Công bố có nước trên Sao Hỏa là bước ngoặt khám phá vũ trụ

Phát hiện này được miêu tả trên tạp chí Nature Geoscience (Mỹ), nhằm giải thích những đường kỳ lạ đôi lúc xuất hiện trên các sườn núi trên Sao Hỏa. Những đường tối này có chiều rộng 5m và dài hơn 100m được phát hiện lần đầu tiên vào năm 2010. 

Bằng cách phân tích đặc tính phản chiếu ánh sáng của những đường này, một nhóm gồm 8 nhà khoa học đã kết luận rằng chúng có những muối khoáng có khả năng hút ẩm và rất có thể những đường này là những dòng nước chảy.

Từ lâu, các nhà khoa học đã biết rằng Sao Hỏa đã có băng đá và bề mặt của hành tinh này có những dấu vết cho thấy nơi này đã từng có nước chảy. Tuy nhiên, nghiên cứu mới nhất này đánh dấu một bước ngoặt lớn khi lần đầu tiên đưa ra bằng chứng xác thực cho thấy trên Sao Hỏa vẫn còn có dòng nước chảy.

Ảnh chụp trên một sườn đồi ở Sao Hỏa. Những mảng tối có màu xanh trên các đỉnh đồi được cho là do một loại muối có khả năng hút nước tạo thành.

Nghiên cứu này đã bắt đầu từ năm 2010, khi Lujendra Ojha, lúc đó là sinh viên của trường Đại học Arizona và nay là người đứng đầu dự án nghiên cứu này, theo dõi những những hình ảnh từ một máy chụp hình của NASA bay quanh Sao Hỏa. Giáo sư của anh, ông Alfred McEwen, là đồng tác giả của dự án và là người đứng đầu bộ phận quan sát hành tinh đỏ của NASA.

Theo Ojha, “trên hành tinh này có nhiều đường tối, thẳng, và hẹp và chúng chỉ được hình thành khi nhiệt độ trên Sao Hỏa là lý tưởng để hình thành nước dạng lỏng”. Bởi vào mùa đông ở Sao hỏa, những đường này đã biến mất.

Một thiết bị chuyên dụng của NASA có tên là CRISM, ghi lại bước sóng ánh sáng phản chiếu trên Hành tinh Đỏ, đã được sử dụng. Các nhà khoa học sử dụng CRISM để thu thập dữ liệu quang phổ ánh sáng, đối chiếu chúng với các mẫu khoáng sản khi được chiếu qua ánh sáng và sau đó kết luận trên hành tinh khác có những loại chất nào.

Một ảnh khác chụp những đường tối trên đỉnh núi ở Sao Hỏa.

Kể từ năm ngoái, Ojha đã theo dõi các dữ liệu CRISM đối với những đường tối trên sườn núi. Bằng những hình ảnh thu thập được, anh và các đồng nghiệp đã xác nhận rằng chúng là một loại muối có tên là perclorate, có khả năng hút nước.

Tuy vậy, những hình chụp này không cho thấy nước chảy trên Sao Hỏa thật sự, và nếu có chúng cũng sẽ không tồn tại được lâu. Nước sẽ nhanh chóng bay hơi và bầu khí quyển mỏng của Sao Hỏa khiến chúng bị phát tán ra ngoài vũ trụ. Vào thời điểm vệ tinh quan sát, đó là lúc 3 giờ theo giờ của Sao Hỏa. Đây được coi là thời điểm không thích hợp để quan sát nước, bởi độ ẩm lúc đó rất thấp. Theo Ojha, nếu được quan sát sớm hơn 8 tiếng, rất có thể các nhà khoa học sẽ được chứng kiến dòng nước thật sự.

Những gì còn lại mà họ quan sát thấy chỉ là những đường gồm nhiều muối đã hút nước. Các tinh thể này kết hợp với các nguyên tử trong nước, khiến bề mặt có màu tối. Đó là những gì mà Ojha và các đồng nghiệp thấy trong hình và là lý do vì sao họ biết có nước trên Sao Hỏa. Nếu vào thời điểm gần đó không có nước, hiện tượng này sẽ không xảy ra.

Hiện chưa có những tấm ảnh cho thấy sự tồn tại của nước dạng lỏng trên Sao Hỏa.

Ở cuối bản báo cáo, Ojha, McEwen và các đồng tác giả nói rằng điều kiện trên Sao Hỏa (vốn rất khô nóng và có nhiều muối) tương tự như sa mạc Atacama ở phía Tây khu vực Mỹ Latin. Tại đó, các loại muối hút nước là nơi các loài vi trùng sinh sống. Tuy vậy các tác giả nói rằng “hàm lượng nước mà chúng tôi thấy qua các dải perchlorate có vẻ quá nhỏ để cho phép sự sống ngoài Trái Đất có thể tồn tại”.

“Có thể trong tương lai chúng ta sẽ cử người đến đó. Nhưng tôi nghĩ chúng ta phải cực kỳ cẩn thận khi phát triển sự sống trên Sao Hỏa", Ojha nói.

Nội dung được thực hiện qua thảm khảo nguồn tin từ Bloomberg News. Bloomberg News cùng tờ BusinessWeek là hai chuyên trang về kinh tế, phân tích tài chính và cung cấp dữ liệu cho các đối tác doanh nghiệp của Tập đoàn truyền thông Bloomberg.