Tự chủ bệnh viện công là xu thế tất yếu

Đa dạng hóa các hoạt động sự nghiệp

Lộ trình của Bộ Y tế là đến năm 2018 sẽ tính đủ chi phí tiền lương, chi phí trực tiếp và chi phí quản lý và cả khấu hao tài sản. Từ đó, Bộ Y tế và Bộ Tài chính sẽ quy định một mức giá chung đối với mỗi loại dịch vụ y tế, áp dụng chung cho hệ thống tất cả cơ sở y tế trên toàn quốc. Vì vậy, việc các bệnh viện phải tự chủ hoàn toàn là tất yếu. Thực hiện cơ chế tự chủ tức là các bệnh viện công lập hoàn toàn độc lập về tài chính, tự cân đối thu chi, không còn sự hỗ trợ của Nhà nước. Khi ấy, bệnh viện công cũng như các bệnh viện tư, nguồn thu chính là từ bệnh nhân và bệnh viện nào không thu hút được người bệnh sẽ không thể tồn tại, điều này bắt buộc các bệnh viện công lập phải đổi mới trong công tác quản lý, tăng cường các giải pháp nâng cao chất lượng KCB, hướng tới sự hài lòng của người bệnh.

Thực hiện tự chủ về tài chính, các bệnh viện đã đa dạng hóa các hoạt động sự nghiệp, mở nhiều hình thức KCB: nội trú, ngoại trú, tận dụng khai thác nguồn thu từ dịch vụ và chủ động xây dựng các giải pháp tiết kiệm chi phí trong chi tiêu. Ngành y tế đã chủ động phối hợp với các bệnh viện tuyến trung ương trong triển khai các kỹ thuật mới, kỹ thuật chuyên sâu thông qua các hoạt động của Đề án 1816, đề án bệnh viện vệ tinh; nhiều tiến bộ khoa học mới được nghiên cứu ứng dụng phục vụ công tác KCB,

Bên cạnh các nguồn lực đầu tư từ ngân sách Nhà nước, ngành y tế đã mạnh dạn đẩy mạnh công tác xã hội hóa, nhiều loại máy móc thiết bị hiện đại đã được lắp đặt tại các bệnh viện giúp nâng cao năng lực chẩn đoán và điều trị
Nhiều giám đốc bệnh viện chia sẻ, để tồn tại và phát triển thì bệnh viện phải tự chuyển mình để thu hút người bệnh, đó cũng là phương châm phát triển của các bệnh viện. Trên thực tế, nguồn thu chính của các bệnh viện tuyến huyện 90% từ BHYT, thế nhưng có một nghịch lý hiện nay là tình trạng “treo quỹ”, chi trả không kịp thời đã gây áp lực lớn về tài chính cho các bệnh viện, thậm chí là nhiều bệnh viện đã phải trở thành “con nợ” của các đơn vị cung ứng thuốc và vật tư y tế.

Khi tiến hành tự chủ toàn bộ chi phí hoạt động thường xuyên, các đơn vị y tế sẽ phải giải quyết bài toán tự chủ về nguồn nhân lực. Theo lãnh đạo các đơn vị y tế, nếu không có sự đầu tư đồng bộ, hoàn thiện cho hoạt động chuyên môn thì sẽ rất khó khăn để triển khai lộ trình thực hiện cơ chế tự chủ của các đơn vị sự nghiệp công lập.

Còn rất nhiều khó khăn

Cơ chế tự chủ là một chủ trương đúng đắn, giúp cho các bệnh viện có thể huy động vốn mua sắm trang thiết bị hiện đại, phát triển chuyên môn kỹ thuật, nâng cao chất lượng KCB, xây dựng thương hiệu, tăng được thu nhập cho cán bộ, công nhân viên. Nhờ đó, người dân được KCB bằng những kỹ thuật cao ngay tại địa phương, giảm được một phần lớn về kinh tế khi phải lên tuyến trên điều trị.

Về y đức cũng phần nào khắc phục được thái độ ban ơn, cách hành xử nhiều khi hách dịch trong một bộ phận cán bộ y tế. Tuy nhiên, nhiều bệnh viện tuyến tỉnh, quận huyện khi tự chủ sẽ gặp nhiều khó khăn do cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực còn thiếu và yếu. Nếu không được đầu tư, nâng cấp, khi tiến tới tự chủ, các bệnh viện sẽ khó có thể thu hút bệnh nhân và như vậy không thể cân đối thu - chi. BHYT đã liên thông tuyến huyện và tiến tới sẽ liên thông tuyến tỉnh, nên bệnh nhân sẽ chọn bệnh viện tốt để KCB và các bệnh viện tuyến dưới đã khó khăn lại càng khó khăn hơn.

Thêm vào đó, việc thiếu bác sĩ, nhất là bác sĩ có trình độ chuyên môn cao, cơ sở vật chất và trang thiết bị của một số bệnh viện thiếu và yếu, không đáp ứng được yêu cầu; trên địa bàn tỉnh vẫn còn gần 20% dân số chưa tham gia BHYT, mệnh giá thẻ BHYT thấp, kéo theo đó là quỹ BHYT thấp nhưng thực hiện giá dịch vụ KCB đã bao gồm chi phí trực tiếp, phụ cấp đặc thù và tiền lương. Việc chậm chuyển kinh phí vượt quỹ, vượt trần sẽ đồng nghĩa với các cơ sở KCB BHYT không có nguồn chi trả lương và phụ cấp theo lương cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của đơn vị.