Việc làm – điểm tựa tinh thần cho phụ nữ khuyết tật

Trong số 7 triệu người khuyết tật của cả nước có đến hơn phân nửa là phụ nữ. Họ vốn được coi là phái yếu lại càng bị thiệt thòi hơn khi mang trong mình những khiếm khuyết. Đây cũng là một trong những lý do khiến người phụ nữ khuyết tật sống co mình hơn, mặc cảm hơn. Rất nhiều các tổ chức xã hội đã và đang song hành cùng những người phụ nữ này hòa nhập với cuộc sống hơn khi giúp họ kết nối đến những cơ hội việc làm như tổ chức Sự phát triển Hòa nhập (IDEA) hay Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO).

Các tổ chức xã hội đã điều tra cơ bản về thực trạng và phương hướng hỗ trợ phụ nữ khuyết tật trong đào tạo nghề, việc làm và chăm sóc sức khỏe. Trong số những phụ nữ khuyết tật đang không có việc làm, có những người đã từng đi làm nhưng bỏ việc vì rất nhiều lý do. Tuy nhiên cũng có những người chưa từng đi làm.

Tạo việc làm cho phụ nữ khuyết tật để họ có cơ hội hòa nhập với cộng đồng.

Lý do khiến phụ nữ khuyết tật  không đi làm có nhiều nguyên nhân trong đó chủ yếu là những nguyên nhân không tìm được việc làm phù hợp với sức khỏe. Phụ nữ khuyết tật bị kỳ thị từ khi tuyển dụng cho đến khi được tuyển dụng. Nhiều khi nhà tuyển dụng mang lại cho họ tâm lý khả năng sức khỏe của họ không đảm bảo công việc. Công việc phụ nữ khuyết tật đang làm thường là những công việc mang tính tự phát do không có nhiều lựa chọn. Chủ yếu là các lao động giản đơn, tỷ lệ được đào tạo nghề không cao và đào tạo rồi cũng không phải ai cũng làm được và có thu nhập.

Theo điều tra nghiên cứu chỉ có khoảng 37% phụ nữ khuyết tật thực sự hài lòng với công việc của mình; Gần 40% hài lòng một phần; 22% phụ nữ khuyết tật không hài lòng với công việc đang làm. Cứ 4 người phụ nữ khuyết tật đang làm việc thì có một người phải làm việc trong điều kiện không tốt. Thực tế đã cho thấy rằng dù việc tiếp cận với việc làm rất khó khăn với phụ nữ khuyết tật nhưng nếu được đi làm họ sẽ có những đóng góp đáng kể cho gia đình và xã hội.

Tuy nhiên công tác tuyên truyền về các chính sách dạy nghề và tạo việc làm cho người khuyết tật còn hạn chế dẫn đến người khuyết tật chưa có nhiều thông tin về đào tạo nghề, cơ sở đào tạo và việc làm phù hợp, chưa có cơ hội tiếp cận chính sách. Người khuyết tật tiếp cận vay vốn ưu đãi còn hạn chế, một phần là do người khuyết tật không thuộc hộ nghèo, cận nghèo thì không được vay vốn của Quỹ quốc gia giải quyết việc làm. Đồng thời nguồn vốn còn hạn chế, nên số lượng người khuyết tật được vay vốn đạt rất thấp

Bộ Luật Lao động đã  dành 1 mục với 3 điều về vấn đề lao động là người khuyết tật; Luật Người khuyết tật cũng đã qui định rõ vai trò của Nhà nước trong việc tạo việc làm cho người khuyết tật. Ngoài ra còn có các Đề án hố trợ phụ nữ họ nghề, tạo việc làm trong đó có ưu tiên phụ nữ khuyết tật. Tuy nhiên việc thực thi chính sách còn nhiều bất cập hạn chế. Về vấn đề tìm nguồn vốn vay phát triển sản xuất kinh doanh, phụ nữ khuyết tật do Bộ Lao động Thương binh và Xã hội quản lý, còn nguồn vốn vay là do Ngân hàng chính sách quản lý. Do vậy muốn vay vốn phụ nữ khuyết tật phải thực hiện qui trình thủ tục khá rườm rà trong khi số tiền vay được lại không nhiều.

Để tăng cơ hội việc làm đối với phụ nữ khuyết tật cần quan tâm đến vấn đề giáo dục, nâng cao học vấn và đào tạo nghề cho phụ nữ khuyết tật.

Mặc dù nhà nước đã có qui định về việc nhận người khuyết tật vào làm việc nhưng không có qui định riêng cho phụ nữ khuyết tật. Cũng có chính sách ưu đãi doanh nghiệp sử dụng lao động là người khuyết tật nhưng chưa đủ hấp dẫn vì vậy nhiều doanh nghiệp sẵn sàng bỏ tiền đóng góp trách nhiệm xã hội thay vì tuyển dụng lao động là người khuyết tật.

Để tăng cơ hội việc làm đối với phụ nữ khuyết tật cần quan tâm đến vấn đề giáo dục, nâng cao học vấn và đào tạo nghề cho phụ nữ khuyết tật, đặc biệt là với nhóm phụ nữ khuyết tật trẻ tuổi; Cung cấp thông tin, tư vấn và giới thiệu việc làm cho phụ nữ khuyết tật; Hỗ trợ vốn, phương tiện đi lại, có phương hướng thúc đẩy việc thực hiện trách nhiệm xã hội của các doanh nghiệp trong vấn đề tạo việc làm cho phụ nữ khuyết tật; Tích cực truyền thông, giảm kỳ thị đối với người khuyết tật nói chung và phụ nữ khuyết tật nói riêng.

Bài viết phục vụ tuyên truyền Đề án phát triển nghề Công tác xã hội (Đề án 32)