Chuyên gia nhận định: Sản phụ tử vong ở BV Việt Pháp khả năng do băng huyết

Sản phụ tử vong ở BV Việt Pháp có khả năng do băng huyết

Liên quan đến việc sản phụ 24 tuổi (Hà Nội) tử vong sau 2 ngày sinh thường tại Bệnh viện Việt Pháp, nhiều chuyên gia nghĩ đến nguyên nhân tử vong do băng huyết, là tai biến sản khoa thường gặp nhất.

Bác sĩ sản phụ khoa Lê Thị Kim Dung, Bệnh viện Đa khoa Nông nghiệp Hà Nội cho biết với trường hợp sản phụ 24 tuổi trên, trước hết cần loại trừ bệnh nhân không có bệnh lý nền như đái tháo đường, huyết áp, nhiễm độc thai nghén, bệnh tim… Trong trường hợp này thì nguyên nhân tử vong có thể do băng huyết.

Băng huyết hay chảy máu sau đẻ không phải là hiếm gặp, là một trong 5 tai biến sản khoa thường gặp nhất, việc khắc phục không phải dễ. Băng huyết sau đẻ luôn rình rập với các bà mẹ.

BS Dung phân tích, nhiều người thường nghĩ sinh mổ mới có thể bị băng huyết, tuy nhiên thực tế băng huyết sau đẻ thường cũng có. Về nguyên tắc, tử cung có thể lớn lên đến 50 lần từ lúc bình thường đến lúc thai to nhất. Điều đó có nghĩa chỉ cần tử cung giãn ra mà không co lại thì có thể hình dung như ống thoát nước mở nắp ra dẫn đến tình trạng mất máu, sốc mất máu và tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.

“Chỉ xơ sảy một chút là tai biến này có thể xảy ra. Cũng vì thế, việc yêu cầu phải theo dõi chặt, liên tục sản phụ 2 tiếng đầu tiên sau đẻ không phải là vô nghĩa. Nhân viên y tế sẽ phải theo dõi lượng máu âm đạo chảy ra, theo dõi khối cầu an toàn…, tử cung phải co lại thì mới ‘bịt’ được máu chảy, nếu không co lại được thì không cầm máu được”, BS Dung nhấn mạnh.

Theo đó, ngay sau khi sổ nhau, tử cung co nhỏ lại tạo thành khối cầu toàn để giúp cầm máu (ở vị trí trên bụng bệnh nhân). Nếu nhân viên y tế sờ thấy cứng, sản phụ không ra máu âm đạo thì lúc đấy mới có thể yên tâm.

Cũng theo bác sĩ, việc chảy máu sau đẻ không gây đau, máu lặng lẽ chảy, trong khi đó sản phụ khi vừa sinh xong, mệt nằm thiếp đi sẽ không thể cảm nhận, nhận biết được tình trạng này. Vì thế, vấn đề là nữ hộ sinh, bác sĩ phải theo dõi sát cầu an toàn và lượng máu âm đạo chảy ra. Nếu phát hiện bất thường lập tức có biện pháp xử lý cho thuốc tăng co, kiểm tra xem có bị sót rau, có bị rách đường âm đạo, có bị đờ tử cung…

“Nếu bắt kịp thời gian chảy máu, xử lý ngay tức thì thì có thể cứu được bệnh nhân. Mất máu nhiều, không được xử lý kịp thời có thể dẫn đến rối loạn đông máu, sốc mất máu… ”, BS Dung nói.

Đồng tình với quan điểm này,  TS. BS Trần Thị Hoa, đã từng nghiên cứu và điều hành về đào tạo về Sản khoa thiết yếu và Sức khỏe Sinh sản của WHO, AusAID và UNFPA cho rằng khẳ năng là do sản phụ bị băng huyết sau sinh.

Đây là tình trạng chảy máu nặng được xác định mất hơn 500 ml máu trong 24 giờ sau khi sinh. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi năm có hơn 500.000 phụ nữ trên toàn thế giới tử vong trong khi sinh hoặc do các biến chứng thai sản, trong đó băng huyết sau sinh chiếm tới 25% .

Các biến chứng thai sản có thể xuất hiện bất kỳ lúc nào ở mang thai, sinh nở và sau khi sinh. Theo Bộ Y tế, tại Việt Nam, tỷ lệ phụ nữ băng huyết sau sinh chiếm từ 3% - 8% và đây được xem là nguyên nhân gây tử vong cao nhất ở các bà mẹ.

TS. Trần Thị Hoa cho biết, có nhiều nguyên nhân gây băng huyết sau sinh (BHSS) gồm:

Sản phụ bị rối loạn đông máu: Phụ nữ bị rối loại đông máu có thể do di truyền hoặc mắc phải như bệnh ưa chảy máu, bệnh von Willebrand (vWD), thiếu hụt yếu tố IX hoặc XI có thể gây xuất huyết nặng sau sinh, làm tăng nguy cơ tử vong, đặc biệt là trong thời kỳ hậu sản.

Giảm tiểu cầu: Đây là tình trạng thay đổi huyết học phổ biến nhất liên quan đến tăng huyết áp do thai nghén. Nếu số lượng tiểu cầu giảm xuống dưới 100.000/ μlL, sản phụ sẽ có nguy cơ không thể đông máu trong và sau khi sinh.

Đờ tử cung: Sau khi sinh tử cung không co bóp. Nếu bà mẹ bị nhau tiền đạo, nhau bong non thì có thể làm tăng nguy cơ đờ tử cung, băng huyết sau sinh.

Chấn thương trong thời kỳ chuyển dạ: Có khả năng do các biến chứng như vỡ tử cung hoặc vết rách do sinh nở hoặc can thiệp phẫu thuật.

Bác sĩ Hoa bổ sung, những phụ nữ dưới dây có khả năng xuất hiện BHSS: thai già tháng; giai đoạn thứ hai của quá trình chuyển dạ không tiến triển, tình trạng dinh dưỡng của mẹ kém, tuổi mang thai dưới 20 hoặc ngoài 35 tuổi; sản giật và các rối loạn liên quan; chuyển dạ kéo dài; sót nhau.

N. Huyền