồn kinh phí đầu tư.
Anh
Hải quân Hoàng gia Anh giờ không còn giữ được sức mạnh và vị thế như trước kia. Giống như các lực lượng khác trong quân đội Anh, Hải quân Anh cũng đang phải đối mặt với việc cắt giảm đầu tư thiết bị và binh sĩ. Việc cho 2 tàu sân bay lớp Invincible và phi đội Sea Harrier nghỉ hưu mới đây đã ảnh hưởng nghiêm trọng tới khả năng của Hải quân Anh.
Trong danh sách 5 cường quốc Hải quân hàng đầu trên thế giới, Anh có quân số ít nhất với khoảng 33.400 quân tại ngũ và 2.600 lính dự bị.
![]() |
Khu trục hạm mang tên lửa dẫn đường Type 045 lớp Daring của Hải quân Anh. |
Hải quân Anh đang sở hữu 3 tàu đổ bộ tấn công cỡ lớn, 19 khu trục hạm và tàu hộ tống, 7 tàu ngầm tấn công hạt nhân và 4 tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo hạt nhân. Trong đó, lực lượng Không quân của Hải quân Anh có 149 máy bay và chủ yếu là trực thăng.
Tâm điểm của lực lượng tàu mặt nước là 6 khu trục hạm mang tên lửa dẫn đường Type 045 lớp Daring. Mỗi tàu Daring được trang bị hệ thống radar theo dõi trên không SAMPSON tối tân tương tự như hệ thống radar SPY-1D trên tàu khu trục Aegis của Hải quân Mỹ. Cùng với 48 tên lửa phòng không Aster, các tàu Daring có thể xử lý hàng loạt mối đe dọa tấn công từ trên không bao gồm tên lửa đạn đạo.
Tuy nhiên, lực lượng tàu ngầm của Hải quân Anh sở hữu chưa tới 12 chiếc. Trong đó, năng lực của lực lượng 7 tàu ngầm tấn công hạt nhân đang được cải thiện khi Anh đưa tàu ngầm lớp HMS Astute vào hoạt động. Đội tàu ngầm của Hải quân Anh được xếp vào loại hiện đại nhất thế giới khi được trang bị các ngư lôi hạng nặng Spearfish và tên lửa tấn công đất liền Tomahawk.
Năng lực của Hải quân Anh sẽ được cải thiện đáng kể khi 2 tàu sân bay mới HMS Queen Elizabeth và HMS Prince of Wales hoàn thiện. Trong đó, mỗi tàu có lượng giãn nước 70.000 tấn toàn tải và chuyên chở 36 oanh tạc cơ F-35B cùng các máy bay trực thăng.
Nhật Bản
Theo lý thuyết, Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản (MSDF) không phải là một lực lượng hải quân thực sự bởi nhân viên của MSDF chỉ là những công chức thay vì thủy thủ. Với danh nghĩa này, Nhật Bản đã cho xây dựng một trong những lực lượng hải quân chuyên nghiệp và hiện đại nhất trên thế giới.
MSDF có tổng cộng 114 tàu và 45.800 nhân viên. Sức mạnh cốt lõi của MSDF là hạm đội hùng hậu gồm các tàu khu trục được thiết kế chuyên bảo vệ cho những tuyến đường biển đi và đến Nhật Bản và tránh tình trạng bị cắt đứt như trong Thế chiến thứ Hai.
Ngoài ra, hạm đội này còn có 46 tàu khu trục – nhiều hơn so với Hải quân Anh và Pháp cộng lại. Kể từ giữa những năm 2000, các tàu khu trục Aegis của MSDF còn đảm nhận nhiệm vụ tạo chiếc ô phòng thủ trước những cuộc tấn công tiềm năng từ tên lửa đạn đạo của Triều Tiên.
![]() |
Tàu khu trục chở trực thăng lớp Hyuga của Nhật Bản. |
Thậm chí, trong những năm gần đây, Nhật Bản còn cho đóng 3 "tàu khu trục chở trực thăng". Song thực chất, chúng có thể được coi là các tàu sân bay chuyên chở trực thăng và trong tương lai là oanh tạc cơ F-35B.
Nhật Bản còn có một lực lượng tàu đổ bộ khá khiêm tốn nhưng ngày càng phát triển. Trong đó, 3 tàu vận tải đổ bộ xe tăng với lượng giãn nước 14.000 tấn, có thể chuyên chở tối đa tới 1000 binh sĩ cùng 12 tàu đổ bộ đệm khí và trực thăng.
Ngoài ra, lực lượng tàu ngầm của Nhật Bản thuộc hàng tiên tiến nhất trên thế giới với 16 tàu ngầm và hiện đại nhất là các tàu ngầm lớp Soryu. Nhờ hệ thống động cơ đẩy không khí độc lập, các tàu ngầm lớp Soryu có thể lặn lâu hơn so với các tàu ngầm truyền thống.
Hạm đội tàu ngầm của Nhật Bản còn khá trẻ tuổi. Chúng thường được nghỉ hưu sau 18 – 20 năm hoạt động. Mới đây, Nhật Bản ra thông báo cho biết họ sẽ sẽ tăng quy mô của hạm đội tàu ngầm lên 22 chiếc nhằm đối phó với sức mạnh ngày càng lớn từ Hải quân Trung Quốc.
Nội dung được thực hiện qua tham khảo Tạp chí National Interest. National Interest được thành lập vào năm 1985. Tạp chí thường tập trung vào vấn đề chính sách đối ngoại và những lợi ích quốc gia của Mỹ.