Xuân phân năm 2020 đến sớm nhất trong 124 năm qua
Xuân phân là ngày đánh dấu sự bắt đầu của mùa Xuân.
Vào ngày này, thời gian ban ngày và ban đêm sẽ dài bằng nhau, Mặt Trời sẽ mọc đúng ở hướng Đông và lặn đúng ở hướng Tây. Trục của Trái Đất sẽ vuông góc với tia sáng của Mặt Trời khiến mọi nơi trên hành tinh đều được chiếu sáng đầy đủ như nhau.
Ngày xuân phân đánh dấu sự bắt đầu của mùa xuân theo thiên văn học phương Tây. (Ảnh: Kcur) |
Như thường lệ vào mọi năm, xuân phân sẽ diễn ra vào ngày 20/3 hoặc 21/3 khi Trái Đất đạt 0 độ kinh độ Mặt Trời. Nhưng trong năm 2020, xuân phân sẽ diễn ra vào 19/3. Lần trước xuân phân diễn ra vào ngày này là từ năm 1896, tức là đã 124 năm mới có một ngày xuân phân 19/3.
Xuân phân qua từng năm sẽ có thời gian xảy ra khác nhau và cứ 4 năm sẽ xảy ra sớm nhất so với 3 năm còn lại. Tại sao lại có hiện tượng này? Không giống như ngày chí diễn ra vào mùa hè và mùa đông, ngày phân diễn ra vào mùa xuân và mùa thu sẽ xảy ra khi trục Trái Đất thẳng đứng và vuông góc với tia sáng Mặt Trời.
Xuân phân diễn ra vào thời gian trục Trái Đất vuông góc với các tia sáng của Mặt Trời, do đó mọi khu vực trên địa cầu đều đón nhận lượng ánh sáng Mặt Trời như nhau. (Ảnh: Wikipedia) |
Cứ mỗi năm trôi qua, Trái Đất lần lượt đi qua 2 điểm phân và 2 điểm chí. Tuy vậy trong thực tế, một năm của chúng ta không chính xác là 365 ngày mà bị dư ra 0,242189 ngày. Để đảm bảo lịch dùng trên Trái Đất được đồng bộ chính xác với quỹ đạo của Trái Đất quanh Mặt Trời, người ta cho thêm 1 ngày nhuận cứ sau 4 năm - năm 2020 chính là năm nhuận với ngày 29/2 nhuận.
Và vì thế, thay vì xuân phân sẽ đến sớm hơn mỗi 0,242189 ngày (khoảng 5 tiếng 49 phút) qua từng năm, thì năm 2020 với một ngày nhuận chèn vào sẽ khiến xuân phân năm nay đến sớm hơn hẳn 24 giờ, và như vậy chúng ta có ngày xuân phân đến sớm nhất trong 124 năm qua.
Theo tính toán của Tiến sĩ Irv Bromberg từ Đại học Toronto (Canada), những lần xảy ra xuân phân vào ngày 19/3 gần với chúng ta nhất là năm 1804, năm 1896 cách đây 124 năm, năm 2096 vào 76 năm nữa và 400 năm sau đó nữa là năm 2303. |
Mặc dù chỉ là sự kiện diễn ra trên lịch chứ không có ý nghĩa thực tế trong cuộc sống, nhưng xuân phân ngày 19/3 vẫn là một chuyện hiếm gặp. Trong suốt thế kỷ 20, không hề có một ngày xuân phân nào diễn ra vào 19/3. Trước năm 1896 đã có một lần như vậy vào năm 1804 và lần tiếp theo diễn ra sau năm 2020 sẽ là năm 2096.
Năm 2100 không phải là một năm nhuận, vì thế thế kỷ 22 sẽ không có một ngày xuân phân vào 19/3 nào cả. Lần tiếp theo sau năm 2096 diễn ra xuân phân 19/3 là vào năm 2303 - tức là đến tận 400 năm tiếp theo. Nói tóm lại, phải 76 năm nữa bạn mới được chứng kiến xuân phân 19/3 nên hãy tranh thủ tận hưởng ngày tuyệt vời này vào năm 2020 nhé.