Ngành công nghiệp thuốc lá mon men, gặm nhấm tinh anh của thế hệ trẻ

Đây là ý kiến của ĐBQH Phạm Trọng Nhân (Đoàn Bình Dương) về vấn đề quản lý thuốc lá điện tử. Ý kiến của đại biểu Phạm Trọng Nhân đưa ra tại phiên thảo luận tại hội trường của Quốc hội khoá XIV, kỳ họp thứ 11 vào chiều 24/3 về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi).

Đại biểu Phạm Trọng Nhân cho rằng trong một số trường hợp quyết định của các nhà quản lý không biết vô tình hay hữu ý lại tạo thêm sơ hở cho công cuộc phòng, chống ma túy vốn đang rất khó khăn, phức tạp.

"Mới đây nhất, theo đề nghị của Tổng cục trưởng Tổng cục Đo lường chất lượng, ngày 11/12/2020 Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành Quyết định 3458 công bố tiêu chuẩn quốc gia đối với sản phẩm thuốc lá làm nóng. Trong khi chính sách này vẫn chưa được đánh giá tác động đầy đủ về kinh tế - xã hội, đặc biệt là đối với sức khỏe cũng như tình trạng sử dụng thuốc lá điện tử trá hình phối trộn ma túy.

ĐBQH Phạm Trọng Nhân phát biểu tại hội trường chiều 24/3

Quan trọng hơn, người đứng đầu Chính phủ đến nay vẫn chưa có quy định nào cho phép lưu hành loại thuốc lá làm nóng, nhưng nó đã chễm chệ trong bộ tiêu chuẩn quốc gia. Có phải chỉ vì cái tên mỹ miều là thuốc lá thế hệ mới, hay còn lý do nào khác", đại biểu Nhân băn khoăn.

Dẫn bài nghiên cứu về phòng, chống tác hại thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đối với giới trẻ được đăng trên trang web của Viện nghiên cứu lập pháp, đại biểu Phạm Trọng Nhân trích dẫn lời của Công ty thuốc lá Philip Morris rằng "thanh, thiếu niên ngày nay là khách hàng thường xuyên, tiềm năng của ngày mai".

Phần lớn những người hút thuốc bắt đầu hút thuốc ở tuổi thiếu niên. Các mô hình hút thuốc của thanh, thiếu niên đặc biệt quan trọng và nền tảng kinh doanh của công ty này là học sinh trung học.

"Chính Philip Morris đã làm việc với Tổng cục tiêu chuẩn đo lường chất lượng về thuốc lá thế hệ mới vào tháng 5/2019 trước khi bộ tiêu chuẩn quốc gia đối với sản phẩm này được ra đời, trong khi 24 quốc gia khác cấm hoàn toàn thuốc lá điện tử, 17 quốc gia cấm hoàn toàn thuốc lá nung nóng.

Đáng chú ý, phần lớn các quốc gia ASEAN đều ban hành quy định cấm các sản phẩm thuốc lá mới. Có thể thấy Philip Morris không những nghiên cứu rất kỹ về thị trường Việt Nam vốn quá dễ tính mà còn cả các mối quan hệ", đại biểu Phạm Trọng Nhân gay gắt nêu.

Theo đại biểu Phạm Trọng Nhân, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng vốn sử dụng nhiều hương liệu, hóa chất không phải từ nguyên liệu thuốc lá điếu thông thường mà phối trộn nhiều thành phần khác, không loại trừ bị lợi dụng để phối trộn cả ma túy. Thực tế, Bệnh viện Bạch Mai đã ghi nhận trường hợp cấp cứu do ngộ độc cần sa phối trộn trong thuốc lá điện tử.

"Trong khi chúng ta luôn coi thế hệ trẻ là "trụ cột quốc gia" nhưng ở một phương diện ngược lại thì thanh, thiếu niên lại là đối tượng mà ngành thuốc lá nhắm tới.

Cái gọi là tiêu chuẩn quốc gia đó có giúp gì cho giới trẻ thêm khỏe mạnh, minh mẫn hay ngược lại gián tiếp đẩy họ sa vào con đường nghiện ngập thì tuổi trẻ sẽ chung vai, góp sức vào thịnh vượng của đất nước như thế nào? Trong khi hùng cường là khát vọng của bao thế hệ.. Với vòi bạch tuộc này, chúng ta phải trang bị vaccine nào để tăng sức đề kháng cho xã hội, nhằm bảo vệ tương lai của đất nước trước ý đồ mà một chuyên gia ngành y cho rằng, không gì có thể thâm độc hơn", đại biểu Phạm Trọng Nhân băn khoăn.

Theo thống kê, tỷ lệ người Việt Nam sử dụng thuốc lá điện tử tăng lên 2,6% vào năm 2019, trước đó chỉ 0,2%. Người trẻ (14-30 tuổi) đã sử dụng thuốc lá điện tử thì nguy cơ bắt đầu hút thuốc lá thông thường cao hơn 4 lần so với nhóm không dùng thuốc lá điện tử. 70% người thử một điếu thuốc và trở thành người hút thuốc hàng ngày do nicotine - chất gây nghiện có trong thuốc lá.

Cũng liên quan đến tác hại của thuốc lá điện tử, PGS.TS Phan Thu Phương -  Phó Giám đốc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai cho hay, dạng hơi của thuốc lá điện tử bên cạnh các chất gây nghiện, vẫn chứa formaldehyde, benzene và nitrosamines (chất đặc biệt có trong thuốc lá và gây ung thư), acetaldehyde và các chất gây ung thư khác.

Do đó, người hít phải khói thuốc lá điện tử cũng giống như người hút trực tiếp đều có nguy cơ mắc hơn 25 loại bệnh tật. Nặng nề nhất như: ung thư phổi, ung thư thanh quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, đột quỵ, xuất huyết não, ung thư dạ dày… Hay các vấn đề sẽ ảnh đến chất lượng cuộc sống: vô sinh, liệt dương, bệnh lý răng miệng, bệnh lý đại tràng, dạ dày,…

N. Huyền