Quan hệ hợp tác kỹ thuật quân sự Nga - Việt bền vững, không ngừng phát triển

Theo Câu lạc bộ thảo luận quốc tế Nga "Valdai Discussion Club", mối quan hệ hợp tác kỹ thuật quân sự giữa Việt Nam và Nga đã tồn tại suốt một thời gian dài và phát triển bền vững cả trong thời kỳ Liên Xô cũ sụp đổ. Hoạt động cung cấp vũ khí của Nga cho Việt Nam hầu hết được thực thi gay lập tức thông qua các thỏa thuận thương mại.

Quan hệ hợp tác kỹ thuật quân sự Nga - Việt bền vững, không ngừng phát triển.

Vào năm 1994, Việt Nam đã đặt mua số lượng ít chiến đấu cơ Su-27SK/UBK. Bản hợp đồng thứ hai mua Su-27SK/UBK được Việt Nam và Nga ký kết vào năm 1995. Đây là nền tảng để không quân Việt Nam triển khai phi đội đầu tiên gồm các chiến đấu cơ thế hệ thứ tư.

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng liên tục cùng nhu cầu tăng cường năng lực quân sự quốc phòng, mối quan hệ hợp tác Nga – Việt chứng kiến sự bùng nổ trong giai đoạn đầu những năm 2000. Cụ thể, vào năm 2003, không quân Việt Nam đã đặt mua 4 tiêm kích Su-34MKV đầu tiên. Sau đó, Việt Nam tiếp tục mua các chiến đấu cơ Su-34MKV. Hiện không quân Việt Nam đang nắm đội hình chiến đấu cơ Su-30 có số lượng nhiều nhất ở Đông Nam Á.

Ngoài ra, cũng trong năm 2003, Việt Nam còn đặt mua các hệ thống tên lửa đất đối không (SAM) tầm xa S-300PMU-1. Hoạt động mua sắm vũ khí và thiết bị hải quân của Việt Nam cũng gia tăng vào cuối những năm 2000. Tính tới nay, hải quân Việt Nam đã tiếp nhận 6 tàu ngầm chạy điện – diesel thuộc dự án 06361. Việc mua những hệ thống vũ khí mới của Nga đặt dấu mốc quan trọng trong lịch sử phát triển của lực lượng hải quân Việt Nam.

Ngoài lực lượng không quân và hải quân, lục quân Việt Nam cũng được trang bị thêm vũ khí mà chủ yếu là các xe tăng T-90.

Theo Valdai Club, chính mối quan hệ hợp tác song phương Nga – Việt đã giúp các lực lượng vũ trang Việt Nam sở hữu hàng loạt vũ khí và thiết bị quân sự thế hệ mới. Dù đối mặt với những khó khăn về tài chính, nhưng Việt Nam vẫn cố gắng cải thiện năng lực quân sự. Điển hình, ban đầu Việt Nam chỉ đặt mua 4 chiến đấu cơ Su-30MK2V nhưng thực tế không quân Việt Nam đã tiếp nhận 8 và sau đó là 12 chiếc Su-30MK2V. Giá trị trung bình của các bản hợp đồng mua bán vũ khí giữa Nga – Việt tăng từ 100 triệu USD vào đầu những năm 2000 lên thành 300 triệu USD vào giữa những năm 2000 và thành 1 tỷ USD trong giai đoạn Việt Nam tiếp nhận các tàu ngầm điện – diesel thuộc dự án 06361.

Valdai Club nhận định mối quan hệ hợp tác kỹ thuật quân sự Nga – Việt xoay quanh nền tảng quan hệ quân sự truyền thống lâu dài và vì lợi ích chính trị - quân sự cũng như chính sách đối ngoại song phương giữa hai nước. Bên cạnh đó sự tương đồng về văn hóa giữa hai nước cũng đóng vai trò quan trọng mà trong một số thời điểm là đóng vai trò quyết định cho sự phát triển của mối quan hệ hợp tác kỹ thuật quân sự Nga – Việt. Ngay cả các nhà xuất khẩu vũ khí và kỹ thuật của Nga đều có chung nhận định mối quan hệ của họ với những đối tác Việt Nam luôn rất thoải mái.

Tuy nhiên, với sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế và tài chính, Việt Nam còn có thêm cơ hội mua các loại vũ khí từ Mỹ, Israel và châu Âu thay vì chỉ phụ thuộc vào vũ khí của Nga.  

Đây cũng là một phần lý do khiến Nga cần có chính sách về giá linh hoạt hơn đối với thị trường Việt Nam, cũng như cải thiện chất lượng bảo hành và hỗ trợ sau bảo hành hay tiến hành ký kết các thỏa thuận cùng sản xuất vũ khí với các công ty công nghiệp quốc phòng Việt Nam.

Bên cạnh đó, hoạt động hỗ trợ chống khủng bố, chống tội phạm, hỗ trợ hành pháp và an ninh mạng cũng là những khía cạnh có thể mở rộng thêm mối quan hệ hợp tác song phương giữa Nga và Việt Nam.

Mới đây, trong hai ngày 25 - 26/2 tại TP Hồ Chí Minh, Hội thảo Việt - Nga lần thứ nhất của Câu lạc bộ quốc tế Valdai mang chủ đề "Hợp tác quốc tế trong một thế giới biến động" đã được tổ chức. Sự kiện có sự tham dự của Lãnh đạo Bộ Ngoại giao Việt Nam và Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Lavrov cùng những chuyên gia về các vấn đề chính trị, quân sự hàng đầu của hai nước.

Câu lạc bộ thảo luận quốc tế Nga "Valdai Discussion Club" là một diễn đàn thảo luận, phân tích những vấn đề nóng hổi nhất thế giới từ giới chuyên gia uy tín. Câu lạc bộ được thành lập vào năm 2004 tại thành phố Veliky Novgorod thuộc Liên bang Nga. Đây là một trong những diễn đàn quốc tế uy tín nhất trong 15 năm qua. Những người tham gia diễn đàn này là những chính trị gia, các nhà kinh tế, nhà báo, nhà phân tích, các giáo sư của các trường đại học nổi tiếng thế giới.