Đại biểu Quốc hội Lê Thị Nga: Việt Nam chưa phát hiện ra vụ rửa tiền nào!

Ngày 29/6/2009 tại kỳ họp thứ 5 khóa XII, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự (BLHS) năm 1999, mà theo đó, “Tội rửa tiền” được quy định tại Điều 251 chính thức được công nhận trong BLHS từ “Tội hợp pháp hóa tiền tệ, tài sản do phạm tội mà có” theo Điều 251 BLHS 1999.

Việc sửa đổi, bổ sung này nhằm nội luật hóa tương thích với Công ước của Liên Hợp quốc về phòng, chống rửa tiền (Công ước Palermo năm 2000) mà Việt Nam là quốc gia thành viên, tạo cơ sở pháp lý đấu tranh có hiệu quả đối với tội phạm này ở nước ta, đồng thời góp phần tích cực cho quan hệ hợp tác quốc tế trong đấu tranh phòng, chống loại tội phạm này. 

Bên cạnh quy định trên cũng như việc ban hành Luật Phòng, chống rửa tiền 2012, kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIII đang diễn ra dự kiến sẽ sửa đổi BLHS 1999, trong đó có bổ sung thêm một số điều khoản của Điều 251 về tội rửa tiền.

Theo ông Trần Văn Đạt, Phó vụ trưởng Vụ pháp luật chung (bộ Tư pháp), bất cứ người nào tham gia giao dịch tài chính ngân hàng hoặc giao dịch khác nhằm che giấu nguồn gốc bất hợp pháp của tiền, tài sản do mình phạm tội mà có hoặc có cơ sở để biết rằng tiền, tài sản đó có được là do hành vi phạm tội đều bị quy về tội rửa tiền. 

“Khi đã xác định được bản chất của việc rửa tiền, việc sửa đổi và bổ sung những quy định của pháp luật sẽ giúp cho cơ quan chức năng dễ dàng hơn trong việc điều tra và luận tội. Liên quan đến rửa tiền còn là hành vi tài trợ khủng bố, tức là hứa hẹn hoặc có hành vi cụ thể để cung cấp tài chính cho các tổ chức, hành động khủng bố. Do vậy, dự thảo BLHS sửa đổi cũng sẽ đề cập đến tội danh này, nhằm đáp ứng nhu cầu của thế giới mới,” ông Trần Văn Đạt cho biết.

Theo ông Lê Văn Sua, cán bộ Tòa án Quân sự Khu vực 1, pháp luật hình sự của Nhà nước ta quy định tội phạm về rửa tiền là cần thiết, với nội dung cấu thành của tội rửa tiền theo đề xuất sửa đổi chắc chắn sẽ đáp ứng được yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm này trong điều kiện hội nhập quốc tế.

Dự thảo BLHS sửa đổi cũng sẽ đề cập đến tội tài trợ khủng bố nhằm đáp ứng nhu cầu của thế giới mới

“Đây là loại tội phạm diễn biến phức tạp, nên một trong những giải pháp đấu tranh phòng, chống có hiệu quả nhất là sớm hoàn thiện quy định của pháp luật cả về khái niệm tội phạm này, hành vi khách quan và đặc biệt là quy định các tình tiết tăng nặng định khung và hình phạt đối với loại tội phạm nguy hiểm này,” ông Lê Văn Sua nói.

Theo phân tích của ông Lê Văn Sua, để đảm bảo tính đồng bộ trong hệ thống pháp luật, hướng đến sự điều chỉnh có hiệu quả hơn, khắc phục sự bất cập, tính bất hợp lý và đem lại hiệu quả cao hơn trong công tác phòng chống tội phạm rửa tiền, Quốc hội cần bổ sung quy định theo hướng coi hành vi tự rửa tiền của chủ thể tội phạm nguồn là hành vi phạm tội rửa tiền khi thỏa mãn các yếu tố cấu thành tội phạm này.

Quy định bổ sung cũng được xem là cấu thành tội phạm này một khi tội phạm nguồn bị xử lý, với trường hợp người có hành vi che giấu tiền, tài sản mà biết rõ là bất hợp pháp tuy số lượng tiền, tài sản do phạm tội mà có dưới mức khởi điểm nhưng đã gây hậu quả nghiêm trọng. 

“Để hoạt động của các cơ quan tiến hành tố tụng được thuận lợi hơn, trong cấu thành cơ bản của tội phạm này không nên quy định buộc người phạm tội phải biết tiền, tài sản đó do phạm tội mà có, mà chỉ cần quy định họ biết tiền, tài sản đó có được là không hợp pháp. Bổ sung quy định chủ thể tội phạm này ngoài cá nhân con người cụ thể, còn là pháp nhân,” ông Lê Văn Sua góp ý.

Còn đại biểu Quốc hội Lê Thị Nga, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, trong đấu tranh phòng chống tội phạm này, điều quan trọng nhất là thu hồi tài sản do phạm tội mà có. Tuy nhiên, bà Nga cho rằng mặc dù đã ban hành Luật, nhưng thực tế đến nay công tác thi hành luật chưa nghiêm nên Luật về Phòng, chống rửa tiền có cũng như không.

“Luật thì đã có nhưng thực tế từ trước đến nay chúng ta chẳng phát hiện ra vụ rửa tiền nào cả, thế nên cũng chưa có vụ nào được đưa ra xét xử”, bà Lê Thị Nga nói.