ĐBQH lo Bảo hiểm Xã hội thành tổ chức không giống ai!
Dự thảo Luật BHXH quy định giao chức năng thanh tra việc đóng BHXH cho cơ quan BHXH và bổ sung thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính cho Tổng giám đốc BHXH Việt Nam, Giám đốc cơ quan BHXH cấp tỉnh và Trưởng đoàn thanh tra chuyên ngành việc đóng BHXH.
“Việc bổ sung chức năng thanh tra đóng BHXH sẽ tạo điều kiện để nâng cao trách nhiệm của tổ chức BHXH, khắc phục mạnh mẽ hơn những tồn tại hiện nay đối với việc chấp hành pháp luật BHXH, bảo vệ tốt hơn quyền lợi người lao động” - Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội Trương Thị Mai nhấn mạnh khi trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật BHXH (sửa đổi)
ĐBQH Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận) đánh giá dự thảo luật hoàn toàn đủ điều kiện để thông qua tại kỳ họp, nhưng ông vẫn băn khoăn về Khoản 1, Điều 93, Dự thảo luật quy định “Cơ quan bảo hiểm xã hội là cơ quan nhà nước có chức năng thực hiện chế độ, chính sách bảo hiểm xã hội, quản lý và sử dụng các quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và thanh tra việc đóng bảo hiểm xã hội”. Quy định này đã vô hình biến cơ quan BHXH thành một tổ chức không giống tổ chức nào trong Chính phủ.
![]() |
ĐBQH Nguyễn Sỹ Cương (Đoàn ĐBQH Ninh Thuận) |
Theo ĐB Cương, quy định về bộ máy hành chính nhà nước chỉ có 2 loại: cơ quan quản lý nhà nước và đơn vị sự nghiệp.
“Tôi đề nghị xem xét quyết định quy định BHXH là cơ quan có chức năng quản lý nhà nước. Mặc dù quy định như vậy chưa hoàn toàn phù hợp với cơ cấu của Chính phủ theo quy định của pháp luật vì chỉ duy nhất có một cơ quan thuộc Chính phủ có chức năng quản lý nhà nước là BHXH. Nhưng quy định như vậy còn tốt hơn quy định chung chung BHXH là cơ quan nhà nước”- ĐB Cương nói.
Đồng tình với quy định của dự thảo luật giao cơ quan BHXH thực hiện chức năng thanh tra, nhưng ĐB Cương đề nghị nên cân nhắc quy định “cơ quan bảo hiểm xã hội thực hiện chức năng thanh tra về đóng bảo hiểm xã hội” tại khoản 3 Điều 13.
Quy định như vậy chưa sát với hoạt động thanh tra và thực tiễn, đó là chưa kể tách việc đóng BHXH thuộc thẩm quyền của thanh tra BHXH ra khỏi nội hàm chính sách BHXH thuộc thẩm quyền của Thanh tra lao động, thương binh và xã hội là không đúng và không nên làm.
Cho dù việc BHXH thực hiện chức năng chuyên ngành chưa phù hợp với quy định của Luật Thanh tra nhưng nên giao cơ quan BHXH thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành thay vì chỉ giao thanh tra việc đóng BHXH. Có thể trong tình hình hiện tại việc đóng BHXH là vấn đề nóng và thanh tra việc đóng BHXH là quan trọng hơn vấn đề khác như việc thực hiện chế độ chính sách BHXH, quản lý quỹ BHXH…. nhưng các vấn đề này có mối quan hệ chặt chẽ với nhau.
“Khi thanh tra, cơ quan BHXH phát hiện có vi phạm chế độ, chính sách pháp BHXH đối với người lao động, chẳng lẽ lại nói đợi tôi về tôi gọi thanh tra lao động thương binh xã hội. Và ngược lại khi thanh tra lao động thương binh xã hội phát hiện có vi phạm trong đóng BHXH thì cũng phải đợi thanh tra BHXH ra mà thôi”- ông Cương đặt câu hỏi.
Cũng đồng tình giao cơ quan BHXH thực hiện chức năng thanh tra, ĐB Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình) cho đây là giải pháp tốt nhất xử lý nợ đọng BHXH của doanh nghiệp và bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người lao động hiện nay.
“Có ý kiến băn khoăn cho rằng đây là cơ quan hành chính nhưng theo tôi đây là cơ quan đặc thù. BHXH là cơ quan hành chính vì tiến hành các thủ tục hành chính nhưng lại cũng không phải là cơ quan hành chính vì không hưởng lương từ ngân sách nhà nước.
BHXH là cơ quan sự nghiệp vì quản lý thu chi nhưng lại không phải vậy vì không áp dụng chế độ tự chủ tự chịu trách nhiệm về biên chế và tài chính.
Đây cũng là doanh nghiệp nhưng lại ko phải là doanh nghiệp vì không quyết định thu nhập cho người lao động. Vì thế nên có chuyện là thí điểm cho hưởng mức lương 1,8 là vì BHXH có phòng chống hải quan, giống thuế, kho bạc nhà nước”- ĐB Phương phân tích.