Phòng, chống tội phạm mua bán người vùng biên: Phải đề phòng cả bạn bè, người thân ở xa về

Tính từ năm 2014 đến nay, tỉnh Điện Biên có 115 nạn nhân bị mua bán (phụ nữ 81, trẻ em 34), trong đó: dân tộc Mông 107 nạn nhân (chiếm 93%), dân tộc Thái 8 nạn nhân (chiếm 7%).

Điện Biên với đặc thù là tỉnh miền núi, có 455,573km đường biên giới với hai quốc gia là Lào và Trung Quốc, có trên 80% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, đời sống kinh tế của người dân trên địa bàn, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số còn nhiều khó khăn và chịu nhiều ảnh hưởng của các tập tục lạc hậu, trình độ nhận thức đã có chuyển biến nhưng còn chậm, số người nghiện ma túy ngoài xã hội vẫn còn nhiều, số đối tượng hình sự hoạt động lưu động từ tỉnh khác đến có chiều hướng ngày càng gia tăng khiến tình hình trạng mua bán người diễn ra ngày càng tinh vi, phức tạp.

80% dân số của tỉnh Điện Biên là đồng bào dân tộc thiểu số, đời sống kinh tế của người dân còn nhiều khó khăn, dễ bị các đối tượng mua bán người lợi dụng, dụ dỗ nên cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người dân nâng cao nhận thức, đề cao cảnh giác. (Ảnh minh họa)

Phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng phạm tội mua bán người không mới, phổ biến vẫn là lừa đi tìm việc làm thu nhập cao, đi thăm thân, du lịch hoặc làm quen, giả vờ yêu đương, sau đó đưa nạn nhân lên các tỉnh biên giới rồi bán cho các đối tượng người Trung Quốc lấy làm vợ hoặc ép làm gái mại dâm.

Các đối tượng đã lợi dụng triệt để sự thiếu hiểu biết, hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn của nạn nhân để thực hiện trót lọt tội phạm. Tuy nhiên, khác với trước đây, khâu tiếp cận và làm quen với nạn nhân thay vì trực tiếp thì hiện nay ngày càng nhiều đối tượng phạm tội thông qua các mạng xã hội như Facebook, Zalo... để liên lạc, làm quen với nạn nhân (do tính bảo mật cao, khó bị phát hiện cũng như đảm bảo được bí mật về thông tin cá nhân, đặc điểm nhận dạng...), sau đó dụ dỗ các bé gái và chị em người dân tộc ở vùng sâu vùng sa có nhu cầu việc làm theo chúng lên biên giới tìm việc, hoặc vờ yêu đương rồi bán cho bọn "Mua bán người". 

Phần lớn các vụ mua bán người đều do các đường dây tội phạm thực hiện, có sự kết cấu chặt chẽ giữa các đối tượng trong nước và ngoài nước, với nhiều thủ đoạn hứa hẹn việc làm, môi giới hôn nhân, cho nhận con nuôi.

Nhiều trường hợp bạn bè chơi với nhau hàng ngày, nhưng khi cần tiền để chơi bời chúng sẵn sàng dụ dỗ, đem bán cho kẻ xấu… Thậm chí, ngay cả người nhà cũng lừa nhau đem bán ra nước ngoài.

Hầu hết phụ nữ và trẻ em gái bị dụ dỗ, lừa bán ra nước ngoài thường bị khống chế, giam giữ, bị bạo hành cả thể chất lẫn tinh thần. Họ bị mua bán sang tay nhiều lần như một món hàng nhằm mục đích phục vụ cho hoạt động mại dâm hoặc bị cưỡng ép kết hôn làm vợ người dân bản địa, bị bóc lột tình dục lẫn sức lao động.

Gần đây còn xuất nhiện thêm hình thức mua bán phụ nữ mang thai và đưa ra nước ngoài sinh con để bán trẻ sơ sinh… Thị trường mua bán phụ nữ, trẻ em chủ yếu là địa bàn Trung Quốc (chiếm khoảng 70%), Campuchia (chiếm khoảng 10%), còn lại là các địa bàn khác, như Singapore, Mailaisya, Thái Lan, Cộng hòa Liên bang Nga và một số nước Đông Âu...

Nguyên nhân gia tăng tình trạng mua bán người là do siêu lợi nhuận; mất cân bằng về giới tính; khó khăn về kinh tế, thất nghiệp, thiếu việc làm; thông thoáng trong xuất nhập cảnh; mất cảnh giác, nhẹ dạ cả tin của người dân; công tác truyền thông, đấu tranh, trấn áp tội phạm mua bán người chưa đủ mạnh...

Để phòng ngừa, đấu tranh với những loại tội phạm này, trước hết mọi người dân cần nêu cao tinh thần cảnh giác, tự bảo vệ mình và người thân. Đây là yếu tố cần thiết trong công tác phòng ngừa, tránh tạo môi trường thuận lợi để bọn tội phạm hoạt động.

Luôn cảnh giác, đề phòng người lạ hoặc cả người thân đi làm ăn xa trở về hứa hẹn tìm việc hoặc rủ hợp tác làm ăn. Cảnh giác với những lời hứa hẹn, dụ dỗ tìm việc làm có thu nhập cao trong các nhà máy, cửa hàng, quán bar, giúp việc trong nước, nước ngoài hoặc lấy chồng nước ngoài giàu có.

Từ chối mọi sự giúp đỡ về tiền bạc, lợi ích vật chất của người khác, nhất là từ người lạ mới quen biết. Tìm hiểu thật kỹ về địa danh, địa điểm, mà mình định đến và đặc điểm, nhân thân của những người bạn đi cùng mình như thế nào.

Trước khi đi hãy tham khảo ý kiến mọi người và thông báo, nhắn gửi cho gia đình, người thân biết bạn sẽ đi đâu, đi với ai trước khi quyết định đi xa.

Thường xuyên tìm hiểu để nâng cao trình độ văn hóa, pháp luật, kỹ năng tự bảo vệ, có thể đảm bảo an toàn cho bản thân và giúp cho người thân khỏi bị mua, bán. Quan trọng là phải luôn nhớ địa chỉ và số điện thoại tin cậy, có thể là của chính quyền, cơ quan, tổ chức, người thân,... để có thể liên hệ giúp đỡ khi cần thiết. Đồng thời, tuyên truyền cho những người thân trong gia đình, bạn bè biết và cảnh giác với tội phạm buôn bán người.

Khi phát hiện hành vi buôn bán người hãy thông báo cho cơ quan pháp luật, tổ chức chính quyền nơi gần nhất. Tích cực phòng chống nạn mua, bán người, mỗi người dân hãy cùng đoàn kết, hành động vì sự an toàn của mỗi người, mỗi gia đình, vì tương lai tốt đẹp của toàn xã hội.

P.Liên (tổng hợp)